Nowe legitymacje. 10 pytań i odpowiedzi

1 września 2017 r. zmienia się wzór legitymacji osoby niepełnosprawnej. Dokument będzie estetyczny, mały i plastikowy. Przypominamy, kto i jak może go wyrobić. Tłumaczymy też, co stanie się ze starymi legitymacjami.

1. Jak wygląda nowa legitymacja?

Legitymacja osoby niepełnosprawnej będzie wykonana z takiego materiału (poliwęglan) i w takim rozmiarze, jak dowód osobisty.

Awers i rewers legitymacji dla osoby z niepełnosprawnością do 16. roku życia

Na awersie legitymacji znajdą się: nazwa dokumentu w językach polskim, francuskim i angielskim, piktogramy oznaczające rodzaje niepełnosprawności, a także miejsca na: zdjęcie (o wymiarach 3,5 x 4,5 cm), imię, nazwisko, PESEL i termin ważności legitymacji.

Rewers legitymacji będzie z kolei zawierać: nazwę powiatowego zespołu, który wystawił dokument, numer legitymacji, skrót LON w brajlu, piktogramy oznaczające rodzaje niepełnosprawności oraz element wykonany farbą optycznie zmienną w postaci mapy Polski z tekstem „LON”.

Będzie też miejsce na PESEL, numer legitymacji oraz symbol i (w przypadku osób po 16. roku życia) stopień niepełnosprawności – wszystko to wpisane za pomocą fotokodu (kodu QR) i jedynie na wniosek osoby z niepełnosprawnością lub przedstawiciela ustawowego.

Awers i rewers legitymacji dla osoby z niepełnosprawnością powyżej 16. roku życia

2. Od kiedy można wyrobić nową legitymację?

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zmieniające rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, określające m.in. nowy wzór legitymacji osoby niepełnosprawnej, zostało podpisane 31 lipca 2017 r. Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie Rządowego Centrum Legislacji, najpóźniejszą datą jego ogłoszenia jest 17 sierpnia 2017 r. Tego też dnia rozporządzenie ogłoszono w Dzienniku Ustaw. Rozporządzenie wejdzie w życie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli 1 września. Wejście w życie wskazanych przepisów umożliwi wydawanie legitymacji według nowego wzoru.

3. Do czego służy legitymacja?

Legitymacja osoby niepełnosprawnej dokumentuje niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności, potwierdzając podstawę do korzystania z ulg i uprawnień.

4. Kto wystawia legitymację i jak ją otrzymać?

Zgodnie z nowym rozporządzeniem legitymację wystawiać będzie powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności.

Legitymację wystawia się na wniosek osoby niepełnosprawnej (lub jej przedstawiciela ustawowego), która musi przedstawić do wglądu prawomocne orzeczenie:

• o niepełnosprawności lub
• o stopniu niepełnosprawności lub
• o wskazaniach do ulg i uprawnień.

Jeśli posiada się więcej niż jedno orzeczenie, legitymację wystawia się na podstawie ostatniego z nich.

5. Na jak długo można otrzymać legitymację?

Legitymację wystawia się na okres ważności orzeczenia. Ważność samej legitymacji nie może być jednak dłuższa niż:

• 5 lat w przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność,
• 10 lat w przypadku legitymacji dokumentujących stopień niepełnosprawności wystawionych osobom, które nie ukończyły 60 lat.

6. Czy w legitymacji będzie miejsce na wpisanie stopnia i rodzaju niepełnosprawności?

W nowym wzorze legitymacji dane dotyczące stopnia i rodzaju niepełnosprawności będą wpisywane na wniosek osoby zainteresowanej. Dane te będą zapisane na legitymacji za pomocą kodu QR.

7. Kto wymyślił nowy wzór legitymacji?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło konkurs na wykonanie projektu szaty graficznej nowej legitymacji. Konkurs był otwarty, 3-etapowy i ogólnopolski. Zwycięzcą został Piotr Felszyński, wielokrotnie nagradzany w konkursach krakowski architekt i grafik, który jest ojcem syna z niepełnosprawnością.

8. Kto zapłaci za nową legitymację?

Wydatki związane z wystawianiem legitymacji, produkcją blankietów, ich personalizacją i dystrybucją pokrywane są z budżetu państwa. Dla osób z niepełnosprawnością nowe legitymacje będą więc darmowe.

Tylko wydawanie duplikatu kosztować będzie 15 zł.

9. Czy trzeba wymienić starą legitymację?

Nie, nie ma takiej konieczności. „Stare” legitymacje zachowują ważność na czas w nich określony.

10. Czy będzie trzeba ponownie się orzekać?

Nie, nowelizacja ustawy nie przewiduje konieczności ponownego orzekania się, by otrzymać nową legitymację.

Inne dokumenty

Legitymacji osoby niepełnosprawnej nie należy mylić z innymi dokumentami. Są to np.:

Karta parkingowa

To jedyny dokument uprawniający osoby z niepełnosprawnością do parkowania na tzw. kopertach, a także niestosowania się do niektórych znaków drogowych. Jest wydawana na osobę (nie na samochód!) lub placówkę.

Obowiązuje w całej Unii Europejskiej, choć w poszczególnych krajach są odrębne przepisy wynikające z prawa drogowego danego kraju, a co się z tym wiąże, odrębne uprawnienia.

Od lipca 2014 r. kartę parkingową może otrzymać:

• osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności i znacznie ograniczonymi możliwościami samodzielnego poruszania się,
• osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, ze znacznie ograniczonymi możliwościami samodzielnego poruszania się i z kodami w orzeczeniu 04-O lub 05-R lub 10-N,
• osoba do 16. roku życia ze znacznie ograniczonymi możliwościami samodzielnego poruszania się,
• placówka zajmująca się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób z niepełnosprawnością, mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Dokument ten wydaje przewodniczący powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności albo o wskazaniach do ulg i uprawnień.

Osoba z niepełnosprawnością otrzymuje kartę parkingową na czas ważności orzeczenia, ale nie dłużej niż na 5 lat. Placówka może otrzymać ten dokument na 3 lata pod warunkiem, że samochód jest własnością placówki.

Legitymacja emeryta-rencisty

Oddział ZUS wyrabia ten dokument wraz z decyzją o przyznaniu emerytury lub renty.

Legitymacja umożliwia korzystanie z różnych ulg i uprawnień, choć decydują o nich poszczególne akty prawne, także lokalne.

Od lutego 2017 r. legitymacja ma nieco zmieniony wygląd – wciąż jest w formacie karty kredytowej, wykonana z plastiku, dodano skrót nazwy dokumentu w brajlu.