Czy otrzymam świadczenie na męża?

Mój mąż jest niepełnosprawny w stopniu znacznym. Alzheimer i Parkinson. Cały ciężar spoczywa na moich barkach. Ja sama mam poważne problemy z kręgosłupem i stawami. Czy mogę liczyć na dodatek opiekuńczy? Mieszkamy w Gdańsku, gdzie wynajmujemy mieszkanie. Nie stać nas na opiekunkę.

Szanowna Pani,

rozumiem, iż pyta Pani o świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki na Pani mężem. Nie napisała Pani czy pobiera Pani emeryturę czy też rentę, a jeśli tak, to czy rentę z tytułu częściowej czy całkowitej niezdolności do pracy. Nie napisała Pani także czy posiada Pani orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

W tej sprawie jest wiele niewiadomych, ale warto pamiętać, iż coraz więcej małżonków otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym małżonkiem. Często to wymaga złożenia odwołania, a nawet skargi do sądu administracyjnego. Odwołanie do sądu nie daje gwarancji sukcesu (choć generalnie orzecznictwo sądów administracyjnych jest na korzyść małżonków), bo to już sąd w indywidualnej sprawie ocenia pod kątem nawet przepisów Konstytucji RP zasadność uchylenia decyzji w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki np. nad swoim mężem posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Jak stwierdził w uzasadnieniu do wyroku z dnia 13.06.2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt IV SA/Wr 208/18) - „Stanowisko Kolegium Odwoławczego uznające, że choć małżonek może otrzymać świadczenie to tylko w sytuacji kiedy nie ma innych osób spokrewnionych pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, jest nieprawidłowe. Z doświadczenia życiowego wynika, że małżonek przede wszystkim i w pierwszej kolejności jest obowiązany do opieki i pomocy osobie niepełnosprawnej. Uprawnienie do świadczenie pielęgnacyjnego dla innych krewnych takiej osoby, nawet spokrewnionych z nią z w pierwszym stopniu, ma miejsce dopiero wówczas, gdy małżonek osoby wymagającej opieki nie jest w stanie tej opieki sprawować z uwagi na swoją niepełnosprawność”.

Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia z dnia 27 czerwca 2014 w sprawie o sygn. akt I OSK 789/13, który stwierdził – „uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego dla krewnych „otwiera się” dopiero wówczas, gdy małżonek osoby wymagającej opieki jest niepełnosprawny w stopniu znacznym (co uniemożliwia mu wypełnianie we właściwy sposób obowiązku alimentacyjnego), ale sam fakt pozostawania w związku małżeńskim osoby wymagającej opieki, przy wypełnieniu przesłanek, o jakich mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie wyklucza świadczenia pielęgnacyjnego dla jego małżonka”.

Warto udać się do wydziału świadczeń rodzinnych w Pani gminie, aby uzyskać pełne informacje. Warto także zapoznać się z artykułami podejmującymi zagadnienie zawarte w pytaniu ze strony www.niepełnosprawni.pl.

NSA:opiekunowi osoby dorosłej nie można odmówić przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik