Miasto dostępne. Planowanie i projektowanie

W 2017 r. władze stolicy przyjęły Standardy dostępności dla m.st. Warszawy. To zbiór wymagań uwzględniających potrzeby osób o ograniczonej mobilności i percepcji. Standardy te należy stosować na każdym etapie realizacji inwestycji, ale kluczowe są etapy początkowe: planowania i projektowania. Przyjrzyjmy się zatem, jak władze miasta dbają o dostępność budynków użyteczności publicznej.

- W wakacje musiałam załatwić kilka spraw związanych z mieszkaniem i odwiedziłam dwa urzędy dzielnicowe – na Bemowie i Woli – opowiada Julia Torla, poruszająca się na wózku koleżanka z Integracji. – Nie miałam problemów z dostaniem się do budynku i poruszaniem po kondygnacjach. Korytarze są szerokie, jest winda, w każdym z budynków dostępne toalety. Samodzielnie mogłam załatwić wszystkie sprawy. Jedynym problemem były okienka umieszczone za wysoko, ale udało się temu zaradzić, bo razem z urzędniczką usiadłyśmy przy odpowiednio niskim stoliku – wskazuje Julia.

Dostosowanie urzędów dzielnic i innych budynków to element szerszej strategii władz Warszawy.

95 inwestycji w 2017 r.

Nowa winda i pochylnia w Pałacu Kultury i Nauki, winda i dostępna toaleta w Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie, całkowita przebudowa Domu Kultury „Kadr” czy budowa wyposażonego w liczne udogodnienia Międzypokoleniowego Centrum Edukacji – to zaledwie trzy z 95 wskazanych przez Urząd Miasta warszawskich inwestycji z 2017 r. Zaliczają się do nich także przebudowy urzędów dzielnic. Władze Warszawy zadbały o dostępność dziesiątków placówek oświatowych, kulturalnych, sportowych i innych budynków użyteczności publicznej. Powstały pochylnie, windy i dostępne toalety. W niektórych miejscach, jak np. przed Punktem Interwencyjnym Warszawskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej, udało się zmienić nawierzchnię na bardziej przyjazną, także dla osób z niepełnosprawnością narządu wzroku.

Wzorcowy Opis Dostępności

- Na potrzeby konsekwentnego wdrażania wymagań określonych w Standardach zostało opracowane – w ramach prac Zespołu ds. dostępności m.st. Warszawy przy Pełnomocniku Prezydenta m.st. Warszawy ds. dostępności – nowe narzędzie do weryfikacji projektów i obiektów, nazwane Wzorcowym Opisem Dostępności – informuje Katarzyna Pieńkowska z Biura Marketingu Miasta w Urzędzie m.st. Warszawy. – Projektant obiektu ma zadanie wykonać analizę dostępności budynku, określając tzw. ścieżkę dostępu do wszystkich podstawowych funkcji użytkowych obiektu i jego otoczenia dla osób o ograniczonej mobilności lub percepcji, na równi ze wszystkimi i zgodnie z definicją projektowania uniwersalnego. W Opisie Dostępności dla inwestycji ma on wskazać dostępną drogę oraz uszczegółowić informacje. Wzorcowy Opis Dostępności jest listą kontrolną, która zmusza do analizy budynku pod kątem dojścia do konkretnych miejsc. Pytania typu: czy droga jest równa, łagodnie nachylona i o jakim nachyleniu, czy występują stopnie, jaka jest szerokość drogi, gdzie ulokowane są meble miejskie, słupki, przeszkody, zagrożenia, przewężenia i gdzie jest oznakowanie dotykowe nawierzchni ścieżki? – mają na celu sprawdzenie, czy projektant i zamawiający, podejmując decyzje projektowe, uwzględnili potrzeby osób o ograniczonej mobilności lub percepcji – wymienia Katarzyna Pieńkowska.

W praktyce, jak wskazuje przedstawicielka Urzędu Miasta, ocena dostępności wiąże się z procesem wzajemnego weryfikowania tego, co zostało zaprojektowane, co znalazło się w Opisie Dostępności i na ile zastosowano standardy i dobre praktyki. Opis Dostępności należy stosować na każdym etapie realizacji inwestycji: planowania, projektowania, wykonania i zarządzania budynkiem, w tym również podczas ocen technicznych. Powinien być wykonywany także dla planowanych robót budowlanych, w tym remontowych i projektowanych.

- Projektowanie pod kątem dostępności powinno stanowić integralną część całego procesu projektowania, od koncepcji do wykonania i nie powinno być traktowane jako konieczność na końcowym etapie inwestycji, gdy kluczowe decyzje zostały już podjęte. Stąd analizowane są propozycje wprowadzenia procedur, które już na poziomie zarządzania i zamawiania inwestycji bądź prowadzenia prac remontowych wprowadzą konieczność sprawdzania wymagań zamawiającego pod kątem poprawy dostępności – wyjaśnia Katarzyna Pieńkowska.

Lista kontrolna

Poza wprowadzeniem Wzorcowego Opisu Dostępności miasto prowadzi szereg działań, których celem jest dostępnego. Odbywają się m.in. szkolenia i spotkania informacyjno-edukacyjne dla członków zespołu ds. dostępności i pracowników urzędu. W ramach prac Zespołu ds. dostępności m.st. Warszawy – przy Pełnomocniku Prezydenta m.st. Warszawy ds. dostępności – opracowywana jest tzw. Lista Kontrolna do Standardów Dostępności dla m.st. Warszawy.

- Powstała w celu oceny tak inwestycji drogowych, jak i przestrzeni miejskich – tłumaczy Katarzyna Pieńkowska.

W trybie ciągłym trwają konsultacje społeczne Warszawskiego Standardu Mieszkaniowego, w którym jednym z kryteriów jakości jest zapewnienie dostępności w nowo projektowanych, jak i przebudowywanych lub remontowanych budynkach mieszkaniowych.
 

Artykuł powstał w ramach projektu „Warszawa – Miasto Bez Barier”, współfinansowanego ze środków m.st. Warszawy.

Artykuł pochodzi z nr 5/2018 magazynu Integracja.

Zobacz, jak możesz otrzymać magazyn Integracja.

Przeczytaj cały numer 5/2018 magazynu „Integracja” w PDF-ie (5,2 MB).

Sprawdź, jakie tematy poruszaliśmy w poprzednich numerach (w dostępnych PDF-ach).