Problemy w szkole

Szanowni Państwo, miałam przyjemność kontaktować się z Państwem już kilkakrotnie. Moja siedmioletnia Córeczka [do wiad. red.] cierpi na zespół [do wiad. red.]. Mam dwa pytania. Po pierwsze, co mam zrobić z Dyrekcją Szkoły Podstawowej [do wiad. red.], która zabrania mi wchodzić na teren budynku? Lekarze mówią, ze choroba Dziecka postępuje, Córce nie wolno nosić ciężarów. Jak mam sprawić, by ktoś nosił plecak Córki ważący o wiele za dużo? Po wtóre, nie mam świadczenia pielęgnacyjnego, mój dochód wynosi 853 PLN miesięcznie. Czy rzeczywiście nie przysługuje nam żadna pomoc finansowa, z której mogłabym opłacić choćby stomatologa dla Dziecka? Z góry ogromnie dziękuję za zrozumienia. Łączę wyrazy oddania

Szanowna Pani,

kształcenie, wychowanie i opieka nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną, niedostosowanymi społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym odbywa się na specjalnych zasadach. Dla takiego dziecka ustala się indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny. Program opracowuje zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem. Rodzice ucznia albo pełnoletni uczeń mają prawo uczestniczyć w spotkaniach zespołu, a także w opracowaniu i modyfikacji programu. Wszelkie uwagi powinny być więc zgłaszane przy opracowywaniu ww. programu.

Co do obecności rodziców na terenie szkoły, to przepisy wewnątrzszkolne uchwala rada pedagogiczna. Mogą one być opiniowane przez radę rodziców, ale nie dzieje się tak zawsze (taka sytuacja zachodzi, gdy taki zapis widnieje w statucie lub regulaminie szkoły). Proszę zapoznać się z tymi zapisami.

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, przysługuje:

1. matce albo ojcu,
2. opiekunowi faktycznemu dziecka,
3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną,
4. innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1. osoba sprawująca opiekę:
   1. ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
   2. ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
2. osoba wymagająca opieki:
   1. pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
   2. została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3. na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4. członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
5. na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna;
6. na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

W 2017 r. świadczenie wynosi 1406 zł netto. Od 1 stycznia 2018 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosić będzie 1477 zł netto miesięcznie.

Postaram się Pani przybliżyć inne uprawnienia i świadczenia przysługujące dzieciom niepełnosprawnym oraz ich rodzicom. Ważne jest to, by posiadać ważne orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.

Wśród świadczeń finansowych dla dzieci z niepełnosprawnością znajdują się zasiłek pielęgnacyjny oraz renta socjalna.

Pierwsze świadczenie przysługuje w przypadku posiadania przez dziecko orzeczenia o niepełnosprawności, a w przypadku dziecka powyżej 16. roku życia orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia. Wynosi on 153 zł.

Renta socjalna zaś jest przyznawana dzieciom pełnoletnim, które są całkowicie niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. Niesprawność ta musi powstać:

• przed ukończeniem 18 roku życia, albo
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia, albo
• w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Renta socjalna może być stała i okresowa. Jej wysokość od 1 marca 2017 r. wynosi 840 zł.

Z kolei wśród świadczeń przysługującym rodzicom i opiekunom prawnym dzieci z niepełnosprawnością możemy wyróżnić program Rodzina 500 Plus, świadczenie pielęgnacyjne oraz zasiłek opiekuńczy.

Ogólne zasady przyznawania środków z programu Rodzina 500 Plus może Pani znaleźć na stronie internetowej poświęconej programowi. Dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym kryterium dochodowe dla uzyskania środków na pierwsze dziecko jest wyższe (podstawowe kryterium to 800 zł) i wynosi 1200 zł netto.

Świadczenie pielęgnacyjne zostało przeze mnie już opisane, więc zajmę się omówieniem zasiłku opiekuńczego.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do ukończenia przez nie 8 lat w przypadku:

• nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
• porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
• pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

Zasiłek przysługuje również w przypadku opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 14 lat, a także dzieckiem po ukończeniu 14 lat oraz innym członkiem rodziny.

Zasiłek przysługuje na czas sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez:

• 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem do lat 14,
• 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem po 14 roku życia lub innym chorym członkiem rodziny.

Ponadto rodzicom dziecka niepełnosprawnego, którzy pozostają w stosunku pracy, przysługują pewne uprawnienia wynikające z przepisów prawa pracy.

W razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala.

Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Opiekunowie dzieci z niepełnosprawnością w przypadku rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych PIT mogą korzystać z odliczeń tzw. ulgi rehabilitacyjnej. Odliczeniu podlegają wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesione w roku podatkowym przez podatnika, na którego utrzymaniu są osoby z niepełnosprawnością.

Wydatki te można podzielić na limitowane i nielimitowane.

Wydatki nielimitowane to te poniesione na:

1. adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
2. przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
3. zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;
4. zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
5. odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;
6. odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne;
7. opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa;
8. opłacenie tłumacza języka migowego;
9. kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia;
10. leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo);
11. odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
    1. osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,
    2. osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – również innymi środkami transportu niż karetką;
12. odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
    1. na turnusie rehabilitacyjnym,
    2. w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej, opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,
    3. na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, która nie ukończyła 25. roku życia.

Za wydatki limitowane uznaje się:

1. opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł,
2. utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł;
3. używanie samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16. roku życia, na potrzeby związane z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł,

- leki w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo).

Wydatki objęte ulgą rehabilitacyjną muszą być odpowiednio udokumentowane. Wyjątki od obowiązku udokumentowania wydatków stanowią wydatki na utrzymanie psa przewodnika, używanie samochodu osobowego na konieczne przejazdy osób niepełnosprawnych oraz na opłacenie przewodnika dla osoby niewidomej lub z niepełnosprawnością narządu ruchu.

W związku z niepełnosprawnością dziecka może Pani też ubiegać się o środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Przysługują one na:

• turnusy rehabilitacyjne,
• sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny
• likwidację barier technicznych i w komunikowaniu się
• likwidację barier architektonicznych.

Warto też wspomnieć o programie Aktywny Samorząd, dzięki któremu można uzyskać środki m.in. na zdobycie wyższego wykształcenia.

Celem uzyskania szczegółowych informacji o środkach z PFRON proponuję udanie się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie.

Oprócz wspomnianych powyżej uprawnień dzieciom niepełnosprawnym przysługują ulgi w przejazdach taborem PKS, PKP oraz w wielu przypadkach komunikacji lokalnej. Informacje o ulgach ustawowych, a także przy przewozach środkami komunikacji lokalnej, są dostępne także na stronach poszczególnych przewoźników.

Ważnym ułatwieniem dla dzieci niepełnosprawnych jest również karta parkingowa wydawana m.in. osobom z niepełnosprawnością, która nie ukończyła 16. roku życia, mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym do ukończenia 16. roku życia oraz dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym w stopniu umiarkowanym i znacznym od ukończenia 16. do ukończenia 18. roku życia, jeżeli wynika to ze wskazań medycznych, przysługują kompozytowe materiały światłoutwardzalne do wypełnień, znieczulenie ogólne przy wykonywaniu świadczeń gwarantowanych, z wyłączeniem procedury wizyty niepowiązanej z innymi świadczeniami gwarantowanymi (pierwszej wizyty dzieci do ukończenia 6. roku życia).

Należy pamiętać również o usługach opiekuńczych świadczonych przez pomoc społeczną, a polegającą m.in. na pomocy w zaspokajaniu codziennych potrzeb, pomoc w utrzymaniu higieny osobistej, załatwianie wizyt lekarskich, gotowanie czy przynoszenie posiłków, utrzymanie porządku i wiele innych, zlecona przez lekarza pielęgnacja, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze określa stosowną uchwałą rada gminy. Celem uzyskania informacji proszę udać się do właściwego miejscowo ośrodka pomocy społecznej.

Należy pamiętać, że wraz z dorastaniem dzieci pojawi się zapewne potrzeba kształcenia specjalnego, które obejmuje się dzieci i młodzież niepełnosprawne, niedostosowane społecznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, bądź nauczania indywidualnego.

Z poważaniem,

Piotr Wojtewicz, aplikant adwokacki