Otrzymałam orzeczenie. Boję się je pokazać w pracy

Jestem zatrudniona w urzędzie na umowę o pracę od 35 lat. Otrzymałam orzeczenie, stopień umiarkowany, symbol 02-P. Boję się oddać, ze mnie zwolnią... Co robić?

Szanowna Pani,

Każda sytuacja pracownika jest inna i bardzo indywidualna, zwłaszcza osoby, u której wystąpiła niepełnosprawność/choroba, która może mieć różny przebieg, nasilenie. Zdarza się, że niepełnosprawność uniemożliwia lub utrudnia nasze codzienne, samodzielne funkcjonowanie, bywają też i takie, które nie mają większego odzwierciedlenia ani wpływu na nasze życie czy podejmowaną aktywność społeczną i zawodową.

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z 27 sierpnia 1997 r. nie narzuca pracownikowi z niepełnosprawnością obowiązku poinformowania pracodawcy o posiadaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Należy jednak wiedzieć, że korzystanie przez osobę niepełnosprawną z uprawnień pracowniczych, przewidzianych w Ustawie o rehabilitacji, jest przede wszystkim prawem, a nie obowiązkiem pracownika.

Jednak według art. 221 § 1 kp, do którego odsyła art. 66 Ustawy o rehabilitacji, w sprawach nieuregulowanych jej przepisami „pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:

• imię (imiona) i nazwisko,
• imiona rodziców,
• datę urodzenia,
• miejsce zamieszkania (adres do korespondencji),
• wykształcenie,
• przebieg dotychczasowego zatrudnienia.”

Powyższy zakres danych rozszerza § 2 pkt 1 art. 221kp, zgodnie z którym „pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania, niezależnie od danych osobowych, o których mowa w § 1, także innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy”. Właśnie w tej kategorii mieści się również informacja o stopniu niepełnosprawności.

Zatem to pracownik niepełnosprawny podejmuje decyzję o zgłoszeniu pracodawcy faktu posiadania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Jeżeli nie zgłosi Pani faktu posiadania orzeczenia, nie poniesie Pani z tego tytułu konsekwencji, ale nie będzie miała Pani też prawa do dodatkowych uprawnień pracownika posiadającego niepełnosprawność.

Jeżeli niepełnosprawność wystąpi w trakcie wykonywania pracy zawodowej, warto rozważyć nasilenie schorzenia, w jaki sposób utrudnia bądź uniemożliwia wykonywanie naszej pracy zawodowej, która wykonywaliśmy dotychczas? Warto również rozważyć, czy nasza choroba może być zagrożeniem dla nas samych lub naszych współpracowników. Często brak posiadania przez pracodawcę informacji o posiadanym przez nas schorzeniu, chorobie, może spowodować brak reakcji w udzieleniu nam fachowej pomocy w razie zagrożenia zdrowia bądź życia.

W obecnej sytuacji zalecałabym szczerość i otwartość w rozmowie z pracodawcą. Jednak decyzja należy tylko i wyłącznie do Pani, czy zechce przedstawić swoje orzeczenie. Jednak zawsze należy rozważyć pozytywne i negatywne strony każdej sytuacji oraz czym mogą skutkować.

Nikt niestety nie jest wstanie podjąć decyzji za Panią, jak postąpić w obecnej sytuacji. Decyzja jest zależna tylko i wyłącznie od Pani.

W razie dalszych wątpliwości, warto skorzystać z konsultacji z lekarzem prowadzącym Pani chorobę. Lekarz, znając historię Pani choroby oraz jej przebieg, być może będzie wstanie doradzić, jakie rozwiązanie byłoby najlepsze w Pani sytuacji.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2011 nr 127 poz. 72)
• Kodeks pracy

Z poważaniem,

Anna Dobkowska, specjalista ds. osób z niepełnosprawnością w Centrum Integracja w Gdyni