Sanok: relacja z OD-WAŻNYCH warsztatów informacyjnych

Reklamy żywności „bombardują” nas z każdej strony. W sklepach, telewizji, prasie, w bankomatach. Żywność ekologiczna, regionalna, mało przetworzona, funkcjonalna, bezglutenowa, niskokaloryczna... Każda z nich ma nam zapewnić zdrowie, dobrą kondycję i nas „odchudzić”. Czy rzeczywiście? To pytanie zostało szczegółowo omówione w Sanoku podczas II OD-WAŻNYCH Warsztatów Informacyjnych pt. „Zdrowo jem i ruszam się!” zorganizowanych przez Fundację Osób Chorych na Otyłość OD-WAGA w ramach projektu pn. „W Sanoku zdrowo żyjemy z OD-WAGĄ!” współfinansowanego przez Gminę Miasto Sanok.

Upowszechnianie nowoczesnej wiedzy o chorobie otyłości - jej przyczynach i rzetelnych metodach leczenia oraz obalanie mitów dot. otyłości i chorych na otyłość – to cele autorskiego projektu edukacji zdrowotnej pn. „W Sanoku zdrowo żyjemy z OD-WAGĄ!”, realizowanego przez Fundację Osób Chorych na Otyłość OD-WAGA. Projekt skierowany jest do mieszkańców Sanoka i powiatu sanockiego: chorych na otyłość, ich bliskich, przyjaciół oraz osób na co dzień współpracujących lub działających na rzecz chorych z otyłością, m.in. pracowników instytucji samorządowych (np. ośrodków pomocy społecznej) i placówek służby zdrowia.

Dwa spotkania – potężna dawka wiedzy

Na projekt „W Sanoku zdrowo żyjemy z OD-WAGĄ!” składają się trzy spotkania warsztatowe w formule otwartej i interaktywnej. Mogą wziąć w nich udział wszystkie osoby zainteresowane tematyką otyłości, a prowadzący warsztaty specjaliści dzielą się ze słuchaczami nie tylko swoją wiedzą w danym temacie, ale także osobistymi doświadczeniami z chorobą otyłości. Uczestnicy warsztatów otrzymują przygotowane w ramach projektu broszury pt. „Nie jesteś grubasem. Jesteś chory na otyłość!” z najważniejszymi informacjami o chorobie i metodach jej leczenia.  

Pierwsze OD-WAŻNE Warsztaty w Sanoku odbyły się 20 czerwca. Dotyczyły choroby otyłości oraz takich zjawisk jak dyskryminacja ze względu na nadwagę i otyłość, stygmatyzacja oraz formy wykluczenia chorych na otyłość w różnych obszarach życia społecznego. Drugie OD-WAŻNE warsztaty poprowadzili specjaliści ds. żywienia i aktywności ruchowej, a odbyły się one 23 sierpnia br.

Organizatorki warsztatów

Która żywność dla zdrowia?  

Żywność jest podstawą naszego funkcjonowania, ale może też być naszym przekleństwem. Przekonują się o tym każdego dnia osoby chore na otyłość. Twierdzenie, że do otyłości dochodzi tylko wtedy, gdy spożywamy za dużo węglowodanów, tłuszczy i cukrów to stereotyp. Od dawna wiadomo, że czynników żywieniowych, które mogą zakłócić pracę organizmu i wywołać chorobę otyłości są tysiące.

Reklamy żywności „bombardują” nas z każdej strony. W sklepach - co oczywiste, ale także telewizji, prasie, a nawet na przydrożnych szyldach i w bankomatach. Rynek żywności został podzielony na segmenty i każdy z nich chce przyciągnąć do siebie konsumenta oferując mu coraz to ciekawsze oferty. W nasze oczy, uszy, mózgi wdzierają się hasła: żywność ekologiczna, regionalna, mało przetworzona, funkcjonalna, bezglutenowa, niskokaloryczna… A każda z nich ma, zgodnie z promocyjnymi hasłami zapewnić nam zdrowie, dobrą kondycję i jeszcze nas „odchudzić”. Czy rzeczywiście?

O tym co naprawdę kryje się w sklepowej żywności opowiadała podczas II OD-WAŻNYCH Warsztatów Informacyjnych dr hab. Ewelina Hallmann, ekspert ds. żywności, Kierownik Zakładu Żywności Ekologicznej Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Dr Hallmann, od blisko 20 lat wegetarianka, jest osobą chorą na otyłość, po zabiegu chirurgii bariatrycznej.

Dr Hallmann tłumaczyła uczestnikom warsztatów, że otyłość to bardzo złożona, do końca niezbadana i nieprzewidywalna choroba. Może na nią zachorować także i wegetarianin, który nie jada przecież hamburgerów. Ale teraz można „utyć” nawet i od białego sera jeśli do przedłużenia jego trwałości użyto „chemii”, która spowoduje zakłócenia w pracy organizmu.

Podczas swojego wykładu dr Hallmann wyjaśniała m.in. co zdradliwego kryje się w produktach niskokalorycznych i jakie środki chemiczne są używane, aby wytworzyć lekki sok lub mleko, jak trawione są poszczególne dodatki do żywności niskokalorycznej i jakie mogą mieć konsekwencje dla naszego zdrowia, a także czy produkty, w których zastąpiono sól, aby ograniczyć jej spożycie są faktycznie bezpieczne dla konsumenta oraz co kryje się pod tajemniczymi numerami E na etykietach produktów.

Nie katuj się, tylko ruszaj się!

Ruch to naturalna potrzeba biologiczna organizmu, to podstawa zdrowia psychicznego i fizycznego człowieka. Przy nadwadze i otyłości, aktywność ruchowa powinna być traktowana jako jeden z elementów zarówno profilaktyki, jak i leczenia i rehabilitacji chorego już po „schudnięciu”. Niestety, wielu lekarzy, którzy kierują osoby z nadwagą lub już chore na otyłość do dietetyków lub innych specjalistów, zapomina o tym.

Podjęcie aktywności ruchowej to zwykle wybór samego pacjenta. Często – bardzo nieświadomego, bez żadnej wiedzy o tym jak ćwiczenia wpływają na organizm. Chory na otyłość, pozostawiony sam sobie zaczyna na własną rękę szukać „ćwiczeń dla siebie”. Najczęściej natrafia wówczas na programy telewizyjne propagujące aktywność ruchową w procesie redukcji wagi.

- Bardzo często takie programy torpedują nas super ćwiczeniami, które w zastraszającym tempie powodują spadek kilogramów. Ale potem, gdy ćwiczeń zaniechamy, utracona waga powraca, a nawet zwiększa się. To są programy nastawione na szybki efekt medialny, a nie na pomoc osobie chorej na otyłość w dłuższym leczeniu – przestrzegała podczas II OD-WAŻNYCH Warsztatów Informacyjnych mgr Elżbieta Zapała-Kozioł, chora na otyłość, instruktorka fitness i nordic walking, zawodniczka dwuboju olimpijskiego.

Ćwiczenia dla osób z otyłością, na różnych etapach zaawansowania choroby, z uwzględnieniem schorzeń  współistniejących i barier emocjonalnych chorego,  powinny być ćwiczeniami adaptacyjno - sprawnościowymi.

– To znaczy, że najpierw „przyzwyczajają” ciało do wysiłku fizycznego, potem przywracają ogólną sprawność organizmu, a na koniec przyczyniają do redukcji tkanki tłuszczowej  – mówi mgr Zapała-Kozioł.

Formy aktywności ruchowej dla  chorego na otyłość opierają się zatem na ćwiczeniach, które nie dociążają dodatkowo i zupełnie niepotrzebnie jego organizmu, a więc są to np. aerobik w wodzie, nordic walking w formie spokojnych spacerów i w basenie.

- Pamiętajmy też, że osoba chora na otyłość, która rozpoczyna ćwiczenia powinna to robić pod opieką trenera, który na bieżąco będzie jej słuchał, monitorował postępy i nie dopuszczał do nadmiernych obciążeń – zaleca Elżbieta Zapała-Kozioł.

Podczas warsztatów w Sanoku mgr Zapała-Kozioł podpowiadała także czym się kierować przy wyborze trenera, instruktora, a także poprowadziła mini-trening pokazując zestaw podstawowych ćwiczeń adaptacyjnych, które można wykonać siedząc na krześle, a więc dostępnych także dla osób z otyłością olbrzymią i skrajnie olbrzymią.

Uwaga na „odchudzaczy portfeli”!

Osoby z nadwagą i otyłością, które decydują się na rozpoczęcie leczenia dietetycznego skarżą się na kłopoty z wyborem odpowiedniego specjalisty ds. żywienia. Podczas II OD-WAŻNYCH Warsztatów Informacyjnych w Sanoku, Magdalena Gajda, Prezes Fundacji OD-WAGA wyjaśniła, że pomimo wieloletnich starań Polskiego Towarzystwa Dietetyki, zawód dietetyka nie doczekał się regulacji prawnych. A to oznacza, że często wykonują go osoby, które nie mają odpowiedniego wykształcenia, a pacjentów chorych na otyłość traktują tak samo „ordynując” wszystkim bez wyjątku dietę 1000 kalorii. Takie osoby, błędnymi „zaleceniami żywieniowymi” mogą nie tylko nie spowodować, że chory „schudnie”, ale także rozregulować pracę jego organizmu i doprowadzić do innych chorób. Porady dietetyków są wciąż odpłatne – nie ma ich w tzw. koszyków świadczeń refundowanych przez NFZ, więc pacjent musi za nie zapłacić z własnej kieszeni.

- Skoro już mamy płacić dietetykowi, to wybierzmy takiego, który zajmie się nami rzetelnie – mówi Magdalena Gajda. – Sprawdźmy czy ma wyższe wykształcenie kierunkowe i dyplom polskiej, najlepiej znanej nam uczelni.  Dobry specjalista ds. żywienia ma wiedzę na temat interakcji pomiędzy żywnością a lekami. Szukajmy takiego, który współpracuje z placówką medyczną – szpitalem, przychodnią zdrowia, bo wtedy jego wykształcenie zostało sprawdzone przez pracodawcę. Uciekajmy od dietetyków z internetu, którzy przepisują choremu dietę tylko na podstawie przesłanej ankiety nie widząc go na oczy, a także tych, którzy obwiniają pacjenta, że „sam jest sobie winien” oraz zachęcają go do kupowania „zamienników jedzenia” i „wspomagaczy odchudzania”.

Najpierw Sanok, potem….

Trzecie i ostatnie OD-WAŻNE Warsztaty Informacyjne w ramach projektu pn. „W Sanoku zdrowo żyjemy z OD-WAGĄ!” odbędą się w II połowie października a dotyczyć będą chirurgicznego leczenia otyłości oraz uwarunkowań emocjonalnych i uzależnień w chorobie otyłości.

Udział w OD-WAŻNYCH Warsztatach Informacyjnych w Sanoku jest bezpłatny. Projekt jest współfinansowany ze środków Gminy Miasto Sanok. Program Fundacji OD-WAGA ma charakter pilotażowy. Po wprowadzeniu uwag zebranych od uczestników spotkań, w 2017r. Fundacja OD-WAGA zaoferuje go w innych miastach Polski i będzie starać się o pozyskanie środków publicznych na jego realizację w kolejnych samorządach lokalnych. 

Fundacja OD-WAGA serdecznie dziękuje p. Agacie Niecieckiej za wykonanie dokumentacji zdjęciowej z OD-WAŻNYCH Warsztatów w Sanoku.

Informacji na temat warsztatów udziela: Joanna Drozd, liderka OD-WAŻNEJ Grupy Wsparcia woj. podkarpackiego z siedzibą w Sanoku pod numerem telefonu: 881 718 090 lub emailem: joanna.drozd@od-waga.org.pl.