Lista Mocy 1918-2018. Włodzimierz Dolański

1886–1973
tyflolog, filozof,publicysta, nauczyciel

Wychowywał się w Bukareszcie, gdzie jego ojciec był inżynierem kolejowym. Tam też w wieku 10 lat wskutek wybuchu amunicji stracił wzrok i prawą dłoń. W latach 1902–1908 kształcił się w Zakładzie Ciemnych we Lwowie, gdzie m.in. rozwijał talent muzyczny.

Po ukończeniu nauki rozpoczął koncerty pianistyczne. Występował w wielu europejskich miastach i otrzymywał bardzo pochlebne recenzje. Na jednym z recitali była obecna rumuńska królowa Carmen Sylva. W uznaniu talentu ufundowała Włodzimierzowi Dolańskiemu stypendium. Muzyczną karierę musiał jednak przerwać; jednorękiego, ociemniałego pianistę nadwerężyły bowiem wielogodzinne ćwiczenia, a potem na przeszkodzie definitywnie stanął uraz lewej ręki i liczne operacje.

Po maturze Włodzimierz Dolański podjął studia filozoficzne na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie. W 1928 r. na Sorbonie uzyskał dyplom licencjacki tyflopsychologa. Za osiągnięcia naukowe i pracę społeczną rząd Francji nagrodził go Złotą Odznaką. Po powrocie do kraju zdał na Uniwersytecie Warszawskim magisterski egzamin uzupełniający, a następnie, w 1931 r. uzyskał tytuł doktora filozofii. Był współpracownikiem Polskiej Akademii Nauk.

Pracę dydaktyczną rozpoczął jako nauczyciel muzyki i matematyki w Zakładzie Ciemnych we Lwowie. Następnie nauczał w Zakładzie dla Niewidomych w Laskach, był też wykładowcą w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej na Uniwersytecie Warszawskim.

W 1931 r. na I Kongresie Niewidomych w Nowym Jorku wygłosił pionierski referat „Przybory szkolne w nauczaniu dzieci niewidomych”. Jest autorem opracowań przedstawiających wybitnych niewidomych, m.in. Helenę Keller (głuchoniewidomą amerykańską pisarkę i działaczkę) i Ludwika Vierne’a (niewidomego francuskiego kompozytora i organistę) oraz różne systemy pisma dla osób niewidomych. Do bardzo ważnych jego publikacji należy książka „Czy istnieje zmysł przeszkód u niewidomych” (1954).

Od 1926 r. redagował wydawaną w alfabecie Braille’a „Pochodnię”, której był też pomysłodawcą. Włodzimierz Dolański dążył do zjednoczenia organizacji osób niewidomych, walczył o uzyskanie dla osób z niepełnosprawnością wzroku należnych im praw i miejsca w społeczeństwie. Wspierał tworzenie dla nich warsztatów i stanowisk pracy w przedsiębiorstwach ludzi widzących. Był inicjatorem i współtwórcą Polskiego Związku Pracowników Niewidomych Rzeczypospolitej Polskiej (1946), w którym pełnił funkcję prezesa.

Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Wielkim wyróżnieniem było honorowe dożywotnie członkostwo w Światowej Radzie Pomocy Niewidomym.
Zmarł w 1973 r. w Warszawie. W testamencie zapisał swój dom na potrzeby głuchoniewidomych dzieci.