Prezydent wręczył nagrody

Integracja od ponad 20 lat walczy o dostępność architektoniczną. Nagradza też tych, którzy hasło „świat bez barier” wzięli sobie do serca. 26 września 2016 r. Prezydent RP Andrzej Duda wręczył statuetki pierwszej edycji konkursu „Lider Dostępności”.

„Lider Dostępności” to konkurs architektoniczno-urbanistyczny Fundacji Integracja i Towarzystwa Urbanistów Polskich, pod honorowym patronatem Prezydenta RP. Promuje projektowanie uniwersalne oraz najlepsze rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne, uwzględniające potrzeby osób z niepełnosprawnością, a także wszystkich użytkowników, w tym coraz większej grupy osób starszych. Konkurs wspierają: „Wspólnie” – Fundacja LafargeHolcim oraz koncern Warbud S.A.

Piotr Pawłowski, prezes Integracji, podkreślił, że architektura nie może wykluczać części społeczeństwa. „Nie chcemy być na marginesie” – mówił.

- Podczas dzisiejszej konferencji o 25-leciu systemu wsparcia osób z niepełnosprawnością minister Elżbieta Rafalska mówiła o dostępności. Oczywiście dostępność w wymiarze społecznym nie dotyczy tylko architektury – mówił Piotr Pawłowski, prezes Integracji, rozpoczynając galę wręczenie nagród w konkursie „Lider Dostępności”. – Ale architektura jest szalenie ważna, aby nie wykluczać, lecz włączać tych, którzy mają problemy w poruszaniu się – tak jak ja mam trudność w pokonaniu schodów. Takie trudności mają też osoby starsze, rodzice z małymi dziećmi, ale też osoby niewidome i niedowidzące.

Prezes Integracji podkreślił, że zarówno Konstytucja naszego kraju, ale też Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych zabraniają wszelkich form dyskryminacji i nakładają na Polskę obowiązek tworzenia przestrzeni dostępnej dla wszystkich.

- Konkurs Lider dostępności ma promować tych, którzy realizują zasady dostępności i robią to od wielu lat na rzecz tych, którzy przez wiele lat byli pomijani – wyjaśnił Piotr Pawłowski.

Uroczysta gala w Pałacu Prezydenckim zgromadziła liczne grono przedstawicieli organizacji pozarządowych, działających na rzecz osób z niepełnosprawnością

Klucz do samodzielności

Nie od dziś wiadomo, że dostępna przestrzeń jest niezbędna, by osoby z niepełnosprawnością mogły żyć aktywnie, pracować, rozwijać się, udzielać się jako obywatele i po prostu żyć razem z innymi. Brak barier architektonicznych to klucz do samodzielności. Obowiązek „posiadania” takiego klucza nakłada na nas Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.

Niestety, pracy w tej dziedzinie wciąż jest wiele. Zamiast jednak skarżyć się na niedostosowane miejsca, Integracja zdecydowała się nagrodzić te, które są otwarte na potrzeby osób z różnymi niepełnosprawnościami, by w ten sposób promować projektowanie uniwersalne i zachęcać do tego innych.

Kapituła konkursu „Lider Dostępności 2016” przyznała Grand Prix, siedem nagród i jedno wyróżnienie. Podczas uroczystej gali w Pałacu Prezydenckim 26 września 2016 r. statuetki wręczał Prezydent RP Andrzej Duda.

Dostępność to nowoczesność

- Tworzycie państwo nowoczesną Polskę, na której ogromnie mi zależy – zwrócił się do zwycięzców konkursu „Lider Dostępności” prezydent Andrzej Duda.

Dodał, że ta nowoczesność, jeśli chodzi o osoby z niepełnoprawnościami, ma dwie strony. Pierwsza z nich to kwestia dostępności – w tym znaczeniu, że wszyscy, jako Polacy i ludzie, mamy być równo traktowani.

- Te bariery, które istnieją, muszą być usuwane. Z myślą o wszystkich, którzy te problemy mają lub będą je mieli – stwierdził dobitnie prezydent.

- Dostępność oznacza nowoczesność – podkreślał w swoim przemówieniu prezydent Andrzej Duda. – Dzisiaj, z całą pewnością, wymiarem nowoczesności państwa jest to, czy jego instytucje, czy jego obiekty, zwłaszcza o charakterze publicznym, są powszechnie dostępne dla każdego obywatela.

Podkreślił, że wymiarem nowoczesności państwa jest to, czy jego instytucje i obiekty, zwłaszcza o charakterze publicznym, są powszechnie dostępne dla każdego obywatela. Jego zdaniem, to samo dotyczy firm prywatnych i państwowych.

- Nowoczesne państwo to takie, które wykorzystuje w sposób najlepszy swoje zasoby – tłumaczył. – W Polsce są ponad cztery miliony osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Około miliona osób jest dotkniętych niepełnosprawnościami ruchowymi. Wśród nich 50 proc. to osoby w wieku określanym jako produkcyjny. Jest to więc także kwestia wykorzystania zasobu, który tkwi w tych ludziach – intelektualnego i manualnego. Te osoby powinny mieć możliwość normalnego funkcjonowania – choćby po to, by pomóc rozwijać polskie państwo i by społeczeństwo mogło korzystać z ich potencjału. Po to także wszelkie bariery powinny być usuwane.

Grand Prix dla Gdyni

Największym zwycięzcą konkursu „Lider Dostępności”, bo aż w dwóch kategoriach, jest Gdynia. Miasto zostało nagrodzone w kategorii „Samorząd”, otrzymało też Grand Prix konkursu. Ta decyzja nie zaskakuje chyba nikogo, kto odwiedził to miejsce. W Gdyni już w 1999 roku powołano Pełnomocnika Prezydenta ds. Osób Niepełnosprawnych. Funkcję tę od początku pełni Beata Wachowiak-Zwara. O kilkunastu lat Gdynia systematycznie się zmienia, przybywa w niej miejsc dostępnych dla wszystkich.

Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni, odebrał dwie statuetki – w kategorii „Samorząd” oraz Grand Prix pierwszej edycji konkursu „Lider Dostępności”

Chlubą miasta są m.in. Hala Sportowo-Widowiskowa z miejscami dla osób z niepełnosprawnością i audiodeskrypcją, a także Dworzec PKP Gdynia Główna, wyposażony m.in. w windy, kasy z obniżonym blatem, ułatwienia dla osób niewidomych. Osoby z niepełnosprawnością znajdą udogodnienia także w gdyńskiej marinie, w której wjazd na plażę Śródmieście jest możliwy dzięki drewnianemu podestowi, natomiast dzieci z niepełnosprawnością pobawią się na przystosowanych dla nich urządzeniach na placu zabaw. W Gdyni prawie wszystkie autobusy i trolejbusy są niskopodłogowe. Dla osób, które nie mogą samodzielnie korzystać z komunikacji miejskiej, w 1994 roku uruchomiono specjalny transport funkcjonujący w systemie usług na zamówienie.

Nie byłoby tych zmian bez podnoszenia świadomości i budowania wrażliwości społecznej. Dlatego Gdynia organizuje liczne akcje, konkursy i kampanie społeczne. W konkursie „Gdynia bez barier” nagradzane są inicjatywy przyczyniające się do likwidacji barier architektonicznych, komunikacyjnych i społecznych.

Dla wózków i szpilek

Jednak w kategorii „Przestrzeń publiczna” nagrodę otrzymał Wrocław, a dokładnie tzw. Szpilkostrada, jak potocznie nazywa się nową nawierzchnię wokół tamtejszego Rynku. Jest to sześciometrowy pas, biegnący wzdłuż pierzei Rynku. W sumie ma on 4,5 tys. m² i jest zbudowany z ułożonych ręcznie 144 tys. kostek granitowych, specjalnie przyciętych, między którymi szczeliny wypełniono zaprawą.

Nawierzchnia jest więc równa i bezpieczna. Dzięki niej trakt stał się dostępny dla osób poruszających się na wózkach, ale także rodziców z wózkami dziecięcymi i... miłośniczek butów na wysokich obcasach.

Nagrodę dla Wrocławia za Szpilkostradę przekazano na ręce Pełnomocnika Miasta Wrocławia ds. Osób z Niepełnosprawnościami, Bartłomieja Skrzyńskiego

W Krakowie da się

Choć Grand Prix i nagrodę w kategorii „Samorząd” otrzymała Gdynia, to najwięcej nagród trafiło do Krakowa. Jest to o tyle godne pochwały, że to miasto ze względu na liczbę zabytków uznawane jest za trudne w zapewnieniu dostępności. A jednak – da się.

Najlepszym dowodem na to jest jedna z największych atrakcji turystycznych Krakowa – Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach. Miejsce to otrzymało statuetkę w kategorii „Obiekt zabytkowy”. W ramach gruntownego remontu, w zabytkowej przestrzeni zamontowano nowoczesną windę z przyciskami brajlowskimi i komunikatorem głosowym, umożliwiającą swobodny dostęp do galerii i tarasów.

Dostosowane są także lady recepcji i sklep muzealny, a ponieważ do szatni głównej można dotrzeć tylko schodami, przy wspomnianym sklepie znajduje się dodatkowa szatnia dla osób z niepełnosprawnością ruchową, wyposażona m.in. w skrytki bagażowe. Przejścia pomiędzy salami są pozbawione progów, a wejście na taras poprzedza łagodny podjazd.

Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie dr hab. Andrzej Betlej odbiera nagrodę Lidera Dostępności z rąk prof. Lorensa

Konferencje, koncerty, spotkania

Dawna stolica Polski to nie tylko zabytki. Drugą ze statuetek otrzymało Centrum Kongresowe ICE Kraków, zlokalizowane w sercu miasta. To przykład tego, jak w nowoczesna architektura łączy estetykę z funkcjonalnością.

W ICE odbywają się różnorodne wydarzenia – od międzynarodowych kongresów, konferencji, sympozjów i spotkań biznesowych, przez wydarzenia kulturalne, jak koncerty czy spektakle, aż po spotkania o charakterze społecznym. Centrum jest tak pomyślane, by każdy – niezależnie od stopnia sprawności – mógł wziąć udział w dowolnym wydarzeniu.

Nagroda Obiekt użyteczności publicznej została przyznana Centrum Kongresowemu ICE Kraków na ręce Dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego Izabeli Helbin

Dostępne i bezpieczne

To właśnie twórcy projektu ICE Kraków – biuro projektowe Ingarden&Ewý Architekci – otrzymali nagrodę „Lidera Dostępności” dla architektów i urbanistów. Domeną biura, założonego w 1989 roku przez dwóch krakowskich architektów, Krzysztofa Ingardena i Jacka Ewý’ego, są obiekty użyteczności publicznej.

Do największych z nich, prócz ICE Kraków, należą: Małopolski Ogród Sztuki, Pawilon Wyspiański 2000, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, zrealizowane we współpracy z japońskim architektem Aratą Isozakim, Ambasada Polski w Tokio oraz Pawilon Polski na Światowej Wystawie EXPO 2005 Aichi. W swoich projektach architekci zwracają szczególną uwagę na potrzeby osób z niepełnosprawnością, aby obiekty przestrzeni publicznej były bezpieczne i dostępne dla każdego.

Architekt Piotr Urbanowicz z biura projektowego Ingarden & Ewý Architekci odbiera statuetkę 

Dostępność na co dzień

Jednak życie to nie tylko koncerty, wystawy malarstwa czy spacery po rynku. Gdzieś trzeba mieszkać, pracować czy choćby... wysyłać paczki. Z ostatnią z tych czynności nie powinny mieć problemu również osoby z niepełnosprawnością – kolejna statuetka Lidera Dostępności, tym razem w kategorii „Sieć placówek”, trafiła do Poczty Polskiej.

Jej placówki, a jest ich w 7200 (w każdej gminie) są dostępne dla klientów z niepełnosprawnością. Do najważniejszych udogodnień należą: wejścia do placówek z poziomu chodnika, dzwonki do przywoływania pracowników obsługi, podnośniki oraz obniżone okienka pocztowe. Ponadto aż 95 proc. skrzynek pocztowych jest zamontowanych na wysokości umożliwiającej korzystanie z nich przez osoby na wózkach. Dodatkowo coraz więcej usług Poczta Polska świadczy też przez internet.

Gratulacje dla Poczty Polskiej od prezydenta Andrzeja Dudy otrzymał prezes instytucji Przemysław Sypniewski

Frontem do klienta i pracownika

W kategorii „Obiekt mieszkalny/biurowy” zwycięzcą zostało Laboratorium Tech-Safe-Bio w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym. Znajdują się tam laboratoria, w których badane są kwestie związane z bezpieczeństwem pracy, a także zdolnością pracowników do wykonywania obowiązków zawodowych.

fot. Tomasz Sinek

W budynku zastosowano szereg rozwiązań i udogodnień dla osób z niepełnosprawnością, m.in.: zróżnicowaną kolorystykę na każdej kondygnacji, ułatwiającą orientację we wnętrzu poprzez zastosowanie zintegrowanego systemu informacji wizualnej. Posadzki w korytarzach wykonane zostały z kauczuku o fakturze antypoślizgowej i powierzchni zbliżonej do struktury naturalnego kamienia, co sprawiło, że są one pozbawione efektu odbicia światła.

Nagrodę Lidera Dostępności odebrała Dyrektor Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Danuta Koradecka

Dostępność to także obsługa

Kapituła konkursu przyznała też jedno wyróżnienie w kategorii „Obiekt użyteczności publicznej”. Otrzymała je Stacja Paliw PKN Orlen S.A. nr 682, działająca przy al. Solidarności 100 w Warszawie. Jest ona w pełni przygotowana do obsługi osób z niepełnosprawnością.

Ma liczne rozwiązania sprzyjające dostępności, m.in.: miejsce parkingowe dla osób z niepełnosprawnością, wejście z drzwiami automatycznymi, szerokie przestrzenie komunikacyjne wewnątrz pawilonu stacji, odpowiednio wyposażoną toaletę, kasę dostosowaną dla osób poruszających się na wózkach oraz oświetlenie zewnętrzne i wewnętrzne ułatwiające poruszanie się po terenie stacji. Wszyscy pracownicy stacji przeszli też szkolenia z zakresu obsługi osób z niepełnosprawnością.

Zbigniew Leszczyński, członek Zarządu ds. Sprzedaży PKN ORLEN, z wyróżnieniem

Wspólnie na rzecz wspólnej przestrzeni

Partnerem strategicznym konkursu „Lider Dostępności” jest „Wspólnie – Fundacja LafargeHolcim”, która wspiera edukację architektoniczną, a także upowszechnia uniwersalne projektowanie oraz najlepsze rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne dostosowane do potrzeb wszystkich osób - w tym osób z niepełnosprawnością, które często są wykluczone z pełnego korzystania z przestrzeni publicznej.

- Konkurs „Lider Dostępności” przyczyni się do budowania miast i przestrzeni publicznych dostępnych i przyjaznych dla każdego mieszkańca, niezależnie od jego wieku, możliwości przemieszczania się czy stanu zdrowia – podkreśliła Kinga Walczyńska, wiceprezes Fundacji LafargeHolcim Wspólnie. – Wierzę, że ta inicjatywa spełni też rolę edukacyjną, zbliży do siebie ludzi z różnych pokoleń i o rożnym stopniu sprawności. Założeniem Wspólnie – Fundacji LafargeHolcim jest – jak wskazuje nasza nazwa – „wspólne” działanie na rzecz „wspólnej” przestrzeni, dlatego też zdecydowaliśmy się wesprzeć tę inicjatywę.

Uroczystą galę konkusu „Lider Dostępności” zaszczycili też m.in. Agata Kornhauser-Duda, małżonka prezydenta, Elżbieta Rafalska, minister rodziny, pracy i polityki społecznej, a także Robert Kwiatkowski, prezes PFRON

Partnerem konkursu jest Warbud S.A. – koncern należący do czołówki polskich generalnych wykonawców, posiadający w swoim portfolio ponad 470 zrealizowanych projektów ze wszystkich sektorów budownictwa oraz liczne branżowe wyróżnienia, w tym Nagrodę Miesa van der Rohe w kategorii „Najlepszy obiekt architektoniczny w Europie”.

- Od 25 lat niezmiennie kierujemy się filozofią „Warto budować”. Ale i warto inwestować, zwłaszcza w inicjatywy mające na celu podniesienie jakości przestrzeni publicznej, jej inteligentne kształtowanie – powiedział prezes Zarządu i dyrektor generalny firmy Warbud SA, Jerzy Werle. – W dzisiejszych czasach o jakości architektonicznej nieruchomości świadczy nie tylko estetyka, ale przede wszystkim funkcjonalność obiektów. Współczesne rozwiązania architektoniczne powinny być bardziej intuicyjne i wychodzić naprzeciw potrzebom wszystkich użytkowników, zwłaszcza osób dotkniętych niepełnosprawnością. Stąd też Warbud SA świadomie wspiera projekty, podnoszące komfort przestrzeni i komunikacji we wszelkich obiektach użyteczności publicznej, które realizuje.

Liderzy dostępności wraz z parą prezydencką, minister Elżbietą Rafalską i prezesem Piotrem Pawłowskim

- Warbud występuje w roli partnera konkursu „Lider Dostępności” nie bez przyczyny. Wspieramy wszelkie tego typu inicjatywy, gdyż idea integracji i powszechnej dostępności jest nam bliska – dodała Barbara Janaszek, Dział PR Warbud SA. – Jako generalny wykonawca licznych obiektów użyteczności publicznej, wierzymy, że dysfunkcja ruchowa czy intelektualna nie mogą stanowić przeszkody na drodze do szczęścia, przeszkody w codziennym funkcjonowaniu. Współczesne budownictwo i architektura to nie tylko piękno przestrzeni i estetyka. To przede wszystkim nowoczesna forma obiektów, których konstrukcja i zastosowane rozwiązania technologiczne stanowią odpowiedź na potrzeby wszystkich osób, także tych starszych czy dotkniętych niepełnosprawnością.

Kapituła konkursu obradowała pod przewodnictwem prof. Tadeusza Markowskiego, przewodniczącego Rady Towarzystwa Urbanistów Polskich, w składzie:

• Maciej Chojnowski, Biuro Dialogu i Inicjatyw Obywatelskich Kancelarii Prezydenta RP,
• Krzysztof Chwalibóg, architekt, przewodniczący Polskiej Rady Architektury,
• Kamil Kowalski, projektant dostępności, Fundacja Integracja,
• Tomasz Majda, wiceprezes Zarządu Głównego Towarzystwa Urbanistów Polskich,
• Monika Okrasa, menedżer ds. marketingu, Fundacja Integracja,
• Piotr Pawłowski, prezes Zarządu Fundacji Integracja,
• Krystyna Solarek, członek Zarządu Głównego Towarzystwa Urbanistów Polskich,
• Kinga Walczyńska, Prezes Zarządu Fundacji „Wspólnie – Fundacja LafargeHolcim”,
• Grażyna Wereszczyńska, dyrektor Biura Dialogu i Inicjatyw Obywatelskich Kancelarii Prezydenta RP,
• Tomasz Żuchowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa.

Już teraz zapraszamy do przysyłania zgłoszeń do kolejnego, drugiego konkursu „Lider Dostępności”. Na zgłoszenia czekamy do 31 marca 2017 roku. Więcej informacji na stronie internetowej konkursu „Lider Dostępności”.

Honorowy Patronat

Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy

Organizator

Współorganizator

Partner strategiczny

Partner konkursu

Patronat medialny