Cystostomia? W razie konieczności

O cystostomii mówi się, że to „rozwiązanie pośrednie” między cewnikowaniem stałym a samocewnikowaniem. Ta metoda opróżniania pęcherza z moczu polega na wprowadzeniu cewnika bezpośrednio do tego organu. Stosuje się ją wtedy, gdy założenie cewnika do cewki jest niemożliwe lub może źle wpłynąć na stan pacjenta.

Procedura

Cystostomia – inaczej: wytworzenie przetoki nadłonowej, jeszcze inaczej: przezskórne cewnikowanie pęcherza moczowego – polega na umieszczeniu cewnika bezpośrednio w pęcherzu. Przy zastosowaniu tej metody omija się po prostu cewkę moczową.

Zabieg wykonywany jest ambulatoryjnie przy pełnej septyce. Aby nakłucie było prawidłowo wykonane, pęcherz musi być wyczuwalny przez powłoki brzucha, a więc wypełniony moczem. Następnie: obszar skóry tuż nad spojeniem łonowym okłada się jałowymi serwetami i znieczula się go miejscowo. Nacięcie skóry, które wykonuje się w tym miejscu, ma zaledwie 2,3 cm.

Dalej: do pęcherza moczowego wkłuwa się igłę. Jeśli wypłynie z niej mocz, to znaczy, że nakłucie jest właściwe. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie drugiej igły ze specjalnego zestawu do cystostomii, wewnątrz której znajduje się cewnik. Igłę tę usuwa się z pęcherza, pozostawiając w nim cewnik. Ten zaś przyszywa się do skóry, aby nie wysunął się z pęcherza i nacięcia.

U kogo?

Pierwszymi wskazaniami do wykonania przezskórnego cewnikowania pęcherza moczowego jest zdiagnozowanie u pacjentów tzw. przeszkody pęcherzowej albo zatrzymania moczu w zwężeniu cewki moczowej. Cystostomię stosuje się także u małych chłopców przy wadach zastawki cewki, a także u wszystkich pacjentów przy wszelkiego rodzaju urazach cewki. W powyższych przypadkach wprowadzenie cewnika bezpośrednio przez cewkę jest albo niemożliwe, albo szkodliwe dla pacjenta. Metodę tę wykorzystuje się także do pobrania próbki moczu u małych dzieci, u osób dorosłych w badaniu diagnostycznym zwanym uretrocystografią.

Cystostomia a pęcherz neurogenny

Przezskórne cewnikowanie rozważa się także u pacjentów z problemem pęcherza neurogennego. Głównie u osób po urazach rdzenia kręgowego lub dzieci z przepukliną oponowo-rdzeniową. Metoda ma swoje zalety. Zmniejsza ryzyko zakażenia i nie drażni cewki moczowej mechanicznie, chroniąc ją przez zwężeniem. Cewnik nadłonowy nie sprawia także kłopotu, jeśli pacjent jest aktywny seksualnie. Można go też w każdej chwili usunąć bez szkody dla układu moczowego.

Przyznajmy jednak, że cystostomia ma także istotne wady. Musi być wymieniana co miesiąc, a jej założenie to procedura bardziej skomplikowana, niż samodzielne wprowadzenie cewnika. Co najważniejsze, wykonaniem przezskórnego cewnikowania może się zająć tylko odpowiednio przeszkolony personel medyczny. Groźne są także powikłania cystostomii, m.in. perforacja jelita lub zapalenie otrzewnej.

Specjaliści są więc zgodni – cystostomia: tak, ale u pacjentów z pęcherzem neurogennym tylko wtedy, gdy jest to konieczne.