Kto pomoże osobie z niepełnosprawnością w codziennym funkcjonowaniu?

Często osoby starsze, samotne, a także osoby z niepełnosprawnością potrzebują wsparcia w codziennym życiu na różne trudności, aby mogły funkcjonować w swoim środowisku. Poniżej postaramy się wskazać, na jakie wsparcie może liczyć osoba z niepełnosprawnością w swojej gminie.

Najbardziej oczywistym miejscem, do którego warto się zgłosić, by uzyskać pomoc, jest ośrodek pomocy społecznej (MOPS lub GOPS) w miejscu zamieszkania. Obecnie w niektórych miastach i gminach powstały centra usług społecznych (CUS). Do ich zadań należą m.in. działania z zakresu polityki rodzinnej, pomocy społecznej, systemu pieczy zastępczej, wspierania osób z niepełnosprawnością, kultury oraz ochrony środowiska.

Dlatego w miejscu swojego zamieszkania należy zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej i uzyskać informacje, gdzie i w jakim zakresie możemy otrzymać pomoc. Niestety, nie w każdym miejscu osoba z niepełnosprawnością otrzyma takie samo wsparcie.

W ośrodku pomocy społecznej lub centrum usług społecznych można otrzymać pomoc świadczoną w różnej formie.

Usługi opiekuńcze

Usługi opiekuńcze to jedna z najbardziej popularnych form pomocy. Są świadczeniami o charakterze niepieniężnym. Ich istotą jest pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych osób, które samodzielnie nie są w stanie ich zaspokoić.

Aby skorzystać z usług opiekuńczych, należy zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Jego pracownicy, po przeprowadzeniu wywiadu, zapoznaniu się z sytuacją, ustalą zakres, miejsce i okres, przez jaki usługi będą świadczone.

Zasady odpłatności, częściowego czy całkowitego zwolnienia za nie, ustalane są w drodze uchwały rady miasta lub gminy, a więc są różne w poszczególnych miejscowościach. Szczegółowe informacje dotyczące zasad odpłatności można uzyskać w ośrodku pomocy społecznej (lub CUS), w którym składa się wniosek.

Ważne! Ponieważ usługi opiekuńcze są świadczeniami niepieniężnymi, przy ustalaniu odpłatności za nie do dochodu wlicza się świadczenie uzupełniające.

Celem usług opiekuńczych jest zaspokojenie codziennych potrzeb. Usługi te są wykonywane wyłącznie na rzecz osoby objętej wsparciem, dlatego warto zauważyć, że jeśli osoba objęta pomocą mieszka z innymi, to pomoc dotyczy wyłącznie osoby objętej pomocą.

Co wchodzi w skład usług opiekuńczych?

• Pomoc w zakupach – osoba pomagająca jest zobowiązana do zakupienia artykułów żywnościowych, środków czystości, środków higienicznych, realizacji recept w sklepach i aptekach położonych najbliżej miejsca zamieszkania osoby objętej pomocą. Środki na zakupy przekazuje osoba z niepełnosprawnością, a opiekun jest zobowiązany do szczegółowego rozliczania się.
• Pomoc w terminowym regulowaniu opłat.
• Posiłki – w zakresie pomocy przewidziane jest przygotowanie prostych posiłków, dostarczenie obiadu (OPS, catering), a także pomoc w dotarciu do wyznaczonego punktu gastronomicznego, podanie posiłku, karmienie oraz sprzątanie po posiłku.
• Sprzątanie – jest wykonywane z wykorzystaniem środków czystości dostarczonych przez odbiorcę usługi. Obejmuje pokoje, łazienkę, kuchnię. Usługa ta nie obejmuje gruntownego sprzątania, np. mycia lamp, rolet, trzepania dywanów itp., ale obejmuje m.in. mycie okien. W ramach usługi przewidziano także wynoszenie śmieci, zmianę bielizny pościelowej, pomoc w praniu czy odniesieniu rzeczy do pralni itp.
• Inne usługi – m.in. umawianie wizyt lekarskich, pomoc w dotarciu do najbliższej przychodni itp.
• Opieka pielęgnacyjno-higieniczna – oznacza pomoc w codziennych czynnościach higienicznych.

Aby ustalić pełen zakres usług , które mogą być świadczone, należy zwrócić się o informacje do OPS lub CUS w którym został złożony wniosek o ww. usługi.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności. Świadczone są przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Pomoc jest udzielana w zakresie uczenia i rozwijania umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia oraz pielęgnacji – jako wspieranie procesu leczenia (w szczególności dla osób, które ze względu na szczególny stan zdrowia wymagają opieki i pielęgnacji w miejscu zamieszkania). Ponadto osoba realizująca specjalistyczne usługi opiekuńcze współpracuje z pracownikiem socjalnym w zakresie zmian psychofizycznych i socjalnych odbiorcy usług (np. kwestiach mieszkaniowych, bytowych itp.).

Co obejmują specjalistyczne usługi opiekuńcze?

Usługi te obejmują m.in. uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym poprzez kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, umiejętności funkcjonowania, motywowania do rehabilitacji i rozmaitych aktywności, prowadzenie treningów samoobsługi, umiejętności społecznych, dbałość o higienę, czy naukę korzystania z usług rozmaitych instytucji.

W ramach ww. usług konieczna jest interwencja i pomoc w życiu rodzinnym, np. pomoc w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych, koordynacja działania innych służb działających na rzecz rodziny. W niektórych przypadkach konieczna też jest pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, np. świadczeń emerytalno-rentowych itp.

W ramach specjalistycznych usług opiekuńczych często prowadzone są działania, których celem jest pomoc w znalezieniu zatrudnienia. Kolejnym celem ww. usług jest pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi, a także wspieranie procesu leczenia, np. pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych, kupowaniu i przyjmowaniu leków itp.

Informacja o zakresie świadczonych usług opiekuńczych jest dostępna w OPS lub CUS.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Ten rodzaj specjalistycznych usług opiekuńczych przeznaczony jest dla osób z zaburzeniami psychicznymi, z niepełnosprawnością intelektualną oraz osób wykazujących inne zaburzenie o podłożu psychicznym.

Usługi te są udzielane bez względu na dochód osoby lub rodziny, natomiast odpłatność za korzystanie z pomocy usługowej jest od tego dochodu uzależniona.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone są przez profesjonalną kadrę: psychologa, pedagoga, logopedę, pracownika socjalnego, terapeutę zajęciowego, asystenta osoby niepełnosprawnej, rehabilitanta, pielęgniarkę, którzy mają doświadczenie w pracy z osobami chorującymi psychicznie lub z niepełnosprawnością intelektualną.

Jak wyglądają specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi?

Usługi te mogą obejmować uczenie i rozwijanie umiejętności, które są niezbędne w samodzielnym funkcjonowaniu, m.in.:

• uczenie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, w tym funkcjonowania społecznego, motywowanie do aktywności, prowadzenie treningów samoobsługi i umiejętności społecznych, wspieranie w formie asystowania w codziennych czynnościach życiowych;
• interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, w tym: poradnictwo specjalistyczne, wsparcie psychologiczne, ułatwienie dostępu do edukacji i kultury, koordynacja działań innych służb na rzecz rodziny podopiecznego, współpraca z jego rodziną;
• pomoc w załatwianiu spraw urzędowych;
• wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia;
• pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi.

Osoby chorujące psychicznie lub z niepełnosprawnością intelektualną mogą być także kierowane do środowiskowych domów samopomocy, jeśli takie działają w danej gminie.