Cewnikowanie - jak to zrobić samemu?

Wciąż jeszcze rzadko zdarza się, aby pacjent z problemem pęcherza neurogennego otrzymał w szpitalu, lub przychodni zdrowia fachowe porady na temat samocewnikowania. Budowa układu moczowego, sposób przygotowania cewnika i jego wprowadzenia do cewki moczowej – tego większość chorych uczy się sama lub od znajomych. Wspieramy Państwa zatem ilustrowanym mini-poradnikiem.

Przedstawiamy tzw. protokół samocewnikowania z wykorzystaniem jednorazowego cewnika hydrofilowego gotowego do użycia.  

1. Przygotuj cewnik – tuż obok siebie, aby nie sięgać po niego zbyt daleko. Niektóre cewniki mają ułatwienia w postaci przylepca, dzięki któremu łatwo je „przyczepić” np. do najbliższej szafki, umywalki lub po prostu na nodze.
2. Dokładnie umyj ręce wodą z mydłem.
3. Usiądź lub połóż się w najwygodniejszej dla siebie pozycji.
4. Otwórz cewnik i wyjmij go z opakowania.
5. Przygotowanie okolic intymnych:
   • Panie - delikatnie rozszerz wargi sromowe. Jeśli ich nie widzisz, możesz użyć lusterka ustawiając je przed sobą.
   • Panowie -  przytrzymaj członek tak, aby znalazł się on w linii prostopadłej do ciała, powinien być skierowany ku górze, w stronę pępka.
6. Gąbką lub ściereczką nasączoną płynem dezynfekcyjnym do błony śluzowej, wodą ze specjalnym płynem do higieny okolic intymnych, lub wodą z mydłem przemyj okolice ujścia cewki moczowej.
   • Etap przejściowy:
     • - jeśli używasz tzw. cewnika do aktywacji – przed jego wprowadzeniem do cewki musisz go  zanurzyć w wodzie sterylnej lub przegotowanej.
     • - jeśli używasz cewnika niepowlekanego – przed jego wprowadzeniem, musisz najpierw do cewki moczowej zaaplikować środek poślizgowy – sterylny, wprost z jednorazowego opakowania.
7. Przed wprowadzaniem cewnika – rozluźnij mięśnie dna miednicy biorąc kilka głębokich oddechów lub kichając kilka pod rząd.
8. Powoli i delikatnie wprowadzaj cewnik do cewki moczowej, dopóki nie pojawi się w nim mocz. Nie wprowadzaj cewnika dalej - powinien być umieszczony w najniższym punkcie pęcherza.
9. Gdy napotkasz opór:
   • w cewce moczowej żeńskiej mogą być dwa tzw. punkty zwiększonego oporu - zwieracz i szyja pęcherza.
   • w cewce moczowej męskiej są trzy tzw. punkty zwiększonego oporu - zwieracz, gruczoł krokowy i szyja pęcherza.
   • Jeśli masz odczucie, że cewnik gdzieś się zatrzymuje, że nie wchodzi zbyt gładko – zmień wtedy pozycję, zakasłaj, nabierz powietrza i wypuść.
10. Jeśli już cewnik już umieściłaś w cewce moczowej - odczekaj aż mocz przestanie wypływać z cewnika, a następnie wysuń cewnik o 1–2 cm.
11. Następnie, ponownie poczekaj, aż mocz przestanie wypływać z cewnika.
12. Na koniec, powoli, ale zdecydowanym ruchem usuń cewnik z cewki moczowej.
13. Zanotuj objętość moczu. 

Procedura samocewnikowania dla pań:

Procedura samocewnikowania dla panów:

Tekst powstał na podstawie informacji z poradnika dla pacjentów pt. „Co robić, gdy opróżnianie pęcherza sprawia kłopoty?” – autor: prof. Piotr Radziszewski