Co nas czeka w 2020 roku?

Wyższe świadczenie pielęgnacyjne, wyższa płaca minimalna, waloryzacja rent. Jakie jeszcze zmiany w przepisach czekają nas w 2020 r.?

Świadczenie pielęgnacyjne

Kwota świadczenia pielęgnacyjnego jest co roku waloryzowana o wskaźnik wzrostu płacy minimalnej. Od 1 stycznia 2020 r. wyniesie ono 1830 zł miesięcznie „na rękę”.

Przysługuje ono:

• matce albo ojcu dziecka z niepełnosprawnością,
• opiekunowi faktycznemu dziecka,
• osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną, w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
• innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

w sytuacji rezygnacji z zatrudnienia lub gdy nie podejmuje się pracy w celu sprawowania opieki nad osobą z niepełnosprawnością, powstałą do 18. roku życia lub do 25. roku życia (gdy dziecko było w trakcie nauki).

Więcej informacji o świadczeniu pielęgnacyjnym znajdziesz na naszym portalu.

Rencista będzie mógł otrzymać świadczenie pielęgnacyjne

9 stycznia 2020 r. wejdzie w życie wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 26 czerwca 2019 r., który mówi o tym, że opiekunowie osób z niepełnosprawnością, którzy pobierają rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, będą mogli ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne.

Dotychczas przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych wykluczały taką możliwość. Według nich, świadczenie pielęgnacyjne nie należy się, gdy opiekun osoby z niepełnosprawnością ma przyznaną: emeryturę, rentę – w tym rodzinną lub socjalną, zasiłek stały, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, rodzicielskie świadczenie uzupełniające „Mama 4+”, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna.

fot. pixabay.com

Płaca minimalna w 2020 r.

W 2020 r. minimalne wynagrodzenie wzrośnie do poziomu 2600 zł brutto (2250 zł brutto wynosiło ono w 2019 r.). Prawie 14 proc. zatrudnionych Polaków otrzymuje płacę minimalną.

Wzrośnie także minimalna stawka godzinowa dla zatrudnionych np. na umowę zlecenie i wyniesie w 2020 r. 17 zł (w 2019 r. wynosiła ona 14,70 zł).

Od 1 stycznia dodatek za staż pracy nie będzie miał wpływu na wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Waloryzacja rent i emerytur

Rząd zadecydował, że od marca 2020 r. waloryzacja emerytur i rent nie będzie mniejsza niż 70 zł brutto. Szacuje się, że od 1 marca 2020 r. wszystkie emerytury i renty wzrosną o 3,24 proc., jednak nie mniej niż o wymienione wyżej 70 zł brutto. Wyższą podwyżkę, niż wynikającą z prognozowanego wskaźnika 3,24 proc., otrzyma ok. 6,2 mln emerytów i rencistów. Są to osoby, których świadczenie nie przekracza 2160,49 zł brutto.

Wzrosną także najniższe emerytury i renty:

• do 1200 zł (wzrost z 1100 zł) w przypadku najniższej emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinnej i renty socjalnej;
• do 900 zł (wzrost z 825 zł) w przypadku najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Dodatki do emerytur i rent zostaną podwyższone procentowym wskaźnikiem waloryzacji.

Waloryzacja obejmie emerytury i renty rolników indywidualnych, służb mundurowych oraz emerytury pomostowych i nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.

Waloryzacji podlega także dodatek pielęgnacyjny (nie ma natomiast planów podniesienia kwoty zasiłku pielęgnacyjnego).

„Trzynastka”

Renciści i emeryci otrzymali po raz pierwszy w 2019 r. dodatkową tzw. „trzynastkę”, czyli trzynastą emeryturę lub rentę. Jest to dodatkowe świadczenie wypłacane wszystkim rencistom i emerytom w jednakowej kwocie minimalnej emerytury (1100 zł brutto w 2019 r.).

23 grudnia 2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy, która gwarantuje coroczną wypłatę tzw. trzynastej emerytury. Dotyczy to także rent z tytułu niezdolności do pracy i rent socjalnych. Będzie to kwota obowiązująca od 1 marca danego roku. W kwietniu 2020 r. emeryci i renciści otrzymają dodatkowo 1200 zł brutto (nieliczne osoby dostaną to świadczenie w maju 2020 r.).

fot. Ada Herbut

Zmiany w Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych

Od 1 stycznia 2020 r. trzynasta emerytura i renty socjalne mają być finansowane ze środków Funduszu Solidarnościowego, który powstał w wyniku przekształcenia Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Środki z tego Funduszu będą też kierowane na finansowanie zasiłków pogrzebowych wypłacanych w przypadku śmierci osób pobierających rentę socjalną.

Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych powstał na początku 2019 roku, w efekcie protestu w Sejmie rodziców osób z niepełnosprawnością. Powołano go w celu finansowania takich zadań, jak opieka wytchnieniowa, tworzenie centrów opiekuńczo-mieszkalnych czy usługi asystenckie. W 2019 r. te programy zaczęły być realizowane przez samorządy, które zdecydowały się wziąć w nich udział.

Potem doszedł kolejny cel działania Funduszu, jakim jest wypłata świadczenia uzupełniającego, czyli tzw. 500 plus dla osób niesamodzielnych. Pieniądze na wypłatę tego świadczenia mają pochodzić również z planowanego przez rząd podatku od sklepów wielkopowierzchniowych.

Środki do Funduszu miały trafiać z tzw. daniny solidarnościowej, czyli podatku w wysokości 4 proc. od nadwyżki dochodów powyżej 1 mln zł za rok podatkowy. Jednak pierwsze uzyskane w ten sposób pieniądze trafią do budżetu dopiero w 2020 roku. Stąd na okres przejściowy zdecydowano się na finansowanie świadczenia uzupełniającego i innych wydatków Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych ze środków Funduszu Pracy.

Przeciwko zmianom w ustawie protestowały organizacje pozarządowe, domagając się, aby pieniądze przeznaczone na potrzeby osób z niepełnosprawnościami zostały oznaczone i zagwarantowane. Jednak 20 grudnia 2019 r. Sejm przyjął ustawę, odrzucając poprawkę Senatu, która miała to gwarantować.

500 plus dla osób niesamodzielnych

W związku z powtarzającymi się głosami, że ZUS będzie orzekał w sprawie tzw. 500 plus tylko do marca 2020 r. zapytaliśmy o to Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Poniżej odpowiedź:

ZUS: W ustawie o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji nie zostało określone żadne ograniczenie czasowe przyznawania świadczeń. Dopóki obowiązuje ustawa, dopóty ZUS będzie orzekał w sprawie niezdolności do samodzielnej egzystencji dla celów świadczenia uzupełniającego.

Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami

20 września 2019 r. weszła w życie Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Ustawa jest kluczowym elementem rządowego programu „Dostępność Plus”, przyjętego 17 lipca 2018 r. Celem ustawy jest poprawa warunków życia osób ze szczególnymi potrzebami, które są zagrożone wykluczeniem. Niektóre zapisy ustawy, ze względu na potrzebny czas na dostosowanie do nowych przepisów, wchodzą w życie później. W 2020 r. dotyczy to przepisów:

• Do 30 września 2020 r. mają zostać wyznaczeni koordynatorzy dostępności – taki obowiązek będą miały organa władzy publicznej, w tym administracji rządowej i samorządowej oraz kontroli państwowej i ochrony prawa, także sądy i trybunały.
• Po roku od wejścia w życie ustawy, czyli po 20 września 2020 r., ministrowie kierujący poszczególnymi działami administracji rządowej będą mieli obowiązek przeprowadzenia przeglądu obowiązującego prawa pod kątem zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Sporządzone na podstawie przeglądu raporty będą potem opiniowane przez Radę Dostępności, a na tej podstawie minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego może wnioskować do każdego innego ministra o przeprowadzenie niezbędnych zmian prawnych. Ma to pozwolić na lepsze uwzględnianie kwestii dostępności w różnych politykach publicznych (np. w oświacie, zdrowiu, infrastrukturze).

fot. pixabay.com

Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych

Większość przepisów ustawy weszła w życie 23 maja 2019 r. Akt prawny wprowadza m.in. obowiązek umieszczania na stronach deklaracji dostępności oraz określa kompetencje Ministerstwa Cyfryzacji, jeśli chodzi o zakres monitoringu stron internetowych i aplikacji mobilnych. Zawiera także opis procedur na wypadek nieprzestrzegania dostępności cyfrowej.

Niektóre przepisy ustawy wchodzą w życie w 2020 r.:

• 28 lutego 2020 – GUS ma przekazać do Ministerstwa Cyfryzacji listę podmiotów publicznych zobowiązanych do przestrzegania ustawy.
• 31 marca 2020 – podmioty mają obowiązek stworzenia na swoich stronach deklaracji dostępności, czyli dokumentu w formacie cyfrowym na temat dostępności strony lub aplikacji.
• 30 kwietnia 2020 – Ministerstwo Cyfryzacji opublikuje wykaz adresów stron www i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych.
• 23 września 2020 – zakończy się okres przejściowy dla stron www, które powstały przed 23 września 2018 r., co oznacza, że będą musiały być już dostępne. Zaczyna także od tego terminu obowiązywać dostępność multimediów.
• 1 stycznia 2020 – 22 grudnia 2020 – pierwszy monitoring stron www.

Większe wsparcie dla WTZ i ZAZ

Jednostki samorządu terytorialnego otrzymają w 2020 r. większe środki na funkcjonowanie warsztatów terapii zajęciowej (WTZ) i zakładów aktywności zawodowej (ZAZ).

W 2020 r. dofinansowanie rocznego pobytu jednego uczestnika w WTZ wzrośnie do 20496 zł. Od 1 października 2019 r. wzrosła także kwota dofinansowania rocznego pobytu jednej osoby w ZAZ – z 22 tys. zł do 22750 zł. Od 2020 roku i w latach następnych wsparcie wyniesie 25 tys. zł.

Nowe zasady realizacji zleceń na wyroby medyczne

Od 1 stycznia 2020 r. będą mogły być stosowane nowe zasady wystawiania, weryfikacji i realizacji zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne. Jednak NFZ będzie honorował zlecenia wystawione po 1 stycznia 2020 r. na starych i na nowych wzorach. Dopiero od 1 kwietnia 2020 r. wystawianie, realizacja i rozliczanie zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne odbywać się będzie z wykorzystaniem nowych wzorów zleceń zgodnie z ww. rozporządzeniem Ministra Zdrowia.

Więcej informacji o nowych zasadach realizacji zleceń na wyroby medyczne – na stronie NFZ.

fot. pixabay.com

E-recepty

Od 8 stycznia zaczną obowiązywać e-recepty. Co ważne, recepty wystawione w wersji papierowej po tym terminie będą mogły być zrealizowane w każdej aptece, a lek będzie mógł być objęty refundacją.

W kilku przypadkach po 8 stycznia 2020 recepty wciąż będą wystawiane w wersji papierowej:

• recepty w ramach tzw. importu docelowego,
• recepty dla osób o nieustalonej tożsamości,
• recepty transgraniczne (do końca 2020 r.),
• recepty pro auctore i pro familiae (decyzja o wyborze postaci recepty – papierowej lub elektronicznej – należeć będzie do osoby wystawiającej),
• w przypadku braku dostępu do systemu e-zdrowie, co może mieć związek m.in. z awarią ww. systemu lub systemu gabinetowego/HIS czy brakiem dostępu do Internetu. 

Wnioski do PFRON przez Internet

Od 1 stycznia 2020 r. wnioski do PFRON na dofinansowanie turnusu rehabilitacyjnego lub przedmiotów ortopedycznych będzie można złożyć przez Internet. Elektroniczny wniosek będzie można złożyć przez system SOW, także w dzień wolny od pracy. Potrzebny do tego będzie dostęp do Internetu, a także konto w systemie SOW i Profil Zaufany.

Jak to zrobić, tłumaczy film instruktażowy:

Informacja w języku migowym:

Powstaną Centra Usług Społecznych (CUS)

W 2020 r. ma powstać 30 centrów usług społecznych (CUS). Będą to miejsca kompleksowego wsparcia m.in. dla osób z niepełnosprawnością w ich lokalnym środowisku. Od stycznia do lutego 2020 r. będzie trwał nabór wniosków do konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.