Dyscypliny Rio 2016: szermierka na wózkach

07.07.2016

Autor: Adrian Lipiński, fot. Robert Szaj

Sport ten powstał w 1944 r. jako forma rehabilitacji dla weteranów wojennych. W Polsce trenuje się tę dyscyplinę od lat 60. XX wieku, ale jej prawdziwy rozkwit to lata 90. Wtedy to powstały profesjonalne kluby, takie jak Integracyjny Klub Sportowy na warszawskiej AWF.

Rzym i rok 1960 to był debiut szermierki na wózkach na Igrzyskach Paraolimpijskich. Rozegrano wówczas zawody w szabli indywidualne i drużynowe mężczyzn oraz floret pań. Wszystkie medale zdobyli gospodarze. 20 lat później program rozrósł się do 17 konkurencji, a rywalizowano nawet w turniejach mieszanych. Obecny system podziału na kategorie pojawił się w Atlancie w roku 1996, gdzie startowano w 15 konkurencjach.

W Rio wystąpi 88 zawodników i zawodniczek w 14 konkurencjach. Mężczyźni powalczą w szpadzie, we florecie oraz w szabli, zaś panie jedynie w dwóch pierwszych broniach – w kategoriach sprawności A i B. Dodatkowo w tych specjalnościach zostaną rozegrane turnieje drużynowe, gdzie startują szermierze z obu kategorii. Nie ma aktualnie na Igrzyskach Paraolimpijskich rywalizacji drużynowej w szabli.

Zasady szermierki na wózkach

Specyfika szermierki dla osób z niepełnosprawnością polega na tym, że zawodnicy konkurują ze sobą siedząc na unieruchomionych wózkach. W czasie walki są one przymocowane do platformy szermierczej. Dzięki tej stabilizacji zawodnicy podczas znajdują się w odległości wyznaczonej przed walką. Ustalenie odstępu między zawodnikami zależy od kategorii niepełnosprawności, długości ramion zawodników oraz rodzaju broni do pojedynku.

Zawody odbywają się w trzech konkurencjach: szpadzie i we florecie, którymi walczą i panowie, i panie, oraz szabli, która zarezerwowana jest dla mężczyzn.

Polski zawodnik szermierki na wózkach zaciska podczas pojedynku pięść w geście triumfu
Zwycięski pojedynek, fot. R. Szaj

Pola trafień w szermierce na wózkach pozostają takie same, jak w szermierce osób pełnosprawnych. We florecie wyznaczane są przez kamizelkę metalizowaną, pokrywającą cały tułów, nie liczą się natomiast trafienia w rękę, nogę, maskę. W szabli i szpadzie zaliczane są trafienia od pasa w górę: tułów, ręce, głowa. W szermierce na wózkach nie zalicza się trafień w nogi lub wózek.

Podczas Igrzysk Paraolimpijskich szermierze najpierw rywalizują ze sobą, podzieleni na grupy, a na podstawie tych wyników ustalane jest rozstawienie w fazie pucharowej.

Kategorie niepełnosprawności w szermierce na wózkach

kat. A – osoby po amputacji kończyn dolnych lub z ich częściowym niedowładem, mają swobodę ruchów tułowia i rąk
kat. B – osoby po urazie rdzenia kręgowego, z porażonymi kończynami dolnymi lub z minimalnym niedowładem rąk
kat. C – osoby z całkowitym porażeniem kończyn dolnych i niedowładem kończyn górnych (ta kategoria na Igrzyskach Paraolimpijskich nie jest rozgrywana)

Polskie sukcesy

Ich lista jest naprawdę imponująca. Medale zdobywamy od Sydney, a w dorobku mamy już 26 krążków, w tym osiem złotych! Daje nam to w generalnej klasyfikacji medalowej szermierki na wózkach szóste miejsce.

Multimedalistami w tej dyscyplinie są: Marta Makowska (z d. Wyrzykowska; 4 złote medale, 0 srebrnych i 3 brązowe), śp. Jadwiga Polasik (3-1-1), Robert Wyśmierski (2-4-0), Dariusz Pender (2-2-3), Agnieszka Rozkres (2-1-0), Piotr Czop (0-5-1), Arkadiusz Jabłoński i Radosław Stańczuk (obaj 0-3-1), Stefan Makowski, Tomasz Walisiewicz (obaj 0-2-1).

W Londynie na najwyższym stopniu stawali: w szpadzie kat. A Dariusz Pender, a w szabli kat. B Grzegorz Pluta. Dodatkowo z brązu cieszyła się we florecie kat. B Marta Makowska.

Uradowana Marta Makowska wraz z trenerem
Marta Makowska, nasza multimedalistka Igrzysk Paraolimpijskich, fot. R. Szaj

Jak będzie w Rio?

Co może czekać nas na Igrzyskach Paraolimpijskich w Rio? Wydaje się, że naszą reprezentację stać na wynik lepszy niż w Londynie, jeśli chodzi o liczbę krążków, jednak będzie o to niezwykle trudne. Rosjanie, Francuzi, a przede wszystkim Chińczycy prezentowali wysoką formę w zawodach Pucharu Świata.

Wciąż jednak nasi panowie Dariusz Pender, Jacek Gaworski, Michał Nalewajek, Grzegorz Pluta, Kamil Rząsa i Jacek Gaworski oraz panie Marta Makowska, Marta Fidrych oraz Renata Burdon to światowa czołówka.

Spora grupa naszych reprezentantów na igrzyskach to już duży sukces, z uwagi na niskie maksymalne kwoty w poszczególnych broniach, wynoszące 10-12 uczestników. W rywalizacji drużynowej wystąpi maksymalnie sześć ekip. Taki układ sprawia, że droga do potencjalnych medali, przy dobrej postawie w fazie grupowej, nie będzie wcale długa.

Czy wiesz, że...

Rozwój tej dyscypliny zawdzięczamy sir Ludwigowi Guttmannowi. W trakcie pierwszych igrzysk paraolimpijskich w Rzymie papież Jan XXIII określił go „Coubertinem igrzysk paraolimpijskich”.