Krótka historia występów Polaków na Zimowych Igrzyskach Paraolimpijskich

Brak przepustek na stok do slalomu, zakwaterowanie w niewykończonym budynku, temperatura w łazienkach nieprzekraczająca zera stopni Celsjusza. Do tego zajęte przez uczestników zimowisk trasy zjazdowe, utrudnione treningi i wreszcie przeziębienie z lekką gorączką. Tak, na kilka dni przed pierwszą edycją zimowych igrzysk paraolimpijskich w 1976 r., zakończyło się zgrupowanie polskiej kadry narciarzy biegowych i zjazdowych w Szczyrku.

Walkę chorych zawodników z katarem i gorączką wiele lat po tamtych wydarzeniach opisał w swojej pracy naukowej doktor Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Arkadiusz Płomiński. Podobnie, jak dramatyczny przebieg biegu narciarskiego rozgrywanego na dystansie 5 km. Tę konkurencję Tadeusz Chwiejczak ukończył na drugim miejscu, ale po tym, jak niedowład jego ręki nie został uznany, start Polaków w pierwszej zimowej paraolimpiadzie w szwedzkim Örnsköldsvik zakończył się bez medali.

Na starcie biegu podczas Igrzysk Paraolimpijskich w Geilo w 1980 r. Polacy nie startowali, fot. Australian Paralympic Committee [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0) or CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons

Całe podium Polaków

Do następnej, która miała miejsce w 1980 r. w norweskim Geilo, polscy zawodnicy się nie zakwalifikowali. Cztery lata później, w Innsbrucku, o medale walczyło 16 Polaków. Z Austrii przywieźli 13 medali: 3 złote, 2 srebrne, 8 brązowych. Najwięcej krążków zdobyła wtedy Elżbieta Dadok, która trzykrotnie zajmowała najniższy stopień podium. Z kolei w biegach na 5 i 10 km całe podium należało do Polaków.

Kobieca sztafeta w składzie: Barbara Chmielecka, Jolanta Kochanowska, Henryka Sadowska sięgnęła po jedyny w historii zimowych zmagań paraolimpijskich polski złoty medal w tej konkurencji. Nigdy później polska reprezentacja nie powtórzyła takiego sukcesu.

W 1988 r. igrzyska ponownie zawitały do Austrii. W programie zawodów po raz pierwszy pojawił się biatlon, jednak Polacy przywieźli medale w tradycyjnych konkurencjach biegowych (5) i zjazdowych (3). Cztery lata później, w Albertville, 13-osobowa reprezentacja zdobyła 5 medali. Wszystkie w konkurencjach biegowych. Złote krążki zawisły na szyjach Jana Kołodzieja i Marcina Kosa.

Z igrzysk w 1988 r. Polacy przywieźli trzy medale w konkurencjach zjazdowych, fot. Australian Paralympic Committee (Australian Paralympic Committee) [CC BY 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/3.0)], via Wikimedia Commons

Zaczęło się po wojnie

W 1994 r. odbywające się w Lillehamer igrzyska po raz pierwszy korzystały z infrastruktury wcześniejszej zimowej olimpiady. Na tych zawodach do programu wprowadzono nową konkurencję – hokej. Polacy tradycyjnie zdobywali medale w konkurencjach biegowych. Tym razem było ich 10, w tym 2 złote.

W 1998 r. paraolimpijczycy po raz pierwszy rywalizowali poza Europą. Do tej pory zimowy sport osób z niepełnosprawnością był domeną Starego Kontynentu. Rozwinął się w odpowiedzi na zapotrzebowanie żołnierzy rannych w II wojnie światowej. Po amputacjach szukali sposobu na powrót do normalnego życia i do aktywności, które wypełniały im czas przed wojną.

Późne lata 40. były czasem eksperymentów i doskonalenia techniki zjazdowej. W 1948 r. odbyły się pierwsze zawody narciarskie dla osób z niepełnosprawnością. Narciarze biegowi na rozwój swojej dyscypliny musieli poczekać do lat 70. Zaledwie dwa lata przed pierwszą paraolimpiadą we Francji odbyły się pierwsze mistrzostwa świata w narciarstwie biegowym.

W Turynie w 2006 r. zawodnicy po raz pierwszy rywalizowali o medale paraolimpijskie, fot. Rck S. (mine photo) [Public domain], via Wikimedia Commons

Era Katarzyny Rogowiec

Do Nagano w Japonii przyjechało 562 zawodników z 31 krajów. Polacy wysłali rekordowo liczną reprezentację, złożoną z 26 osób, ale z medalami (dwoma), wróciła jedynie Danuta Poznańska, która w biegach na dystansie 5 km techniką dowolną i 15 km techniką klasyczną zajęła 3. miejsce.

W 2002 r. w Salt Lake City Polacy cieszyli się z 3 medali, w tym z pierwszego i na razie jedynego polskiego medalu w biatlonie, który zdobyła Bogumiła Kapłoniak, zajmując trzecie miejsce na dystansie 7,5 km.

Kolejne dwie odsłony zimowych igrzysk paraolimpijskich (Turyn 2006 i Vancouver 2010) stały się areną sukcesów Katarzyny Rogowiec. Z Włoch przywiozła 2 złote medale, triumfując zarówno w biegu na 5, jak i na 15 km. Cztery lata później zajęła trzecie miejsce w biegu na 15 km. Były to jedyne medale Polaków zdobyte na tych zawodach.

Katarzyna Rogowiec z dumą prezentuje swój brązowy medal zdobyty w Vancouver, fot. Stanisław Kowalczuk/EastNews

W Soczi, gdzie po raz pierwszy rozegrano konkurencje snowboardowe, Polacy medali nie zdobyli. Od 1976 r. Polacy na swoim koncie mają w zimie 44 medale. Najwięcej w narciarstwie biegowym – 36.

Szansa na kolejne osiągnięcia już od 9 marca 2018 r. w Pjongczangu.