Klasa sportowa dla dziecka z niepełnosprawnością sprzeżoną

Witam, jestem [do wiad. red.], matką dziecka z niepełnosprawn. sprzężoną – lekki stopień upośledzenia umysłowego oraz niedosłuch centralny. Córka od 1 klasy chodzi do szkoły ogólnej. 1 klasę powtarzała przez problemy z nauką – czytania i liczenia. Niestety, nauczycielka nazwała dziecko leniwym, a mnie obarczyła tym, iż nie poświęcam uwagi, stąd te problemy. Ja czułam, ze jest inaczej. W końcu dostałam skierowanie do PPP, która stwierdziła lekkie upośledzenie i nakazała, aby córka powtarzała 1 kl. I tak było. Nowa wychowawczyni rozumiała moje dziecko. I widziała, że jest jeszcze inny problem. Badania potwierdziły niedosłuch centralny. Córka w 3 kl. miała nauczanie specjalne i indywidualne w szkole (matematyka, polski i angielski), reszta z klasą. Przed nami 4 kl. Córka chciała iśc do kl. sportowej, jednak dyrektorka szkoły, mimo dobrych wyników w sporcie, nie zgodziła się na to. Czy jest to zgodne z prawem? A może powinniśmy zmienić szkołę? W jaki sposób pomóc córce, aby czuła się doceniona? Pozdrawiam

Szanowna Pani,

na początek przybliżę Pani obowiązujące procedury.

Uczniowi objętemu kształceniem specjalnym dostosowuje się odpowiednio program wychowania przedszkolnego i program nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia. Dostosowanie następuje na podstawie opracowanego dla ucznia indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

W orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego określa się zalecane:

1. warunki realizacji potrzeb edukacyjnych, formy stymulacji, rewalidacji, terapii, usprawniania, rozwijania potencjalnych możliwości i mocnych stron dziecka oraz inne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
2. najkorzystniejsze dla dziecka formy kształcenia specjalnego.

W orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego należy wskazać wszystkie zalecane najkorzystniejsze dla danego dziecka formy kształcenia specjalnego spośród form kształcenia.

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego dla uczniów szkół podstawowych z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim wydaje się na okres każdego etapu edukacyjnego w tej szkole.

Na podstawie ww. orzeczenia ustalany jest indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, który określa:

1. zakres i sposób dostosowania odpowiednio programu wychowania przedszkolnego oraz wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka lub ucznia, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z dzieckiem lub uczniem;
2. zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów, prowadzących zajęcia z dzieckiem lub uczniem, w tym w przypadku:
   1. dziecka lub ucznia niepełnosprawnego – działania o charakterze rewalidacyjnym,
   2. ucznia niedostosowanego społecznie – działania o charakterze resocjalizacyjnym,
   3. ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym – działania o charakterze socjoterapeutycznym;
3. formy i okres udzielania dziecku lub uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane;
4. działania wspierające rodziców dziecka lub ucznia oraz, w zależności od potrzeb, zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi;
5. zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia, odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka lub ucznia, a w przypadku ucznia gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej – także działania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego i sposób realizacji tych działań;
6. zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami dziecka lub ucznia w realizacji przez przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub ośrodek.

W ramach zajęć rewalidacyjnych w programie należy uwzględnić w szczególności:

1. naukę orientacji przestrzennej i poruszania się oraz naukę systemu Braille’a lub innych alternatywnych metod komunikacji – w przypadku dziecka lub ucznia niewidomego;
2. naukę języka migowego lub innych alternatywnych metod komunikacji – w przypadku dziecka lub ucznia niesłyszącego lub z afazją;
3. zajęcia rozwijające umiejętności społeczne, w tym umiejętności komunikacyjne – w przypadku dziecka lub ucznia z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera.

Program opracowuje zespół, który tworzą odpowiednio nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści, prowadzący zajęcia z dzieckiem lub uczniem.

Zespół opracowuje program po dokonaniu wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia oraz uwzględniając zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, we współpracy, w zależności od potrzeb, z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną.

Program opracowuje się na okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie dłuższy jednak niż etap edukacyjny. Program opracowuje się w terminie:

1. do dnia 30 września roku szkolnego, w którym dziecko lub uczeń rozpoczyna od początku roku szkolnego realizowanie wychowania przedszkolnego albo kształcenie odpowiednio w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub ośrodku, albo
2. 30 dni od dnia złożenia w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub ośrodku, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, albo
3. 30 dni przed upływem okresu, na jaki został opracowany poprzedni program – w przypadku, gdy dziecko lub uczeń kontynuuje wychowanie przedszkolne albo kształcenie odpowiednio w danym przedszkolu, danej innej formie wychowania przedszkolnego, danej szkole lub danym ośrodku.

Pracę zespołu koordynuje odpowiednio wychowawca oddziału lub wychowawca grupy wychowawczej, do której uczęszcza dziecko lub uczeń, albo nauczyciel lub specjalista, prowadzący zajęcia z dzieckiem lub uczniem, wyznaczony przez dyrektora przedszkola, szkoły lub ośrodka.

Zespół, co najmniej dwa razy w roku szkolnym, dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia, uwzględniając ocenę efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dziecku lub uczniowi oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu. Oceny poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia i modyfikacji programu dokonuje się, w zależności od potrzeb, we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną.

Co istotne w Państwa przypadku, rodzice dziecka lub ucznia albo pełnoletni uczeń mają prawo uczestniczyć w spotkaniach zespołu, a także w opracowaniu i modyfikacji programu oraz dokonywaniu oceny. Dyrektor przedszkola, szkoły lub ośrodka (także osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego), zawiadamia rodziców dziecka lub ucznia albo pełnoletniego ucznia o terminie każdego spotkania zespołu i możliwości uczestniczenia w nim.

Rodzice dziecka lub ucznia albo pełnoletni uczeń otrzymują, na ich wniosek, kopię programu.

Tak wyglądają procedury – dyrektor szkoły jest z nimi związany. Nie bez znaczenia jest to, że posiada on też określony budżet, a udział dziecka w dodatkowych zajęciach może wiązać się z kosztami. Niemniej jednak należy podjąć kroki celem zmiany programu, którym zostało objęte dziecko. Być może należy się również zastanowić nad kwestią indywidualnego nauczania.

Proszę porozmawiać z dyrekcją szkoły, ewentualnie udać się do kuratorium oświaty. Organizacja edukacji dla dzieci z niepełnosprawnością spoczywa na samorządach – w przypadku, gdy obecna szkoła nie będzie spełniać oczekiwań dziecka, można zastanowić się nad jej zmianą na placówkę przystosowaną do jego potrzeb. Dzieci z niepełnosprawnościami sprzężonymi mają bowiem możliwość nauki w szkołach ogólnodostępnych, szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi, szkołach integracyjnych, szkołach ogólnodostępnych z oddziałami specjalnymi, szkołach specjalnych, w tym szkołach specjalnych przysposabiających do pracy oraz w ośrodkach umożliwiających dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.

Z poważaniem,

Piotr Wojtewicz, aplikant adwokacki