Świadczenie pielęgnacyjne za opiekę nad bratem

W jednym domu mieszka matka 70-letnia, pobiera emeryturę, córka bezrobotna i bez prawa do zasiłku, i syn po wypadku, który wymaga całodobowej opieki pielegnacyjnej, jest leżący, pampersowany. Czy siostra może ubiegać się o zasiłek pielęgnacyjny nad niepełnosprawnym bratem?

Szanowna Pani,

zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1. matce albo ojcu,
2. opiekunowi faktycznemu dziecka,
3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Zgodnie z ust. 1a, osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

1. rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2. nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3. nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zgodnie z ust. 1b, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

1. nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.

Zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury.

Tak więc aby Siostra mogła otrzymać świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad swoim Bratem, muszą być spełnione wszystkie ww. warunki.

Część osób w podobnej sytuacji do opisanej w pytaniu stara się o otrzymanie świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad członkiem rodziny, powołując się na odpowiednie orzeczenia sądów i Trybunału Konstytucyjnego, poniżej podaję linki do artykułów omawiających wskazaną problematyką:

• „Więcej pieniędzy za opiekę? To możliwe!”
• „NSA: opiekunowi osoby dorosłej nie można odmówić przyznania świadczenia pielęgnacyjnego”

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik