PFRON otwiera urzędy i państwowe spółki na zatrudnianie osób z niepełnosprawnością

Instytucje publiczne, które zatrudnią największą liczbę osób z niepełnosprawnością, będą każdego roku nagradzane statuetkami Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. PFRON rozpoczyna realizację programów, które mają zwiększyć zatrudnienie osób z niepełnosprawnością w służbie cywilnej oraz na otwartym rynku pracy.

Pierwszy z programów to „Stabilne zatrudnienie – osoby niepełnosprawne w administracji i służbie publicznej”. Jego efektem ma być zwiększenie poziomu zatrudnienia tych osób w administracji publicznej. Drugi, pilotażowy program „Praca-Integracja” ma na celu podniesienie wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnością na otwartym rynku pracy w przedsiębiorstwach, w których jest on niższy niż 6 proc.

„Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych prowadzi rozmowy z kilkunastoma instytucjami publicznymi oraz spółkami Skarbu Państwa w sprawie wspólnych działań zmierzających do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy – poinformował nas przedstawiciel Departamentu Promocji i Informacji PFRON. – Porozumieniem pilotażowym było porozumienie z TVP SA, zawarte 26 września 2016 r.”

Nowych etatów nie będzie, ale...

Fundusz nie zdradza na razie, z jakimi instytucjami zawierane są umowy.

„W ramach realizacji programu „Stabilne zatrudnienie” PFRON zawiera z instytucjami publicznymi porozumienia dotyczące zatrudnienia beneficjentów ostatecznych w podległych tej instytucji jednostkach organizacyjnych – zaznaczył przedstawiciel Funduszu. – Z uwagi jednak na to, trwa proces wdrażania programów do realizacji, jest za wcześnie, by informować opinię publiczną o szczegółowych rozwiązaniach.”

Równocześnie zaznacza, że w ramach porozumień nie powstaną nowe miejsca pracy, ale wykorzystane zostaną te dostępne dotychczas, a nieobsadzone z różnych powodów.

„Istotne jest założenie, że osoby niepełnosprawne są zatrudniane na takich samych stanowiskach, jak osoby pełnosprawne, przy uwzględnieniu kompetencji oraz wykształcenia” – podkreślił przedstawiciel PFRON.

Pomóc nie tylko pracodawcom

Fundusz liczy na dobre efekty wdrażanych programów, w postaci zwiększenia zatrudnienia osób z niepełnosprawnością w administracji publicznej.

„Obecny system aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych jest ukierunkowany na wsparcie pracodawców, natomiast zasadniczo nie uwzględnia konieczności udzielenia określonej pomocy osobie niepełnosprawnej podejmującej zatrudnienie – zauważył przedstawiciel Departamentu Promocji i Informacji PFRON. – Często, bez pomocy, nie jest ona w stanie rozpocząć aktywności zawodowej, głównie ze względu na wysokie koszty podejmowania tej aktywności oraz ograniczenia wynikające z niepełnosprawności. Brak ofert pracy stosownych do posiadanego wykształcenia jest również barierą do podejmowania aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych.”

Ta sytuacja skutkuje wciąż dalece niezadowalającymi statystykami. Wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnością w wieku produkcyjnym w pierwszym kwartale 2016 r. był prawie dwukrotnie niższy niż średnia unijna (45 proc.) i wynosił 23,7 proc. Jeszcze gorzej wyglądają wskaźniki zatrudnienia dotyczące aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnością w wieku 16 lat i więcej.

Wykształcenie na darmo?

Nie wpływa na nie pozytywnie wzrastająca liczba osób z niepełnosprawnością posiadających wykształcenie wyższe – np. w 2009 r. wynosiła ona 5,1 proc. (w przypadku osób pełnosprawnych: 20,8 proc.), a w 2014 r. – już 9,8 proc. (wśród osób pełnosprawnych: 27,1 proc.).

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) za pierwszy kwartał 2016 r., dotyczących aktywności ekonomicznej ludności Polski w wieku 15 lat i więcej, współczynnik aktywności zawodowej w grupie osób posiadających wyższe wykształcenie wynosi 80,2 proc., w tym osób z niepełnosprawnością ledwie 32 proc., a wskaźnik zatrudnienia odpowiednio – 77,5 proc. dla ogółu ludności i 28,4 proc. dla osób z niepełnosprawnością.

Urzędy niezainteresowane

Wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli (NIK) o zatrudnieniu osób z niepełnosprawnością w wybranych ministerstwach, urzędach centralnych i państwowych jednostkach organizacyjnych wskazują, że wskaźnik zatrudnienia wzrósł tam w 2012 r. jedynie o 0,26 punktu procentowego.

W urzędach organów samorządu terytorialnego wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnością kształtował się w grudniu 2012 r. na poziomie 4,62 proc., jednak dynamika jego wzrostu była podobna – 0,24 punktu procentowego, wobec 0,14 pkt. proc. w 2011 r.

Także ze „Sprawozdania o stanie służby cywilnej i o realizacji zadań tej służby w 2015 roku” wynika, że udział osób z niepełnosprawnością wśród ogółu zatrudnionych członków korpusu służby cywilnej wynosi zaledwie 3,9 proc., w tym w ministerstwach 2 proc., a w urzędach centralnych 2,1 proc.