Poradnik ZUS. Jakie dokumenty są potrzebne do wniosku o 500 plus?

Można już składać wnioski o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia, jakie dokumenty są potrzebne przy składaniu wniosku oraz jak można je otrzymać.

Aktualizacja 27.07.2020

Komu będzie przysługiwało świadczenie uzupełniające

Świadczenie to jest adresowane wyłącznie do osób, które ukończyły 18 lat i są niezdolne do samodzielnej egzystencji. Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które nie są uprawnione do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub też łączna wysokość brutto tych świadczeń, z kwotą wypłacaną przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych, po dokonaniu ustawowych wyłączeń, nie przekroczy 1700 zł.

Świadczenie uzupełniające otrzyma wyłącznie osoba, która zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i spełnia jeden z poniższych warunków:

• ma obywatelstwo polskie;
• posiada prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w Polsce – jeśli jest obywatelem UE, EFTA, EOG albo Konfederacji Szwajcarskiej;
• jest cudzoziemcem i na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przebywa legalnie.

Ważne

Świadczenie uzupełniające nie przysługuje osobie, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności, chyba że odbywa karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Czy trzeba złożyć wniosek o świadczenie?

Świadczenie uzupełniające będzie przyznawane wyłącznie na wniosek. Wniosek może zgłosić osoba, która ubiega się o to świadczenie. W jej imieniu wniosek taki może zgłosić także przedstawiciel ustawowy lub pełnomocnik.

ZUS przygotował formularz wniosku o świadczenie uzupełniające. Będzie on dostępny we wszystkich placówkach ZUS oraz na stronie internetowej ZUS.pl.

Gdzie trzeba będzie zgłosić wniosek?

Właściwość organu zależy od tego, czy osoba ubiegająca się o świadczenie uzupełniające jest uprawniona do świadczenia emerytalno-rentowego.

I tak osoby uprawnione do świadczeń w ZUS składają wniosek w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania albo w najbliższej placówce ZUS. Osoby uprawnione do emerytury lub renty w KRUS składają wnioski w oddziale terenowym KRUS (chyba że mają też prawo do świadczenia w ZUS i ZUS płaci dodatek pielęgnacyjny).

Wniosek w ZUS powinny również złożyć osoby, które:

• nie pobierają żadnych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych;
• pobierają świadczenia pieniężne finansowane ze środków publicznych, ale nie są uprawnione do świadczeń emerytalno-rentowych;
• są uprawnione do świadczeń emerytalno-rentowych w ZUS i/lub w innym organie rentowym, ale to ZUS wypłaca dodatek pielęgnacyjny.

Jakie dokumenty potwierdzą niezdolność do samodzielnej egzystencji?

Niezdolność do samodzielnej egzystencji potwierdzi jedno z poniższych orzeczeń:

• o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji;
• o niezdolności do samodzielnej egzystencji;
• o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji;
• o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Orzeczenie to musi być ważne w dniu składania wniosku o świadczenie uzupełniające.

ZUS będzie również honorował wydane przed 1 września 1997 r. przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzeczenia zaliczające wnioskodawcę do I grupy inwalidów, które nadal zachowały swoją ważność (nie upłynął okres, na jaki została orzeczona I grupa inwalidzka). Orzeczenia nie trzeba składać, jeśli ZUS już je ma.

Jakie świadczenia będą uwzględniane przy ustalaniu progu 1700 zł?

Prawo do świadczenia uzupełniającego oraz wysokość tego świadczenia zależą od łącznej wysokości przysługujących danej osobie świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych (poza wyjątkami wymienionymi niżej). Przede wszystkim chodzi o świadczenia emerytalno-rentowe wypłacane przez ZUS, KRUS i inne organy emerytalno-rentowe. Do tej grupy zaliczają się również świadczenia z pomocy społecznej o charakterze innym niż jednorazowe, np. zasiłki stałe. Będą też uwzględniane świadczenia wypłacane przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych.

Przy ustalaniu progu 1700 zł nie będzie uwzględniany dochód z pracy zarobkowej czy też np. z umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej. Wpływu na prawo do świadczenia i jego wysokość nie będą miały również niektóre świadczenia finansowane ze środków publicznych:

• renta rodzinna przyznana w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (tj. przysługująca osobie, która stała się całkowicie niezdolna do pracy przed ukończeniem 16 lat lub, po przekroczeniu 16. roku życia – do ukończenia nauki w szkole, nie później niż do 25. roku życia);
• świadczenia o charakterze jednorazowym, np. jednorazowy zasiłek z pomocy społecznej czy zasiłek pogrzebowy;
• dodatki i świadczenia wypłacane razem ze świadczeniami (np. emeryturą lub rentą) na podstawie przepisów szczególnych, np. dodatek i zasiłek pielęgnacyjny, dodatek dla sieroty zupełnej, dodatek kombatancki czy ryczałt energetyczny.

Przy ustalaniu prawa do świadczenia uzupełniającego i jego wysokości będą uwzględniane świadczenia pieniężne finansowane ze środków publicznych w kwocie brutto, przed dokonaniem wszelkich odliczeń, potrąceń i zmniejszeń. Świadczenia niepodlegające opodatkowaniu będą oczywiście uwzględniane w kwocie netto.

Jak otrzymać orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji?

Osoby, które nie mają orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji, a chcą ubiegać się o świadczenie uzupełniające, będą musiały do wniosku o świadczenie dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia (wydane przez lekarza nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku), i jeśli posiadają – dokumentację medyczną oraz inne dokumenty, które mogą mieć znaczenie dla wydania orzeczenia, np. kartę badania profilaktycznego, dokumentację rehabilitacji leczniczej. Osoby, które mają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, powinny je także dołączyć do wniosku.

Lekarz orzecznik wyda orzeczenie na podstawie:

• dokumentacji dołączonej do wniosku (która może zostać uzupełniona w szczególności o opinię lekarza konsultanta albo o wyniki badań dodatkowych lub obserwacji szpitalnej),
• bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie.

Lekarz orzecznik ZUS będzie mógł wydać orzeczenie w sprawie niezdolności do samodzielnej egzystencji również bez bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być ono wydane, jeżeli dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca do wydania orzeczenia.

Jak będzie obliczana wysokość świadczenia uzupełniającego?

Osobom, które nie są uprawnione do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub gdy łączna kwota przysługujących im świadczeń nie przekracza 1200 zł, świadczenie uzupełniające zostanie przyznane w wysokości 500 zł miesięcznie.

Natomiast osobom, które są uprawnione do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych, których łączna wysokość przekracza 1200 zł, a nie przekracza 1700 zł, wysokość świadczenia uzupełniającego zostanie obliczona jako różnica pomiędzy kwotą 1700,00 zł a łączną kwotą przysługujących świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych.

Aktualizacja 27.07.2020

Więcej na stronie ZUS.

Materiał przygtowany we współpracy z ZUS

Artykuł pochodzi z numeru 4/2019 magazynu „Integracja”.

Zobacz, jak możesz otrzymać magazyn Integracja.

Sprawdź, jakie tematy poruszaliśmy w poprzednich numerach (w dostępnych PDF-ach).