Świadczenie pielęgnacyjne czy zasiłek specjalny?

Moja 90-letnia matka ma orzeczenie o niepełnosprawność znacznej. Mój brat, z którym mieszka moja mama, w maju 2015 r. przepisał gospodarstwo rolne na syna. Żona brata pobiera emeryturę rolniczą, brat pozostaje bez dochodu. Czy może starać się o świadczenia pielęgnacyjne lub zasiłek specjalny?

Szanowna Pani,

Kwestię świadczenia pielęgnacyjnego reguluje art. 17 Ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2015.114 z późn. zm.). Zgodnie z cytowanym przepisem, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:

• matce albo ojcu;
• opiekunowi faktycznemu dziecka;
• osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
• innym osobom, na których zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności,

jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Natomiast zgodnie z art. 16 ww. ustawy, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Z uwagi na podanie w zapytaniu dość ogólnych informacji, zalecam bezpośredni kontakt z organem realizującym zadania w zakresie świadczeń rodzinnych. Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jak i zasiłek specjalny opiekuńczy należą co do zasady do właściwości ośrodków pomocy społecznej. Z uwagi na powyższe należy skontaktować się z właściwym dla Pani ośrodkiem pomocy społecznej w celu analizy przesłanek w kwestii możliwości uzyskania konkretnego wsparcia.

Z poważaniem,

dr Michał Urban, radca prawny