Co się należy synowi?

Syn ma symbol [02-P], dziecko wymaga stałego wspołudziału na co dzień opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji; dziecko nie wymaga stałej lub długotwalej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Co się synowi należy i mnie?

Szanowna Pani,

podstawą do stwierdzenia uprawnień jest posiadanie przez dziecko orzeczenia o niepełnosprawności (w przypadku dziecka do 16. roku życia).

Wśród świadczeń finansowych dla dzieci z niepełnosprawnością znajdują się zasiłek pielęgnacyjny oraz renta socjalna.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w przypadku posiadania przez dziecko orzeczenia o niepełnosprawności, a w przypadku dziecka powyżej 16. roku życia orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia. Wynosi on 153 zł.

Renta socjalna jest zaś przyznawana dzieciom pełnoletnim, które są całkowicie niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. Niesprawność ta musi powstać:

• przed ukończeniem 18. roku życia, albo
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia, albo
• w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Renta socjalna może być stała i okresowa. Jej wysokość od 1 marca 2017 r. wynosi 840 zł brutto.

Z kolei wśród świadczeń przysługującym rodzicom i opiekunom prawnym dzieci z niepełnosprawnością możemy wyróżnić program Rodzina 500 Plus, świadczenie pielęgnacyjne oraz zasiłek opiekuńczy.

Ogólne zasady przyznawania środków z programu Rodzina 500 Plus może Pani znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym kryterium dochodowe dla uzyskania środków na pierwsze dziecko jest wyższe (podstawowe kryterium to 800 zł) i wynosi 1200 zł netto.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje rodzicom i opiekunom niepełnosprawnego dziecka w przypadku niepodejmowania lub rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki.

Aby uzyskać świadczenie, dziecko musi posiadać orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności zawierające wskazanie o:

• konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
• konieczności stałego współudziału opiekuna dziecka na co dzień w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2017 r. to 1406 zł netto.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do ukończenia przez nie 8 lat w przypadku:

• nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
• porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
• pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

Zasiłek przysługuje również w przypadku opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 14 lat, a także dzieckiem po ukończeniu 14 lat oraz innym członkiem rodziny.

Zasiłek przysługuje na czas sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez:

• 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem do lat 14,
• 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem po 14. roku życia lub innym chorym członkiem rodziny.

Ponadto rodzicom dziecka niepełnosprawnego, którzy pozostają w stosunku pracy, przysługują pewne uprawnienia wynikające z przepisów prawa pracy.

W razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala.

Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Opiekunowie dzieci z niepełnosprawnością w przypadku rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych PIT mogą korzystać z odliczeń tzw. ulgi rehabilitacyjnej. Odliczeniu podlegają wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesione w roku podatkowym przez podatnika, na którego utrzymaniu są osoby z niepełnosprawnością.

W związku z niepełnosprawnością dziecka, może też Pani ubiegać się o środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Przysługują one na:

• turnusy rehabilitacyjne,
• sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny,
• likwidację barier technicznych i w komunikowaniu się,
• likwidację barier architektonicznych.

Warto też wspomnieć o programie Aktywny Samorząd, dzięki któremu można uzyskać środki m.in. na zdobycie wyższego wykształcenia.

Celem uzyskania szczegółowych informacji o środkach z PFRON, proponuję udanie się do Powiatowego Centrum Pomagania Rodzinie.

Oprócz wspomnianych powyżej uprawnień, dzieciom niepełnosprawnym przysługują ulgi w przejazdach taborem PKS, PKP oraz w wielu przypadkach komunikacji lokalnej. Informacje o ulgach ustawowych, a także przy przewozach środkami komunikacji lokalnej, są dostępne także na stronach poszczególnych przewoźników.

Ważnym ułatwieniem dla dzieci niepełnosprawnych jest również karta parkingowa wydawana m.in. osobom z niepełnosprawnością, które nie ukończyły 16. roku życia, mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym do ukończenia 16. roku życia oraz dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym w stopniu umiarkowanym i znacznym od ukończenia 16. do ukończenia 18. roku życia, jeżeli wynika to ze wskazań medycznych, przysługują kompozytowe materiały światłoutwardzalne do wypełnień, znieczulenie ogólne przy wykonywaniu świadczeń gwarantowanych, z wyłączeniem procedury wizyty niepowiązanej z innymi świadczeniami gwarantowanymi (pierwszej wizyty dzieci do ukończenia 6. roku życia).

Należy pamiętać również o usługach opiekuńczych świadczonych przez pomoc społeczną, a polegającą m.in. na pomocy w zaspokajaniu codziennych potrzeb, pomoc w utrzymaniu higieny osobistej, załatwianie wizyt lekarskich, gotowanie czy przynoszenie posiłków, utrzymanie porządku i wiele innych, zlecona przez lekarza pielęgnacja, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze określa stosowną uchwałą rada gminy. Celem uzyskania informacji, proszę udać się do właściwego miejscowo ośrodka pomocy społecznej.

Nie wskazała Pani, w jakim wieku jest dziecko, ale należy pamiętać, że wraz z dorastaniem dziecka pojawi się potrzeba kształcenia specjalnego, które obejmuje dzieci i młodzież niepełnosprawne, niedostosowane społecznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki odpowiednio w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i szkołach lub oddziałach integracyjnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego i ośrodkach wskazanych przez ustawodawcę, jak choćby młodzieżowych ośrodkach wychowawczych.

Z poważaniem,

Piotr Wojtewicz, aplikant adwokacki