Zasiłek stały a praca na 1/4 etatu
Mam przyznany zasiłek stały do 2019. Teraz dostałem pracę na 1/4 etatu, zarabiam 625 zł. Czy muszę zrezygnować z zasiłku stałego?
Szanowny Panie,
Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2015.163 z późn. zm.) zasiłek stały przysługuje:
- pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
- pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie, są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Z powyższego wynika, iż jednym z kryteriów przyznania zasiłku stałego jest kryterium dochodowe.
Ponadto, odnosząc się do Pana pytania, należy zauważyć co następuje. Problem podjęcia pracy przez osoby niepełnosprawne pobierające zasiłek stały budzi cały czas wiele kontrowersji. W doktrynie prawa zauważa się, iż z jednej strony praktyka może powołać się na argumenty, że skoro zasiłek stały ma zastępować dochody z pracy, to jej podjęcie musi wykluczać prawo do tego świadczenia. Taka interpretacja jest zgodna z zasadą pomocniczości, w myśl której świadczenia z pomocy społecznej należą się w ostatniej kolejności, po wyczerpaniu możliwości osiągnięcia dochodów z pracy i systemu ubezpieczeń społecznych. Trzeba mieć na uwadze również zasady ogólne i cele pomocy społecznej. Pomoc ta ma doprowadzać do życiowego usamodzielnienia się świadczeniobiorcy.
Zasiłek stały, mimo swej nazwy, nie został wyłączony ze stosowania zasad ogólnych pomocy, nie jest to świadczenie przysługujące bezterminowo, na zawsze, a okoliczności uzasadniające jego przyznanie mogą ulec zmianie (dotyczy to zarówno dochodu, jak i całkowitej niezdolności do pracy spowodowanej zmianą orzeczenia). Nie bez znaczenia jest również to, że dodatkowe dochody świadczeniobiorcy zmniejszają wysokość zasiłku wypłacanego ze środków publicznych. Problem ten jest zauważany w wielu krajach, próbą jego rozwiązania jest wprowadzanie regulacji umożliwiających okresowe łączenie świadczeń socjalnych z dochodami osiąganymi z pracy. W świetle obecnej regulacji trudno o jednoznaczne stanowisko polskiej doktryny w zasygnalizowanej sprawie, konieczna byłaby tu ingerencja ustawodawcy lub pomoc judykatury (zob. I. Sierpowska, Pomoc społeczna. Komentarz. LEX 2014).
Warto w tym miejscu przywołać wyrok WSA w Krakowie z dnia 25 lutego 2014 r., III SA/Kr 1067/13 (LEX nr 1502672), w myśl którego, zgodnie z intencją ustawodawcy, celem pomocy społecznej jest jedynie udzielenie wsparcia, a nie zastąpienie indywidualnych wysiłków w dążeniu do poprawy swej sytuacji bytowej. Taką funkcję spełniają także zasiłek stały i zasiłek okresowy, o których mowa odpowiednio w art. 37 ust. 1 oraz w art. 38 ust. 1 u.p.s. Należy więc podkreślić, iż art. 3 u.p.s. nie dopuszcza możliwości uczynienia z pomocy społecznej stałego źródła dochodów, ani nie pozwala na udzielenie tej pomocy osobom, które dysponują możliwościami samodzielnego przezwyciężenia trudności, na jakie napotkały.
Przenosząc powyższe rozważania na przedstawioną przez Pana w sposób ogólny sytuację, wydaje się, iż kwestia przedmiotowego zasiłku zostanie ostatecznie rozstrzygnięta w sposób indywidualny przez właściwy dla świadczenia organ, z uwzględnieniem całokształtu rozwoju sytuacji związanej z podejmowaną przez Pana pracą i dochodami z niej wynikającymi.
Z poważaniem,
dr Michał Urban, radca prawny