Specjalny zasiłek opiekuńczy- jakie są zasady przyznawania?

Jestem matką i opiekunem prawnym mojego niepełnosprawnego syna. Musiałam zrezygnować z pracy. Otrzymałam emeryturę w drodze wyjątku, kwota 880 zł. Czy mogę starać się o zasiłek dla opiekuna dorosłego niepełnosprawnego? Od urodzenia jestem też opiekunem niepełnosprawnej i głuchoniemej matki. Czy fakt, że jestem na emeryturze odbiera mi możliwość ubiegania się o zasiłek opiekuńczy? Komu on się należy?

Szanowna Pani,

zgodnie z art.16 a ustawy o świadczeniach rodzinnych - specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682 oraz z 2018 r. poz. 950) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:

1) nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub

2) rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej

- w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Niestety, zgodnie z art. 16a ust. 8 w/w ustawy, specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty kryterium dochodowego wynoszącego 764 zł netto (na podstawie dochodów z roku poprzedzającego okres zasiłkowy z uwzględnieniem utraty i uzyskania dochodu).

Warto również zapoznać się z artykułami ze strony www.niepełnosprawni.pl:

Więcej pieniędzy za opiekę? To możliwe! oraz NSA: opiekunowi osoby dorosłej nie można odmówić przyznania świadczenia pielęgnacyjnego

Ponadto, może Pani rozważyć złożenie wniosku do sądu o przyznanie wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji opiekuna prawnego. Zgodnie z art. 53 a ustawy o pomocy społecznej - wynagrodzenie za sprawowanie opieki wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd. Wynagrodzenie to obliczone w stosunku miesięcznym nie może przekraczać 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres poprzedzający dzień przyznania wynagrodzenia. Udzielenie świadczeń w postaci wynagrodzenia za sprawowanie opieki nie wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz wydania decyzji administracyjnej.

Niemniej jednak zawsze należy pamiętać, iż renta w drodze wyjątku jest przyznawana z powodu nie posiadania środków na życie.

z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk,

prawnik