Czy żonie zajmującej się mężem przysługuje świadczenie pielęgnacyjne?

Piszę do Państwa z zapytaniem w sprawie mojej mamy i jej męża. Czy należy jej się świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia dla jej męża - dorosłej osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, który nabył niepełnosprawność przed 25 rokiem życia w trakcie nauki? W ustawie widzę zapis, że świadczenie to należy się m.in. osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny. Nie mam jednak pewności, czy zapis ten dotyczy żony, która opiekuje się niepełnosprawnym mężem. Byłabym bardzo wdzięczna za odpowiedź. Z wyrazami szacunku.

Szanowna Pani,

zgodnie z art. 17 ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1. matce albo ojcu,
2. opiekunowi faktycznemu dziecka,
3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Warto jednak zwrócić uwagę na art. 17 ust. 5 pkt 2 b w/w ustawy, zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

2. osoba wymagająca opieki:
   1. pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Niemniej jednak (nie przesądzając sprawy) można spotkać się z orzecznictwem Sądów Administracyjnych, które w konkretnych wypadkach uznają, iż świadczenie pielęgnacyjne przysługuje również małżonkowi z tytułu opieki nad drugim współmałżonkiem. Aby doprowadzić do sprawy przed sądem administracyjnym należałoby najpierw wyczerpać drogę przed organami administracyjnymi. Warto zapoznać się z uzasadnieniem do wyroku z dnia 27.01.2016 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w sprawie o sygn. akt I SA/Wa 1777/15.

Pozdrawiam,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik