Pensum nauczyciela ze znacznym stopniem niepełnosprawności
Jestem nauczycielką przedszkolną z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym. Otrzymałam informację o obniżeniu pensum z 22 godzin do 19 godzin tygodniowo. Czy lekarz medycyny pracy może dokonać częściowego wyłączenia stosowania art. 15 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w przypadku nauczyciela ze znacznym stopniem niepełnosprawności?
Szanowna Pani,
w art. 42a ustawy Karta Nauczyciela z dniem 1 września 2018 dodano ust. 1a, który brzmi - nauczycielowi niepełnosprawnemu, zaliczonemu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, dla którego maksymalny tygodniowy wymiar czasu pracy jest ustalany zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2046 i 1948 oraz z 2017 r. poz. 777, 935 i 1428), obniża się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć proporcjonalnie do obniżenia maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, z zaokrągleniem do pełnych godzin w ten sposób, że czas zajęć do pół godziny pomija się, a powyżej pół godziny liczy się za pełną godzinę.
Ust. 3 w/w artykułu natomiast otrzymał brzmienie - nauczycielowi korzystającemu z obniżonego tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie przydziela się godzin ponadwymiarowych.
Powyższe przepisy brzmią dość kategorycznie i wprost nie przewidują wyjątku. Niemniej jednak, powinna Pani zwrócić się jeszcze do jakiegoś związku zawodowego nauczycieli z prośbą o dokonanie wykładni w/w przepisu, w szczególności: czy godziny ponadwymiarowe są tożsame z nadgodzinami w rozumieniu Kodeksu Pracy. Warto pamiętać, iż zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej istnieje możliwość jedynie częściowego zwolnienia przez lekarza ze stosowania art. 15 ustawy o rehabilitacji czyli np. zachowanie prawa do skróconej normy czasu pracy z prawem do wykonywania pracy w nadgodzinach, poniżej przedstawiam odpowiedź Ministerstwa:
„Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 2046 z późn. zm.) czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Natomiast czas pracy osoby niepełnosprawnej – zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.
Powyższych norm, zgodnie z art. 16 ustawy o rehabilitacji (…), nie stosuje się:
- do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
- gdy na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.
Oznacza to, że uzyskanie przez osobę niepełnosprawną zaświadczenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji (…) wyłącza w całości przepisy art. 15 w/w ustawy, w związku z czym osoba niepełnosprawna, w zakresie czasu pracy, traktowana jest jak pracownik pełnosprawny i w stosunku do niej mają zastosowanie przede wszystkim przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.).
Obowiązujące przepisy nie określają wzoru ani treści zaświadczenia wydawanego na podstawie art. 16 ustawy o rehabilitacji (…). O treści tego zaświadczenie decyduje więc lekarz medycyny pracy, a w przypadku jego braku lekarz sprawujący opiekę nad daną osobą. W związku z tym, jeżeli z treści zaświadczenia posiadanego przez pracownika niepełnosprawnego wynika, że wyłączona została tylko część przepisów art. 15 ustawy o rehabilitacji (…), należy uznać takie zaświadczenie za wiążące, zgodnie z jego treścią”.
Z poważaniem,
Grzegorz Jaroszczyk, prawnik