Dyscypliny Rio 2016: tenis stołowy

04.09.2016

Autor: Adrian Lipiński, fot. Robert Szaj

Natalia Partyka serwuje piłeczkę przy stole do tenisa stołowego

Tenis stołowy wielu kojarzy się z Chinami, zawodnicy z tego kraju panują bowiem w tej dyscyplinie. Jednak kolebką współczesnej odmiany tego sportu jest Wielka Brytania, gdzie ok. 1880 r. uznano ją za alternatywę dla tenisa ziemnego.

Międzynarodowa Federacja Tenisa Stołowego powstała w 1926 r., zaś na Igrzyskach Paraolimpijskich dyscyplina ta obecna jest już od Rzymu (1960). Co ciekawe, w tenisa stołowego szybciej zagrano na Igrzyskach Paraolimpijskich niż na Igrzyskach Olimpijskich, gdzie o medale w tej konkurencji walczy się dopiero od 1988 r.

W Rio do zdobycia jest aż 29 kompletów medali. Indywidualnie w 11 klasach rywalizować będą mężczyźni, zaś w 10 kobiety. U pań połączone są kategorie 1 i 2, a więc osób z najpoważniejszą niepełnosprawnością. Drużynowo tenisiści powalczą w pięciu konkurencjach (kategorie 1-2, 3, 4-5, 6-8 oraz 9-10), zaś u tenisistek medale rozdane zostaną w trzech konkurencjach (1-3, 4-5, 6-10).

Zasady tenisa stołowego osób z niepełnosprawnością

Zawodnicy rywalizują przy stole do trzech wygranych setów. Gra się do 11 wygranych punktów, wymagana jest jednak różnica dwóch punktów, co prowadzi często do gry na przewagi.

Wyposażenie używane w tenisie osób niepełnosprawnych, to wózki inwalidzkie, protezy, kule pachowe, kule łokciowe. Wysokość siedziska, oparcia i użycie hamulców w wózkach zależne jest od kategorii niepełnosprawności.

Alicja Eigner z kulą w prawej ręce, lewą odbija piłeczkę przy stole do tenisa
Alicja Eigner, brązowa medalistka w drużynie na Igrzyskach Paraolimpijskich w Londynie, fot. Robert Szaj

Kategorie niepełnosprawności w tenisie stołowym

Zawodnicy sklasyfikowani są w 11 klasach, zależnych od stopnia niepełnosprawności. W klasach 1-5 grają osoby na wózkach, a w 6-10 – osoby stojące. Klasa 11 przeznaczona jest dla zawodników z niepełnosprawnością intelektualną.

Klasa 1 – znaczne ograniczenie ręki grającej, znaczne ograniczenie ruchów tułowia oraz nóg (np. uszkodzenie rdzenia kręgowego na poziomie C5 lub wyższym, polio, mózgowe porażenie dziecięce).
Klasa 2 – umiarkowane ograniczenie ręki grającej, znaczne ograniczenie ruchów tułowia oraz nóg (np. uszkodzenie rdzenia kręgowego na poziomie C5-C7, słabe mięśnie ręki oraz brak funkcji mięśni tułowia w wyniku polio, MPD z mniejszymi ograniczeniami niż w klasie 1).
Klasa 3 – prawidłowa funkcja lub niewielkie ograniczenie ręki grającej, umiarkowane ograniczenie ruchów tułowia i nóg (np. uszkodzenie rodzenia kręgowego na poziomie C8-TH9, brak funkcji mięśni tułowia i brak ograniczeń funkcji ręki w wyniku polio, MPD powodujące lekkie ograniczenia funkcji tułowia).
Klasa 4 – prawidłowa funkcja ręki grającej, lekkie ograniczenie ruchów tułowia, znaczne ograniczenie ruchów nóg (np. uszkodzenie rdzenia kręgowego na poziomie C8-TH9, MPD z lepszą funkcją niż w klasie 3).
Klasa 5 – prawidłowa funkcja ręki grającej, prawidłowa funkcja lub niewielkie ograniczenie ruchów tułowia, umiarkowane lub znaczne ograniczenie ruchów nóg (np. uszkodzenie rdzenia kręgowego na poziomie L1-S2).
Klasa 6 – znaczne ograniczenie ruchów nóg lub funkcji ręki grającej albo inne uszkodzenia powodujące podobne ograniczenia (np. MPD w stopniu znacznym – porażenie połowicze, do którego zalicza się ręka grająca, paraplegia – porażenie dwukończynowe, do którego zalicza się ręka grająca, podwójna amputacja powyżej stawów kolanowych).
Klasa 7 – znaczne ograniczenie ruchów nóg, znaczne ograniczenie funkcji ręki grającej, inne uszkodzenia powodujące podobne ograniczenia (np. ograniczenie funkcji obydwu nóg w sposób znaczny spowodowane polio, amputacja powyżej kolana jednej nogi oraz poniżej kolana w drugiej, niezupełne uszkodzenie rdzenia kręgowego).
Klasa 8 – znaczne ograniczenie ruchów jednej z nóg, umiarkowane ograniczenie ruchów dwóch nóg oraz funkcji ręki grającej, inne uszkodzenia powodujące podobne ograniczenia (np. podwójna amputacja poniżej stawu kolanowego, amputacja jednej z nóg powyżej stawu kolanowego, sztywny staw łokciowy znacznie ograniczający ruchy zgięcia-wyprostu oraz pronacji-supinacji.
Klasa 9 – umiarkowane ograniczenie ruchów jednej z nóg, umiarkowane ograniczenie funkcji ręki grającej, inne uszkodzenia powodujące podobne ograniczenia (np. amputacja jednej z nóg poniżej stawu kolanowego, sztywny jeden staw biodrowy, znaczne ograniczenie zakresu ruchu stawu łokciowego lub ramiennego).
Klasa 10 – niewielkie ograniczenie ruchów jednej z nóg, niewielkie ograniczenie funkcji ręki grającej, inne uszkodzenia powodujące podobne ograniczenia (np. sztywny jeden staw skokowy, sztywny staw promieniowo-nadgarstkowy z zachowaniem funkcji chwytu, amputacja przedstopia przez wszystkie kości śródstopia – amputacja minimum 1/3 długości).
Klasa 11 – zawodnicy z niepełnosprawnością intelektualną.

Polskie sukcesy

Tenis stołowy to ważna konkurencja w polskim sporcie paraolimpijskim. Przed czterema laty z Londynu nasi zawodnicy przywieźli pięć medali, zajmując w klasyfikacji medalowej tej dyscypliny drugie miejsce, jedynie za rewelacyjnymi Chińczykami, którzy zdobyli 21 medali, w tym 14 złotych.

Pierwszy medal dla Polski – brązowy – w tenisie stołowym wywalczyła w klasie 10 Krystyna Jagodzińska w Atlancie (1996). Na następnych Igrzyskach Paraolimpijskich w Sydney cieszyliśmy się już z pierwszego złota. Wywalczył je Piotr Skrobut w klasie 11, który w finale pokonał kolegę z reprezentacji, Tomasza Wojtasa.

Ateny 2004 to początek światowej dominacji Natalii Partyki. Triumfowała w klasie 10, a wspólnie z Jagodzińską, Małgorzatą Grzelak oraz Mirosławą Turowską sięgnęła po srebro w drużynie (połączone klasy 6-10). Drużynowo ze srebrnego medalu cieszyli się też w Atenach Adam Jurasz i Mirosław Kowalski (klasy 6-7).

Kolejne trzy krążki wpadły w Pekinie (2008). Tytuł w Azji obroniła Partyka, zaś drużynowo razem z Grzelak wywalczyła srebro (klasy 6-10). Drugie srebro dołożył Piotr Grudzień (klasa 8).

Wspomniany wyżej Londyn to trzecie złoto Natalii Partyki, w tej samej klasie 10 wśród mężczyzn triumfował Patryk Chojnowski. Mistrzami paraolimpijskimi w Londynie zostali również w drużynie Piotr Grudzień wspólnie z Marcinem Skrzyneckim (klasy 6-8). Drugą pozycję zajęli panowie Chojnowski i Sebastian Powroźniak (klasy 9-10). Na najniższym stopniu podium uplasowały się nasze panie Partyka, Alicja Eigner, Małgorzata Jankowska i Karolina Pęk.

Patryk Chojnowski podczas gry w tenisa stołowego odbija piłeczkę
Patryk Chojnowski, złoty medalista z Londynu, jest jednym z faworytów do zwycięstwa w Rio, fot. Robert Szaj

Jak będzie w Rio?

Niewątpliwie w gronie kandydatów do medali są medaliści z Londynu. Jako mistrzowie świata do rywalizacji przystąpią w klasie 10 zarówno Natalia Partyka, jak i Patryk Chojnowski. Mało brakowało, a szansy na obronę tytułu nie miałby Marcin Skrzynecki, na szczęście otrzymał on dziką kartę i razem z Piotrem Grudniem powalczy w Rio.

Na medal stać również panie w klasie 11, a wiec Krystynę Siemieniecka oraz Dorotę Nowicką. W Londynie niestety ta pierwsza zajęła czwarte miejsce. Jednak ostatnich wynikach, w tym czerwcowych zawodach w Pekinie, gdzie rywalizowała światowa czołówka (Siemieniecka zdobyła złoto, a Nowicka brąz), należy uważnie przyjrzeć się tej klasie w Rio.

Prawo startu w Brazylii wywalczyło 13 osób, żadnej nie można odmówić prawa do medalu. Tegoroczne turnieje na Słowacji, w Słowenii i Chinach pokazały, że w naszej reprezentacji jest potencjał, by poprawić dorobek medalowy z Londynu.

Czy wiesz, że...

Natalia Partyka, jest jednym z niewielu sportowców z niepełnosprawnością, mających za sobą start zarówno na Igrzyskach Paraolimpijskich, jak i na Igrzyskach Olimpijskich. Co ciekawe, w Rio dokona tego po raz trzeci!