Profilaktyka zdrowotna w środowisku wiejskim w działaniach KRUS

16.11.2015

Autor: Materiał przygotowany we współpracy z KRUS, fot. sxc hu

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) jest instytucją powołaną do kompleksowej obsługi odrębnego ubezpieczenia społecznego rolników.

Działania z zakresu profilaktyki zdrowotnej i promocja zdrowia w środowisku wiejskim są istotną częścią ustawowej działalności prewencyjnej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. W ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2015 r. poz. 704 z późn. zm.) ogół działań prewencyjnych, jak również rehabilitację leczniczą podporządkowano głównemu celowi, jakim jest zapobieganie niezdolności do pracy osób ubezpieczonych w KRUS. W związku z tym w działalności Kasy – obok licznych szkoleń związanych z upowszechnianiem wiedzy o zagrożeniach wypadkami w gospodarstwie rolnym i chorobami zawodowymi rolników, kierowanych do dorosłych, uczniów szkół rolniczych, a także do dzieci z terenów wiejskich, równoważną rolę pełni oddziaływanie na ochronę życia i zdrowia ludności rolniczej.

Do wielu inicjatyw Kasy związanych z promocją zdrowia dochodzą w br. dwa kolejne działania o zasięgu krajowym, adresowane do osób objętych ubezpieczeniem społecznym rolników lub uprawnionych do świadczeń z KRUS.

„Program przesiewowych badań zdrowotnych dla mieszkańców obszarów wiejskich, realizowany w latach 2015–2016”

Program ten, ogłoszony pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Marka Sawickiego, będzie zrealizowany przez KRUS we współpracy z Instytutem Medycyny Wsi w Lublinie. Sfinansowanie programu zapewni z pozabudżetowych, własnych środków Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników.

Celem programu jest przeprowadzenie pilotażowych badań diagnostycznych w kierunku chorób spowodowanych m.in.: nadwagą, otyłością brzuszną, nadciśnieniem tętniczym i związanymi z nim powikłaniami, zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, zagrożeniami zawodowymi w działalności rolniczej.

Realizację programu rozłożono na trzy etapy:

02.09.2015–31.12.2015 r. – gminy wiejskie z trzech województw: mazowieckiego, lubelskiego, podlaskiego,
01.01.2016–31.06.2016 r. – gminy wiejskie w siedmiu kolejnych województwach, wytypowanych przez KRUS,
01.07.2016–31.12.2016 r. – w pięciu pozostałych województwach kraju.

W I etapie szacuje się udział ok. 3 tys. rolników. Łącznie w ramach programu przewiduje się zdiagnozowanie ok. 9 tys. rolników.

Zakres badań profilaktycznych

Dla każdego uczestnika programu badania będą miały jednakowy zakres. Złożą się na nie m.in.: ogólny wywiad medyczny obejmujący aspekty zdrowotne, pomiary antropometryczne (wzrost, masa ciała, obwód talii), pomiar ciśnienia tętniczego i tętna, kompleksowe badania labolatoryjne krwi, kompleksowe badania w kierunku boreliozy, USG jamy brzusznej, USG tarczycy, badanie wydolnościowe, dokumentacja wyników badań, wskazania pacjentom dalszej pomocy medycznej w ramach NFZ, z możliwością (w razie potrzeby) leczenia w warunkach klinicznych w Instytucie Medycyny Wsi. Czas badania każdego pacjenta wyniesie ok. 90 minut.

Możliwości zarządzania programem

Udział Instytutu Medycyny Wsi, uczestniczącego w innym wielokierunkowym Programie Przesiewowych Badań Zdrowotnych dla Mieszkańców Terenów Wiejskich, pozwoli na wykorzystanie wyników badań przesiewowych do sporządzenia raportu o stanie zdrowia mieszkańców wsi. Dla Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego realizacja „Programu przesiewowych badań zdrowotnych dla mieszkańców obszarów wiejskich, realizowanego w latach 2015-2016” oznacza również możliwość zainicjowania nowych kierunków prewencji w ubezpieczeniu społecznym rolników.

Program profilaktycznych badań USG dla osób uprawnionych do świadczeń w KRUS

Od 1 września do 30 października br. w 90 miejscowościach województw: lubelskiego, mazowieckiego i podlaskiego podjęto inne bezpłatne badania przesiewowe USG jamy brzusznej i USG tarczycy dla osób, które podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników lub pobierają emeryturę lub rentę rolniczą. To kolejne działanie na rzecz zdrowia mieszkańców terenów wiejskich, ogłoszone pod honorowym pa- tronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, również finansuje rolnikom Fundusz Składkowy. Badania odbywają się w mobilnych gabinetach USG, stacjonujących jeden dzień w kolejnych gminach wg harmonogramu programu, podanego m.in. w komunikacie na stronie KRUS. Udział w programie wymaga rejestracji przez darmową infolinię: 800 177 333.

Program badań przesiewowych słuchu u dzieci w wieku szkolnym z terenów wiejskich

Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek – Człowiekowi” podejmują w roku szkolnym 2015/2016 kolejny – czwarty – ogólnopolski program badań przesiewowych słuchu u uczniów I klas ze szkół podstawowych w gminach wiejskich. Pierwszy program dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym ze szkół wiejsko-gminnych zainicjował w 2008 r., we współpracy z KRUS i FS, dyrektor Instytutu, prof. dr hab. n. med. Henryk Skarżyński. Kontynuacja pilotażowych badań słuchu w latach 2010 i 2011 umożliwiła udział w programie ponad 300 tys. dzieci wiejskich.

Nad obecnym programem patronat honorowy sprawuje Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Marek Sawicki. Patronat naukowy objął Komitet Nauk Klinicznych Polskiej Akademii Nauk.

Szacuje się, że badania obejmą prawie 140 tys. dzieci i niemal 6 tys. szkół podstawowych położonych w gminach wiejskich na terenie całego kraju. W pierwszym etapie program będzie realizowany w ośmiu województwach Polski wschodniej, w drugim – w ośmiu województwach zachodniej Polski.

Celem programu jest wczesne wykrycie zaburzeń komunikacyjnych u dzieci przystępujących do obowiązku szkolnego, zwrócenie uwagi rodziców dzieci, pedagogów i ogółu społeczeństwa na znaczną skalę problemu zaburzeń słuchu u uczniów w wieku wczesnoszkolnym.

Udział w programie jest uwarunkowany pisemną zgodą rodziców każdego dziecka, a wyniki badań są zastrzeżone do ich wyłącznej wiadomości.

Dzieci z wykrytymi zaburzeniami komunikacyjnymi otrzymują wskazania do dalszej diagnostyki, leczenia czy rehabilitacji, w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ.

Badania przesiewowe słuchu współfinansuje Fundusz Składkowy, tworzony na bazie składek od rolników ubezpieczonych w KRUS. W odróżnieniu od programu przesiewowych badań zdrowotnych dla określonego grona rolników, w tym programie uczestniczą dzieci bez względu na to, czy ich rodzice są płatnikami składek w KRUS lub świadczeniobiorcami rolniczych emerytur lub rent. Dzięki realizacji poprzednich programów z udziałem KRUS w sposób bezprecedensowy w skali światowej badaniami przesiewowymi słuchu objęto w Polsce praktycznie całą populację 7-latków. Ich wyniki dowodzą, że praktycznie, u co 5–6 dziecka występują różnego rodzaju zaburzenia słuchu, które mają istotne znaczenie dla rozwoju i wyników nauczania każdego dziecka.

Materiał przygotowany we współpracy z

logo KRUS