Koronawirus. Dla kogo większe ryzyko?

„Niepełnosprawności nie powinno się traktować z założenia jako czynnika zwiększonego ryzyka zakażenia wirusem SARS-CoV-2 – twierdzi dr hab. Iwona Paradowska-Stankiewicz, konsultant krajowy w dziedzinie epidemiologii. – Natomiast zgodnie z obecną wiedzą na temat koronawirusa, istnieją wyodrębnione stany, choroby współistniejące, które mogą sprzyjać zakażeniu takich osób, a przebieg choroby może być ciężki”.

Zgodnie z informacją Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w grupie podwyższonego ryzyka zakażenia koronawirusem znajdują się „osoby niepełnosprawne, w szczególności osoby, u których przyczyną niepełnosprawności są schorzenia układu krążeniowo-oddechowego, współwystępujące schorzenia różnych układów organizmu (...)”.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podwyższonego ryzyka zakażenia koronawirusem wśród osób z niepełnosprawnościami upatruje w utrudnionych możliwościach zdobycia informacji, fizycznych barierach w dostępie do infrastruktury higienicznej oraz w potrzebie dotykania różnych powierzchni i konieczności skracania dystansu do innych ludzi. W swoich rekomendacjach WHO przypomina o unikaniu niepotrzebnych kontaktów i dezynfekcji używanych przedmiotów.

O realne zagrożenie koronawirusem wśród osób z niepełnosprawnościami zapytaliśmy dwoje specjalistów. Na nasze pytania odpowiedział dr med. Fei Zhou z Chińsko-Japońskiego Szpitala Przyjaźni, współautor opublikowanych w piśmie „The Lancet” badań nad czynnikami śmiertelności wśród pacjentów w Wuhan, oraz dr hab. Iwona Paradowska-Stankiewicz z Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP-PZH, konsultant krajowy w dziedzinie epidemiologii.

Z wyników badań przeprowadzonych na danych dotyczących pacjentów z Wuhan wynika, że za choroby towarzyszące, którą mogą pogorszyć rokowania uznano nadciśnienie, cukrzycę i choroby układu krążenia. Czy te badania pozwoliły dowiedzieć się czegoś więcej o ryzyku rozprzestrzeniania się wirusa i śmiertelności wśród pacjentów z niepełnosprawnościami?

Dr med. Fei Zhou: Niestety, nasze badania nie wyodrębniały osób z niepełnosprawnością. Wiemy, że w ciężkich przypadkach u pacjentów dochodzi do stanów zapalnych śródbłonka naczyń krwionośnych i do zatorów płucnych. Jednak odpowiedź na pytanie, czy pacjenci np. sparaliżowani po wylewie, z demencją czy też obłożnie chorzy rzeczywiście prezentowaliby wyższy poziom enzymu (ACE2), który prowadziłby do stanów zapalnych, wymagałaby dalszych, szczegółowych badań.

Czy w Polsce prowadzone są statystyki zakażeń koronawirusem wśród osób z niepełnosprawnościami?

Dr hab. Iwona Paradowska-Stankiewicz: Na obecnym etapie nie wyodrębniono statystyki dotyczącej liczby osób niepełnosprawnych zakażonych koronawirusem, natomiast prowadzone statystyki dotyczą wszystkich osób zakażonych, u których pojawiło się zachorowanie na COVID-19. Dane dotyczące tych osób obejmują choroby współistniejące, a więc te, które zostały zdiagnozowane i są leczone. Są wśród nich choroby układu sercowo-naczyniowego, jednak na podsumowanie czy analizę tego zagadnienia jeszcze trzeba poczekać.

Czy osoby z jakimś rodzajem niepełnosprawności można zaliczyć do grupy zwiększonego ryzyka?

Niepełnosprawność jest pojęciem bardzo szerokim, gdyż dotyczy osób ze wszystkich grup wiekowych, praktycznie od urodzenia, w przypadku występowania wad wrodzonych, aż do mocno zaawansowanego wieku, np. w odniesieniu do powikłań chorób sercowo-naczyniowych, w postaci np. udaru mózgu. Ponadto przyczyny niepełnosprawności są bardzo liczne. Dlatego niepełnosprawności nie powinno się traktować z założenia jako czynnika zwiększonego ryzyka zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Natomiast zgodnie z obecną wiedzą na temat koronawirusa, istnieją wyodrębnione stany, choroby współistniejące, które mogą sprzyjać zakażeniu takich osób, a przebieg choroby może być ciężki. W tej grupie znajdują się osoby w starszym wieku z chorobami współistniejącymi o charakterze przewlekłym, np. astma oskrzelowa, POChP, choroby układu sercowo-naczyniowego, choroby metaboliczne, np. cukrzyca, choroby nowotworowe czy autoimmunologiczne.

Często wymienia się nadciśnienie i cukrzycę, jako czynniki ryzyka. Czy rzeczywiście osoby z tymi chorobami są bardziej narażone? Jakie są tego przyczyny?

Tak, to prawda, że osoby z nadciśnieniem i cukrzycą znajdują się w grupie ryzyka. Są to choroby ogólnoustrojowe, przewlekłe, które z czasem prowadzą do uszkodzenia wszystkich narządów. Powoduje to cięższy, w porównaniu z osobami zdrowymi, przebieg infekcji, w tym zakażenia koronawirusem.

Osoby z niepełnosprawnością są czasem zmuszone do skracania dystansu społecznego – zbliżając się np. do opiekunów – oraz dotykania wielu powierzchni, np. poręczy, przycisków wind, a także obręczy własnych wózków. Czy mogą coś zrobić, by zmniejszyć ryzyko zakażenia wirusem?

Aby zwiększyć bezpieczeństwo osób niepełnosprawnych w trudnych czasach „koronawirusa”, pamiętajmy o częstym myciu rąk, używaniu rękawiczek i stosowaniu żeli na bazie alkoholu.