Świadczenie pielęgnacyjne po ukończeniu przez dziecko 16. roku życia

Dzień dobry. Mój syn od urodzenia choruje na nieuleczalną chorobę, ze względu na konieczność opieki nad nim w 2015 r. zrezygnowałam z pracy i przebywałam na świadczeniu pielęgnacyjnym do czasu ukończenia przez syna 16 lat. Ostatnio złożyliśmy wniosek o kolejne orzeczenie i syn już jako osoba dorosła otrzymał w dn. 18.06.2019 r. orzeczenie o niepełnosprawności, w którym został zakwalifikowany do niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym na stałe. Niestety jak mi powiedziano ze względu na to, że dzieci kończące 16 lat traktowane są jako osoby dorosłe i nie dotyczą ich punkty 7 i 8 z orzeczenia. Natomiast gdyby te punkty były zaznaczone, mogłabym nadal otrzymywać to świadczenie. Chciałabym tu zaznaczyć, że syn nadal wymaga mojej opieki w leczeniu (ze względu na rodzaj choroby objęty jest wielospecjalistyczną opieką medyczną), rehabilitacji, pomocy w nauce. Moje pytanie brzmi, co ja mogę zrobić, żebym miała możliwość przebywania nadal na tym świadczeniu.

Szanowna Pani,

zgodnie z art. 17 ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1. matce albo ojcu,
2. opiekunowi faktycznemu dziecka,
3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Tak więc warunkiem uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki, jest posiadanie przez osobę, którą się opiekuje dana osoba - orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności (w tym zakresie można złożyć odwołanie od orzeczenia zgodnie z pouczeniem, które powinno znajdować się na orzeczeniu). Dotyczy to osób, które ukończyły 16 rok życia.

Orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności nie daje wprost prawa do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego tym bardziej bez wskazań „7” i „8”. Niemniej jednak warto zapoznać się z treścią uzasadnienia do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 26 lipca 2016 r. II SA/Op 208/16, który to sąd zajmował się analizą uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym w stopniu umiarkowanym wraz z odpowiednimi wskazaniami.

Natomiast ważna analiza przedstawionego przez Panią problemu znalazła się w uzasadnieniu do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 19.08.2010 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Łd 709/10, który stwierdził „w ślad za powołaną wykładnią art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych ukształtowało się orzecznictwo sądów administracyjnych, które podobnie jak Trybunał Konstytucyjny uznawały, że świadczenie pielęgnacyjne przysługuje także po ukończeniu przez dziecko 16 roku życia, jeżeli tylko legitymuje się ono orzeczeniem o niepełnosprawności ze wskazaniem konieczności stałej opieki lub pomocy innej osoby i nie jest konieczne posiadanie orzeczonego znacznego stopnia niepełnosprawności (vide: wyrok NSA z 17.10.2008 r. I OSK 1647/07 – LEX nr 501801; wyroki WSA w Poznaniu: z 16.07.2008 r. IV SA/Po 125/08 – LEX nr 509616, z 18.12.2008 r. IV SA/Po 342/08 – niep.; wyrok WSA w Białymstoku z 12.03.2009 r. II SA/Bk 845/08 – nieb.). Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę tę linię orzecznictwa w pełni podziela”.

Analiza powyższych orzeczeń sądów administracyjnych, daje jedynie pewną szansę, iż w przypadku odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego - po złożeniu odpowiedniej skargi do sądu administracyjnej (po wyczerpaniu postępowania administracyjnego), sąd badają indywidualnie sprawę uzna, iż świadczenie pielęgnacyjne powinno zostać przyznane pomimo braku orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik