Prośba o pomoc w prawidłowej interpretacji przepisów art. 20 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej

Jestem osobą niepełnosprawną, orzeczenie o niepełnosprawności stopień umiarkowany, zatrudniony jestem w zakładzie pracy chronionej. Powołując się na wyżej wymienioną ustawę mój pracodawca twierdzi, że na badania specjalistyczne, na które otrzymuję skierowanie od mojego lekarza prowadzącego, mam prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, natomiast na wizytę u tego lekarza prowadzącego z wynikami badań już tego prawa nie posiadam, że jedynym rozwiązaniem jest zwolnienie lekarskie L4 lub jeden dzień urlopu wypoczynkowego. Do lekarza muszę się zgłaszać co trzy miesiące ze względu na badania i leki, które mam przepisywane, przykład: lekarz wystawia mi skierowanie na badania, które wykonuję zawsze tydzień wcześniej przed wizytą u lekarza. Moje pytanie brzmi: czy tylko na badania przysługuje mi zwolnienie z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia czy na wizytę u lekarza prowadzącego też? Niestety badań i wizyty u lekarza nie mogę wykonać poza godzinami pracy.

Szanowny Panie,

Co do zasady zgodnie z art. 20 ust 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (przepis regulujący płatne zwolnienie od pracy) pracownik o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy (z zachowaniem pełnego prawa do wynagrodzenia) w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy.  Wymiar tych zwolnień (nie są to zwolnienia lekarskie) nie jest limitowany (inaczej niż to dotyczy turnusu rehabilitacyjnego, gdzie jest wskazana liczba 21 dni), jednak pracownik może je uzyskać tylko, gdy czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

Ustawodawca jedynie w odniesieniu do zwolnienia w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym zawarł w art. 20 ust. 4 delegację ustawową do określenia szczegółowych zasad udzielania tego zwolnienia. Ponieważ przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie określają jednak szczegółowych zasad udzielania przez pracodawcę zwolnienia od pracy w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, powstają w tym zakresie wątpliwości i często samo życie kształtuje tu praktykę (ułożenie tych spraw przez konkretnego pracodawcę i pracownika).    

Przepisy wskazują w jakim celu może być zastosowany z art. 20 ust 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych tj.: w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy. Wizyta u lekarza prowadzącego jeżeli nie ma charakteru wykonania badania specjalistycznego (tylko jego zlecenie), zabiegu leczniczego lub usprawniającego nie mieści się w katalogu tego przepisu.

Z poważaniem,

dr Michał Urban, radca prawny