Świadczenie pielęgnacyjne a zasiłek macierzyński

Dzień dobry, moje pierwsze dziecko 5-letni [do wiad. red.] posiada orzeczenie o niepełnosprawności (11-l) i wymaga konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Czy do otrzymania świadczenia wymagane są obydwa wskazania, czyli: 1) konieczność stałej i długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji i 2) jak wyżej. Czy świadczenie można uzyskać będąc na zasiłku macierzyńskim bez powrotu do pracy? Jakie dokumenty należy przedstawić, jeżeli po skończonym zasiłku macierzyńskim będę osobą bezrobotną i chciałabym nie podejmować pracy w celu opieki nad dzieckiem? Dziękuję

Szanowna Pani,

świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1. matce albo ojcu,
2. opiekunowi faktycznemu dziecka,
3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4. innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

1. nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w 2017 r. w wysokości 1406 zł netto miesięcznie.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1. osoba sprawująca opiekę:
   1. ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
   2. ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
2. osoba wymagająca opieki:
   1. pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
   2. została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3. na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4. na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna;
5. na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego.

Wśród dokumentów, które należy złożyć ubiegając się o świadczenie pielęgnacyjne, winny się znajdować m.in.:

1. wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego,
2. uwierzytelniona kopia dokumentu tożsamości osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne,
3. orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
4. dokument potwierdzający naukę w szkole lub szkole wyższej jeżeli niepełnosprawność powstała między 18. a 25. rokiem życia,
5. zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę,
6. inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia w zależności od sytuacji rodziny.

Choć w obowiązujących przepisach próżno szukać sformułowania jednoznacznie zabraniającego pobierania świadczenia pielęgnacyjnego przy jednoczesnym przebywaniu na zasiłku macierzyńskim, to w świetle istniejącego orzecznictwa sądów administracyjnych taka sytuacja nie może mieć miejsca.

Z poważaniem,

Piotr Wojtewicz, aplikant adwokacki