Opiekunowie zabezpieczeni po śmierci podopiecznych

Opiekunowie osób z niepełnosprawnością, którzy utracili świadczenia, np. po śmierci podopiecznego, będą mieć prawo do zasiłku dla bezrobotnych lub świadczenia przedemerytalnego - wynika z projektu ustawy przygotowanego przez MRPiPS.

Projekt nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych wprowadza możliwość nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz świadczenia przedemerytalnego przez te osoby, które opiekowały się osobą z niepełnosprawnością i otrzymywały za to świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, a po śmierci podopiecznego albo po utracie przez niego orzeczenia o niepełnosprawności czy danego stopnia niepełnosprawności - świadczenie to straciły.

Stała opieka jak zatrudnienie

Według resortu rodziny sprawowanie opieki nad członkiem rodziny z niepełnosprawnością należy traktować tak jak czas zatrudnienia i zaliczać go do wymaganego prawem okresu uprawniającego do nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych czy świadczenia przedemerytalnego.

„Pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna ma na celu częściową rekompensatę zakończenia aktywności zawodowej spowodowanego koniecznością sprawowania stałej opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, dlatego zasadne jest traktowanie przez ustawodawcę tej formy aktywności podobnie do zatrudnienia, w zakresie możliwości uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz świadczenia przedemerytalnego po utracie prawa do wyżej wskazanych świadczeń związanych z opieką” - wyjaśnia w uzasadnieniu MRPiPS.

Jak dodaje, za przyjęciem proponowanego rozwiązania przemawiają również względy społeczne i demograficzne, bo w starzejącym się społeczeństwie będzie coraz więcej osób wymagających opieki.

„Wiadomym jest, że opieka osób najbliższych stanowi w takiej sytuacji najlepszą alternatywę dla wymagających opieki. Przy niedostatku systemowego rozwiązania wskazanych kwestii opieki nad osobami niepełnosprawnymi, starzejącymi się i chorymi, przejęcie przez osoby bliskie opieki i rezygnacja z pracy zawodowej, którą w innych okolicznościach opiekunowie mogliby wykonywać, powinny zostać docenione i wsparte dostateczną pomocą ze strony państwa” - uważa MRPiPS.

Ustawa od przyszłego roku

Zgodnie z projektem do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy dodany zostanie zapis, zgodnie z którym do okresu uprawniającego do nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych, czyli 365 dni w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających rejestrację opiekuna w urzędzie pracy jako osoby bezrobotnej, zaliczany będzie okres pobierania świadczenia pielęgnacyjnego czy zasiłku opiekuńczego, mimo nieodprowadzania składki na Fundusz Pracy. Podkreślono jednak, że dotyczy to sytuacji, gdy świadczenie zostało utracone np. w związku ze śmiercią podopiecznego czy utratą orzeczenia o niepełnosprawności.

Analogiczne rozwiązanie zastosowano przy prawie do świadczenia przedemerytalnego - w tym przypadku obowiązuje jednak kryterium wieku i przepracowanego czasu. Opiekun do dnia, w którym ustało prawo do świadczenia musi ukończyć co najmniej 55 lat w przypadku kobiet, 60 lat w przypadku mężczyzn i legitymować się okresem uprawniającym do emerytury (co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

Projektowana ustawa miałaby wejść w życie 1 stycznia 2017 r.

Na podstawie danych MRPiPS oraz GUS oszacowano, że łączna liczba osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna w 2016 r. wyniesie średnio miesięcznie 216,9 tys. i nie zmieni się w kolejnych latach. Odsetek opiekunów, którzy kończą sprawowanie opieki z powodu śmierci podopiecznego lub utraty ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wyniesie rocznie 14 proc.