Ulga rehabilitacyjna za 2020 rok. 15 pytań i odpowiedzi

Rozliczaniu PIT towarzyszy zawsze mnóstwo pytań Czytelników, dotyczących możliwości skorzystania z tzw. ulgi rehabilitacyjnej. O odpowiedź na najważniejsze z nich poprosiliśmy Renatę Szydłowską z Izby Administracji Skarbowej w Warszawie.

Ważne! Wszystkie poniższe pytania dotyczą oczywiście osób z niepełnosprawnością lub mających takie osoby na utrzymaniu – czyli osób orzeczonych, uprawnionych do rozliczania tzw. ulgi rehabilitacyjnej.

1. Podczas pandemii ustawa przedłużyła ważność orzeczenia. Czy mogę skorzystać z ulgi?

Podczas pandemii z mocy ustawy terminy orzeczeń zostały przedłużone. Moje też zostało automatycznie przedłużone, bo było ważne do sierpnia. Czy ma to znaczenie dla korzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

Przedłużenie z mocy ustawy ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności umożliwia dalsze korzystanie przez osoby niepełnosprawne z ulgi na cele rehabilitacyjne.

2. Czy mąż może odliczyć użytkowanie swojego samochodu, gdy dowozi mnie do lekarzy?

Co rok odliczam od podatku swój samochód (mam znaczny stopień), jednak do lekarzy w innych miastach dowozi mnie mąż jego autem. Czy prócz mnie także i on może odliczyć użytkowanie samochodu?

W ramach ulgi rehabilitacyjnej, w tym z odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego, może skorzystać również podatnik, na którego utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne, jednak tylko w sytuacji, gdy dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają w 2020 r. kwoty 14400 zł.

Jeżeli zaś osoba niepełnosprawna sama korzysta z ww. odliczenia, wówczas mąż, dowożący ją do lekarzy w innych miastach własnym samochodem, nie jest uprawniony do skorzystania z tego odliczenia.

3. Czy można odliczyć suplement diety?

Czy odliczać można wyłącznie leki wydawane na receptę? Lekarz specjalista zalecił mi zażywanie suplementu diety. Czy taki wydatek mogę odliczyć, skoro „formalnie” nie jest to lek?

Odliczenie wydatków poniesionych na zakup leków dotyczy wyłącznie leków, nie tylko wydawanych na receptę, ale takich, których stosowanie wynika z zalecenia lekarza specjalisty. Środki będące suplementami diety nie mieszczą się w pojęciu leku.

Suplementami diety są środki spożywcze, których celem jest uzupełnienie normalnej diety, będące skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzane do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów Prawa farmaceutycznego.

Wobec tego wydatki na zakup suplementów diety, nawet jeśli ich zażywanie zaleci osobie niepełnosprawnej lekarz specjalista, nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

4. Czy można odliczyć wizyty pielęgniarki i opiekunki?

Czy od podatku można odliczyć wizyty domowe pielęgniarki oraz pracę opiekunki?

Odliczeniu od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej podlegają m.in. wydatki poniesione na opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa. W pozostałych przypadkach nie podlegają odliczeniu wydatki poniesione na wizyty domowe pielęgniarki, a także wydatki związane z pracą opiekunki.

5. Czy można odliczyć zakup maseczek i rękawiczek?

Czy w dobie pandemii można odliczyć zwiększone wydatki na np. jednorazowe maseczki i rękawiczki?

Do wydatków podlegających odliczeniu z tytułu ulgi rehabilitacyjnej nie zalicza się zakupu jednorazowych maseczek czy też rękawiczek. Są to artykuły, które nie mieszczą się w żadnej kategorii wydatków, wymienionych w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie są to bowiem sprzęty, urządzenia czy też narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji oraz ułatwiające wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Służą zaś do ochrony osobistej, niezależnie od posiadanego orzeczenia o niepełnosprawności.

fot. Nataliya Vaitkevich/Pexels.com

6. Czy można odliczyć pieluchomajtki i sprzęt stomijny?

Czy w ramach ulgi rehabilitacyjnej można odliczać pieluchomajtki oraz wyroby medyczne służące do pielęgnacji stomii?

Pieluchomajtki należą do kategorii środków higienicznych, zatem nie mieszczą się w definicji produktu leczniczego, nie można ich uznać za lek ani też zakwalifikować do innych wydatków na cele rehabilitacyjne, wymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. To samo dotyczy wyrobów medycznych służących do pielęgnacji stomii. Zatem wymienione w pytaniu artykuły, mimo iż ułatwiają wykonywanie czynności życiowych, nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

7. Czy koszty psychoterapii podlegają odliczeniu?

Czy można odliczyć koszty psychoterapii?

Wydatki poniesione na prywatną psychoterapię mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej jako związane z odpłatnością za zabiegi rehabilitacyjne. Konieczne przy tym jest, aby wydatki odliczane przez osobę niepełnosprawną nie zostały sfinansowane ani zwrócone jej w jakiejkolwiek formie. Psychoterapia musi być zalecona przez lekarza psychiatrę, a wydatki muszą być odpowiednio udokumentowane.

8. Czy można odliczyć zakup laptopa?

Czy osoba z niepełnosprawnością ruchową może odliczyć od podatku zakup laptopa? To bardzo ważny sprzęt zwłaszcza w pandemii, gdyż dzięki niemu mam kontakt z lekarzem i rehabilitantem.

Wydatki w ramach ulgi rehabilitacyjnej podlegają odliczeniu od dochodu, a nie od podatku.

Możliwość odliczenia wydatków na zakup sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych uzależniona jest od istnienia ścisłego związku pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności. Zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu lub ułatwiać wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonywania wynika z niepełnosprawności. Ponadto musi mieć indywidualny charakter.

W przypadku opisanym w pytaniu, zakupiony laptop z całą pewnością jest pomocny w życiu codziennym. Jednak mimo to, jako ogólnodostępne urządzenie techniczne, mieści się w kategorii dóbr powszechnego użytku, z których w zwykły sposób korzystać może ogół osób, niezależnie od niepełnosprawności.

W sytuacji zatem, gdy zakupiony przez osobę niepełnosprawną laptop nie wyróżnia się jakimiś indywidualnymi cechami związanymi z rodzajem jej niepełnosprawności, to nie spełnia on kryteriów „indywidualnego sprzętu” niezbędnego w rehabilitacji oraz ułatwiającego wykonywanie czynności życiowych, w związku z czym wydatek na jego zakup nie może być odliczony od dochodu w zeznaniu rocznym, jako wydatek poniesiony na cele rehabilitacyjne.

9. Faktura powinna być na osobę z niepełnosprawnością czy opiekuna?

Na kogo powinna być wystawiona faktura? Na osobę z niepełnosprawnością czy jej opiekuna, który dokonuje odliczenia?

W sytuacji, gdy wydatki w ramach ulgi rehabilitacyjnej ponosi i z odliczenia korzysta podatnik, na którego utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne, których dochody nie przekroczyły w 2020 r. kwoty 14400 zł, faktury powinny być wystawione na jego imię i nazwisko.

10. Co z fakturą na opiekuna, gdy ktoś otrzymał dofinansowanie z PFRON?

Jak należy postąpić z fakturą w przypadku, gdy osoba z niepełnosprawnością otrzymała dofinansowanie z PFRON? Wówczas faktura jest na osobę z niepełnosprawnością, natomiast odliczenia dokonuje opiekun.

Wydatki podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) w całości ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

W zakresie, w którym to osoba niepełnosprawna poniosła wydatek (różnicę pomiędzy poniesionymi wydatkami i kwotą dofinansowaną) i została wystawiona na niego faktura – to jemu przysługuje prawo do odliczenia. Do skorzystania z odliczenia przez opiekuna wymagane jest poniesienie wydatku przez niego i potwierdzenie fakturą wystawioną na jego imię i nazwisko.

fot. Pixabay.com

11. Czy można odliczyć zużycie prądu przez sprzęt medyczny?

Czy mogę odliczyć od podatku zużycie prądu? Przez całą dobę jestem podłączona pod agregat tlenowy, który zużywa go dosyć dużo.

Wydatki na cele rehabilitacyjne oraz związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych odliczane są od dochodu, jednak wydatków na zużycie prądu przez agregat tlenowy nie można odliczyć w ramach tej ulgi. Katalog wydatków objętych ulgą, zawarty w art. 26 ust. 7a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki w nim wymienione. Nie zostały w nim jednak zawarte wydatki dotyczące kosztów eksploatacji urządzeń, w tym opłat za energię elektryczną wykorzystywaną do ich działania.

12. Kto może odliczyć używanie samochodu, gdy jesteśmy po rozwodzie?

Jesteśmy z mężem po rozwodzie i naszym niepełnosprawnym synem opiekujemy się na przemian. Czy obydwoje mamy prawo odliczyć np. używanie samochodu?

W sytuacji, gdy oboje rodzice mają na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia, jeżeli dochody tych osób w 2020 r. nie przekroczyły 14400 zł, bez względu na to, czy pozostają w związku małżeńskim, czy też nie, każde z nich może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej w wysokości faktycznie poniesionych przez siebie wydatków, m.in. na używanie samochodu osobowego, ograniczonych limitem do kwoty 2280,00 zł.

Każda osoba niepełnosprawna lub podatnik mający na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, dysponuje własnym limitem. Ulga przysługuje zatem każdemu z rodziców pod warunkiem używania samochodu osobowego stanowiącego jego własność bądź współwłasność.

13. Czy mogę odliczyć wymianę pieca?

Czy to prawda, że od podatku można odliczyć wymianę pieca na nowocześniejszy? W mediach pisano o takiej sytuacji.

Wymianę pieca można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej, która polega na odliczeniu od podstawy obliczenia podatku kosztów poniesionych na przeprowadzenie przedsięwzięć termomodernizacyjnych w domu jednorodzinnym.

Odliczeniu podlegają wydatki na:

• zakup kotła na paliwo stałe, spełniającego co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28.04.2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe (Dz. Urz. UE L 193 z 21.07.2015, s. 100),
• wymianę elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej lub wykonanie nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
• demontaż źródła ciepła na paliwo stałe.

Podkreślić trzeba, że odliczenie przysługuje podatnikom, którzy ponieśli wydatki na termomodernizację budynku jednorodzinnego i są właścicielami lub współwłaścicielami budynku, posiadając tytuł prawny do nieruchomości.

14. Czy mogę się rozliczyć wspólnie z dorosłym dzieckiem?

Czy możliwe jest wspólne rozliczenie roczne z dorosłym, niepełnosprawnym dzieckiem, osiągającym własne dochody?

Rodzic, opiekun prawny, będący panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, który w roku podatkowym samotnie wychowuje m.in. dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Dochody dzieci pełnoletnich nie są w żadnym przypadku dochodami rodziców. Zatem pełnoletnie dziecko rozlicza swoje dochody, składając zeznanie podatkowe na własne nazwisko. Uzyskiwanie dochodów przez dziecko, w przypadku spełnienia ww. warunków, nie wyklucza możliwości preferencyjnego opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci. W tym przypadku wysokość dochodów uzyskanych przez pełnoletnie dziecko nie ma wpływu na prawo do preferencyjnego opodatkowania rodzica.

15. Czy w korekcie PIT można uwzględnić ulgę rehabilitacyjną?

Nie wiedziałem, że mogę skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej. Czy mogę złożyć korektę PIT, by uwzględnić ulgę?

Tak. Do upływu terminu przedawnienia zobowiązania można wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku w związku z nieodliczonymi wydatkami na cele rehabilitacyjne. W 2021 r. można wystąpić o nadpłatę za lata 2015-2019. Do wniosku należy dołączyć korektę zeznania podatkowego za dany rok podatkowy, uwzględniającą odliczenie wydatków rehabilitacyjnych.

Polecamy także poprzednie artykuły poświęcone uldze rehabilitacyjnej:

• Co odliczyć w ramach ulgi?
• Ulga rehabilitacyjna w PIT za 2019 rok. 10 pytań i odpowiedzi
• Ulga rehabilitacyjna w pytaniach i odpowiedziach