Konkurs! Wygraj pakiety edukacyjne PWN dla dorosłych uczniów

Lęki przed autonomią osób z niepełnosprawnością intelektualną zauważa dr Maria Piszczek.

„Źle się dzieje, gdy skodyfikowane lęki społeczeństwa przed osobami mniej sprawnymi intelektualnie powodują ich zapobiegawcze wykluczenie w wielu obszarach aktywności: lęk przed seksualnością (bo kto weźmie odpowiedzialność za wychowanie ich dzieci, tym bardziej, że mogą być one również upośledzone umysłowo), lęk przed powierzeniem im odpowiedzialnych zadań (bo są nieodpowiedzialne, ich praca jest nieefektywna, a podczas jej wykonywania zdarzają się różne wypadki); lęk przed samodzielnością (bo nie potrafią zadbać o swoje zdrowie, są niezaradne ekonomicznie)” – pisze dr Piszczek w książce „Aktywizacja zawodowa uczniów z upośledzeniem umysłowym”. – Przełamanie tych lęków wymaga nie tylko zmiany sposobu myślenia o dorosłych osobach niepełnosprawnych, ale także poniesienia przez społeczeństwo wydatków umożliwiających stworzenie takich warunków, w których mógłby być skutecznie realizowany program normalizacji ich życia. To wydatki konieczne i mniejsze niż koszt pobytu tych osób w domach pomocy społecznej”.

Samodzielnie

Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym są w stanie opanować wiele umiejętności i czynności, które być może w przyszłości pozwolą na podjęcie wspomaganej pracy na chronionym lub otwartym rynku pracy lub dzięki temu będą sobie lepiej radzić w warsztatach terapii zajęciowej, w Środowiskowych Domach Samopomocy, Domach Pomocy Społecznej czy w świetlicach środowiskowych.

Niestety, bardzo często osobom z niepełnosprawnością intelektualną brak kompetencji społecznych, które są najważniejsze w ich dorosłym życiu. To one decydują, jak będzie funkcjonować osoba z niepełnosprawnością, czy będzie w miarę samodzielna i zaradna, czy uzależniona od pomocy innych.

Większość rodziców nie ma sprecyzowanej wizji przyszłości swoich dzieci. Wielu nauczycieli uczących osoby z niepełnosprawnością intelektualną również nie myśli o swoich uczniach w perspektywie ich dorosłości.

Nauka umiejętności społecznych – we współpracy z rodziną dziecka – powinna być obowiązkiem każdego nauczyciela pracującego z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną. Kompetencje społeczne należy rozwijać od najmłodszych lat, a także utrwalać przez całe życie, podczas pobytu w różnych placówkach i w domu rodzinnym.

Ze wsparciem

Osoby z niepełnosprawnością intelektualną zawsze będą potrzebowały wsparcia opiekunów, ukierunkowania, pomocy przy bardziej skomplikowanych sprawach. Sednem sprawy jest jednak uznanie tych ludzi za dorosłych i odejście od traktowania ich jak „wieczne dzieci”. Powinni być tak samodzielni, jak to tylko możliwe, otrzymywać wsparcie, ale nie być we wszystkim wyręczani. Nie wolno infantylizować edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną. Smutne jest, gdy widzi się dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną przebrane na przedstawieniach szkolnych za żabki czy krasnoludki, które nie dbają o higienę, nie potrafią przygotować prostego posiłku ani estetycznie jeść. A na lekcjach latami wypełniają kontury obrazków, rysują szlaczki, uczą się rzeczy nieprzydatnych w życiu.