Świadczenie pielęgnacyjne na brata
Czy brat może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne? Orzeczenie o niepełnosprawności było w 1987 kiedy chory brat miał 30 lat, dopiero wtedy, chociaż chorował od dzieciństwa (zapalenie opon mózgowych), była przyznana I grupa. Czy trzeba jeszcze raz stawać na komisję, aby udowodnić, że od dzieciństwa? (dokumenty na to są). Czy brat na brata może? Ojciec nie żyje, matka niepełnosprawna, wymagająca też opieki.
Szanowna Pani,
Zgodnie z art. 17 ust 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje
- matce albo ojcu,
- opiekunowi faktycznemu dziecka,
- osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
- innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki (rodzeństwo to krewni w linii bocznej, w przypadku pokrewieństwa w linii bocznej brak jest I stopnia), przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
- rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Ponadto jak przyjął Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 15.11.2006 r. (P 23/05 Legalis), prawo ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne wywodzi się z obowiązku alimentacyjnego, o którym mowa w art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który sprowadza się do obowiązku dostarczania środków utrzymania i obciąża krewnych w linii prostej (zstępnych i wstępnych) oraz rodzeństwo. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ustala przy tym, kolejność zobowiązanych, w związku z czym obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności, albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi, lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami (art. 132 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
- nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
- w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
Podsumowując, należy stwierdzić, iż Pani brat opiekujący się chorym bratem, aby móc otrzymać świadczenie pielęgnacyjne musi wykazać, że niepełnosprawność osoby wymagającej opieki (czyli swojego brata) powstała w okresach wskazanych powyżej. Musi także spełnić inne powyżej wskazane przesłanki. Dlatego nie dysponując wszystkimi danymi w sprawie zalecam bezpośredni kontakt z organem właściwym w sprawie świadczenia, w celu ustalenia bezpośrednio możliwości uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego.
Zachęcam także do zapoznania się z informacjami o świadczeniu pielęgnacyjnym.
Proszę ewentualnie zainteresować się także sprawą specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Z poważaniem,
dr Michał Urban, radca prawny