Nowoczesne cewniki. Co warto wiedzieć?

Proste w obsłudze, sterylne,  higieniczne, bezpieczne – tak o cewnikach hydrofilowych mówił w rozmowie z naszym portalem Krzysztof Pietrzyk, paraolimpijczyk, który uprawia koszykówkę na wózkach i drifting samochodowy.

O wyższości cewników hydrofilowych nad tzw. cewnikami niepowlekanymi przekonali się ci, którzy zaczęli używać tych pierwszych. Przewlekłe problemy z mikcją, czyli opróżnianiem pęcherza z moczu dotyczą wielu chorych np. z rozszczepem kręgosłupa, z innymi urazami rdzenia kręgowego czy innymi wadami rozwojowymi. Neurogenna dysfunkcja pęcherza polega na nieprawidłowej czynności pęcherza moczowego w zakresie gromadzenia, trzymania i wydalania moczu na tle uszkodzenia centralnego układu nerwowego (rdzenia kręgowego).

Zarządzić pracą pęcherza

Wtedy z pomocą przychodzi cewnikowanie przerywane, które pozwala skutecznie zarządzać pracą pęcherza. Jest on wtedy regularnie opróżniany za pomocą cewnika. Założenie cewnika jest czynnością bardzo intymną, dlatego też tak ważne są warunki, w jakich możemy zrobić to bezpiecznie i higienicznie.

Cewnikowanie przerywane to regularne stosowanie cewnika jednorazowego, aby opróżnić pęcherz. Jeśli mocz pozostaje zbyt długo w pęcherzu, istnieje ryzyko namnażania bakterii, co w rezultacie może prowadzić do zakażenia układu moczowego lub nawet uszkodzenia nerek. Stosując cewnikowanie przerywane należy opróżniać pęcherz tak często, jak przy naturalnym procesie – 4-6 razy dziennie.

Na rynku są dostępne cewniki jednorazowe hydrofilowe – np. SpeediCath – których można użyć zaraz po wyjęciu z opakowania.

Cewnik hydrofilowy zamknięty jest w etui, wypełnionym 5-10 ml roztworu soli fizjologicznej. To daje pewność, że na cewniku nie ma drobnoustrojów, które mogą wywołać zakażenie dróg moczowych. Opakowanie z okrągłym uchem ułatwia jego otwarcie również osobom, które mają trudność z chwyceniem i utrzymaniem przedmiotów w dłoniach. Jest też dodatkowo naklejka, która pozwala przyczepić cewnik np. do brzegu umywalki czy toalety, aby nie sięgać po niego zbyt daleko.

Łatwiejsza aplikacja

Cewnik w całości wykonany jest z PU, czyli poliuretanu. Dzięki temu cewnik jest bardziej sztywny, co ułatwia jego aplikację. Dzięki powłoce hydrofilowej powierzchnia cewnika jest gładka, co jest niezwykle ważne, aby bezboleśnie wprowadzić cewnik do cewki moczowej i usunąć go z niej.

Niezwykle istotne jest to, że cewnik hydrofilowy nie wymaga dodatkowego nawilżania żelem lub aktywacji pod wodą. Oczko umieszczone na końcówce cewnika hydrofilowego ustawione pionowo i spłaszczone sprawia, że błona śluzowa prześlizguje się nad cewnikiem gładko, nie narażając ścianek cewki moczowej na uszkodzenia.
Ważne, by dobrać odpowiedni rozmiar cewnika do cewki moczowej. Służy temu skala French (1Fr = 1/3 mm), czyli wielkość średnicy cewnika. Rozmiar cewnika można rozpoznać po kolorze:

• Niebieski = 8
• Czarny = 10
• Biały = 12
• Zielony = 14
• Pomarańczowy = 16
• Czerwony = 18
• Żółty = 20
• Fioletowy = 22

Zawsze w gotowości

Cewnik hydrofilowy jest zawsze gotowy do użycia, łatwy w zastosowaniu, minimalizuje ryzyko zakażeń układu moczowego. Został także sprawdzony w badaniach klinicznych.

- Przy cewniku stałym mój pęcherz nie pracował tak, jak trzeba. Zakładanie go było praco- i czasochłonne oraz ze względów bezpieczeństwa wymagało pomocy specjalisty. Poza tym cewnik często się zapychał. Wtedy mocz zatrzymywał się, a potem cofał do dróg moczowych. Wywiązywały się stany zapalne, zakażenia, wysoka gorączka. Nawet najbardziej skrupulatna higiena nie była w stanie zatrzymać namnażania się zarazków – wyjaśnia nam Krzysztof Pietrzyk.

- Dziecko z rozszczepem kręgosłupa trzeba cewnikować co trzy godziny. Część matek przyjeżdża do szkoły i cewnikuje dzieci kilkakrotnie w ciągu dnia. Niestety są też dzieci, które takiej pomocy nie mają i nie cewnikują się w czasie pobytu w szkole – nie oddają moczu i nie piją w ogóle, co pogarsza ich stan zdrowia. Zwracam na to uwagę, bo w gruncie rzeczy mały problem, zwykła dostępność cewnika, może skomplikować życie całej rodziny. Mówiąc o wygodnych, dobrych, nowoczesnych cewnikach mam na myśli cewniki hydrofilowe – mówi Dominika Madaj-Solberg, prezes Fundacji Spina i mama 14-letniej Zuzi z rozszczepem kręgosłupa poruszającej się na wózku. – Moja córka, dzięki temu, że korzysta z cewników hydrofilowych oraz sprzętu irygacyjnego bierze udział w biegach sportowych i pływa na żaglach – dodaje.

Cewniki hydrofilowe pozwalają uniknąć tak wstydliwego problemu, szczególnie ważnego dla młodzieży szkolnej, jak brzydki zapach, co powoduje odrzucenie społeczne. Dzięki odpowiedniemu cewnikowi młody człowiek może samodzielnie funkcjonować, chodzić do szkoły, nauczyć się zawodu, pracować, uprawiać sporty.

Głos praktyka

Aneta Cygan z Kliniki Urologii Dziecięcej w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie jest praktykiem. W poradni, gdzie edukuje rodziców i dzieci na temat jak się cewnikować ma ok. 200 pacjentów.

- Moim zadaniem jest nie tylko nauczyć techniki cewnikowania, ile przekonać rodziców jak ważne jest to cewnikowanie, jak wiele korzyści może dać dziecku i całej rodzinie. Najbardziej dostępne są cewniki suche, które wymagają nałożenia żelu, żeby nadać poślizg cewnikowi i nie ranić cewki. Cewniki hydrofilowe są gotowe do użycia od razu, nie musimy zabierać ze sobą do toalety tylu rzeczy jak w przypadku cewników suchych: chusteczek, żelu, cewnika. Potrzebujemy też wtedy więcej miejsca – mówi.

Podaje przykład swojego pacjenta, który używając cewników suchych miał ogromne skurcze.

- Zwijał się z bólu, właściwie nie był w stanie ich stosować. Po przejściu na cewniki hydrofilowe wszystko się uspokoiło, problem znikł i mówi, że te są genialne – opowiada Aneta Cygan.

Podkreśla, że samocewnikowanie nie tylko poprawia jakość życia pacjenta, ale wręcz uzdrawia całą rodzinę.

Wypełnij ankietę – ogólnopolskie badanie osób stosujących samocewnikowanie u siebie lub u dzieci.