„Rodzina 500+” w pytaniach i odpowiedziach

Od kwietnia 2016 r. można ubiegać się o świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł. Na pytania naszych Czytelników dotyczące sytuacji, gdy w rodzinie jest dziecko z niepełnosprawnością, odpowiada Damian Napierała, zastępca dyrektora ds. wparcia rodzin z dziećmi w Poznańskim Centrum Świadczeń. Niektóre z nich specjalnie dla nas komentuje także Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

„Przyznanie świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko, rozumiane jako jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18. roku życia, będzie uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego, które będzie wynosiło 800 zł netto na osobę w rodzinie lub 1200 zł netto w przypadku rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym – informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS). – Natomiast świadczenie wychowawcze na drugie i każde kolejne dziecko rodzinie będzie przysługiwać wszystkim rodzinom, bez względu na ich dochód. Należy podkreślić, że rodziny, w których wychowywane jest dziecko niepełnosprawne, są traktowane preferencyjnie w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Co istotne, wyższe kryterium dochodowe będzie obowiązywało również, gdy niepełnosprawność będzie dotyczyła dziecka będącego członkiem rodziny, na które nie wnioskuje się o wypłatę świadczenia wychowawczego.”

Tyle informacji ogólnych. Jak to jednak zwykle bywa, diabeł tkwi w szczegółach, a sytuacja rodzin z dziećmi z niepełnosprawnością może być złożona. Dlatego do naszej redakcji dociera wiele szczegółowych pytań. Odpowiadamy na najczęstsze.

Pytania i odpowiedzi

Pytanie 1. Ważność orzeczenia

Aby otrzymać 500+, trzeba podać dochód za 2014 r., natomiast syn ma orzeczenie o niepełnosprawności wydane w 2015 r. (ważne do 2017 r.). Czy w tej sytuacji dostanę świadczenie wychowawcze? Oczywiście progu 1200 zł nie przekraczamy.

Damian Napierała, zastępca dyrektora ds. wsparcia rodzin z dziećmi w Poznańskim Centrum Świadczeń: Ustalenie sytuacji dochodowej następuje na podstawie dochodów rodziny z roku 2014. Wyjątkiem jest sytuacja utraty bądź uzyskania nowego dochodu po roku 2014; w takiej sytuacji należy zbadać obecny dochód. Oczywiście dochód badamy tylko w sytuacji ubiegania się o świadczenie wychowawcze na pierwsze lub jedyne dziecko w rodzinie. Natomiast na dzień składania wniosku w przedstawionej sytuacji rodzina dysponuje orzeczeniem o niepełnosprawności, dlatego też wniosek należy rozpatrzeć w oparciu o kryterium dochodowe przewidziane dla rodzin wychowujących dziecko niepełnosprawne (1200 zł netto na osobę).

MRPiPS: Prawo do świadczenia wychowawczego co do zasady ustalane jest na okres od 1 października do 30 września roku następnego. Wyjątkowo, w pierwszym okresie, prawo do świadczenia wychowawczego będzie ustalane od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. W sytuacji, gdy orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony, prawo do świadczenia wychowawczego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia, nie dłużej jednak niż do końca okresu, tj. 30 września.

Pytanie 2. Samotna matka

Jestem matką samotnie wychowującą jedno dziecko, mój dochód netto to 1550 zł. Nie mam przyznanych przez sąd alimentów, ale ojciec sam dobrowolnie płaci lub kupuje dziecku potrzebne rzeczy. Czy należy mi się 500 zł na dziecko?

Damian Napierała: W przedstawionej sytuacji przyznanie świadczenia wychowawczego uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego, którego wysokość wynosi 800 zł netto na osobę chyba, że dziecko posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Wtedy kryterium wzrasta do kwoty 1200 zł netto na osobę. Dochód w rodzinie klientki, zgodnie z podanymi danymi, nie przekracza ustawowego progu. Ustawa o pomocy państwa w wychowaniu dzieci w swoim obecnym brzmieniu nie uzależnia przyznania świadczenia wychowawczego dla osoby samotnie wychowującej dziecko od konieczności posiadania wyroku sądu zasądzającego alimenty od drugiego z rodziców.

Pytanie 3. Czy świadczenie pielęgnacyjne wlicza się do dochodu?

Jestem mamą dwóch niepełnosprawnych córeczek; od tego miesiąca otrzymam świadczenie pielęgnacyjne na starszą córeczkę i zasiłek pielęgnacyjny na obie. Czy te świadczenia będą się wliczały do dochodu?

Damian Napierała: Świadczenia rodzinne, w tym świadczenie pielęgnacyjne oraz zasiłek pielęgnacyjny, nie stanowią dochodu, zgodnie z ustawą o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, i tym samym nie są wliczane do katalogu dochodów, branych pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego.

Pytanie 4. Czy renta socjalna jest dochodem?

Czy do dochodu wlicza się renta socjalna?

Damian Napierała: Jak podajemy wyżej, świadczenia rodzinne, w tym zasiłek pielęgnacyjny, nie stanowią dochodu, zgodnie z ustawą o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, i tym samym nie są wliczane do katalogu dochodów, branych pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego. Natomiast renta socjalna jest dochodem, dlatego jej wysokość należy uwzględnić przy ustalaniu na podstawie dochodu prawa do świadczenia wychowawczego.

Pytanie 5. 500 zł na osobę z rentą socjalną

Mam dorosłe niepełnosprawne od urodzenia dziecko na rencie socjalnej, będące na utrzymaniu rodziców. Czy należy się nam 500+?

Damian Napierała: Świadczenie wychowawcze przysługuje tylko i wyłącznie na dzieci do ukończenia 18. roku życia. Powyżej tego wieku, pomimo posiadania orzeczenia o niepełnosprawności, świadczenie wychowawcze nie przysługuje.

Pytanie 6. 500 zł na osobę po 18. roku życia

Czy dzieci do 25. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności, ale pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna dostaną świadczenie wychowawcze?

Damian Napierała: Świadczenie wychowawcze przysługuje tylko i wyłącznie na dzieci do ukończenia 18. roku życia. Powyżej tego wieku, pomimo posiadania orzeczenia o niepełnosprawności, świadczenie wychowawcze nie przysługuje. W przypadku pobierania ww. świadczeń opiekuńczych i ukończenia przez dziecko, na które są pobierane, 25. roku życia, dziecko to jest liczone jako członek rodziny przy ustalaniu sytuacji dochodowej. W praktyce oznacza to, że dochód rodziny ustalamy, biorąc pod uwagę dziecko powyżej 25. roku życia. Warunkiem jest pobieranie na to dziecko jednego ze świadczeń opiekuńczych.

MRPiPS: Informujemy, że w celu uzyskania wiążącej informacji na temat prawa do świadczenia wychowawczego w danej, indywidualnej sprawie, osoba zainteresowana, po wejściu w życie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, tj. od 1 kwietnia 2016 r., powinna zgłosić się do urzędu miasta/gminy lub ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania i wówczas urząd ten, w oparciu o przepisy obowiązującej już ustawy, dokona wiążącego ustalenia, czy i na które dzieci przysługują świadczenia wychowawcze.

Więcej pytań i odpowiedzi, dotyczących programu „Rodzina 500+”, znaleźć można na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.