Kto decyduje o budowie windy?

Do kogo należy decyzja dotycząca likwidacji barier architektonicznych w bloku czy kamienicy? Tego typu pytania często pojawiają się przy okazji możliwości skorzystania z Funduszu Dostępności. Warto wiedzieć, kto powinien wnioskować o środki finansowe na montaż windy, podjazdów czy też innych udogodnień pozwalających na swobodne poruszanie się osób z niepełnosprawnościami, seniorów i rodziców z małymi dziećmi.

Każda decyzja dotycząca inwestycji w budynkach mieszkalnych należy do właściciela obiektu.

Na przykład: mieszkańcy kamienicy zwracają się do zarządcy z prośbą o wyposażenia budynku w dźwig osobowy. Nie jest on jednak władny podjąć taką decyzję, gdyż bez względu na stan prawny nieruchomości, jest odpowiedzialny jedynie za jej bieżące utrzymanie w należytym stanie technicznym i użytkowym oraz prowadzenie gospodarki finansowej. Nie jest natomiast uprawniony do samodzielnego podejmowania decyzji o charakterze majątkowym takich jak np. zaciągnięcie pożyczki z Funduszu Dostępności na instalację windy. Decyzja o budowie windy i zaciągnięciu pożyczki należy do właściciela budynku.

Dla kogo pożyczka z Funduszu Dostępności? 

Pożyczkę mogą otrzymać: spółdzielnia mieszkaniowa, wspólnota mieszkaniowa czy TBS na inwestycje w wielorodzinne budynki mieszkalne, czyli takie, w których występują więcej niż dwa lokale mieszkalne. Taką inwestycją jest m.in. budowa szybu windowego oraz zakup i montaż dźwigu osobowego, modernizacja ciągów komunikacyjnych lub dostosowanie przestrzeni wspólnych do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami. 

Pieniądze można pozyskać też np. na budowę podjazdów, zainstalowanie głośnomówiących domofonów na odpowiedniej wysokości czy nawet na odpowiednie oznakowanie wewnątrz budynku. Zakres inwestycji, która ma być sfinansowana z pożyczki z Funduszu Dostępności, powinien zostać określony przez inwestora po audycie dostępności, a dokładnie – audycie potrzeb w zakresie dostępności.  

Warunkiem ubiegania się o pożyczkę jest złożenie prawidłowo wypełnionego i kompletnego wniosku wraz z pozostałą dokumentacją wymaganą w zależności od formy prawnej wnioskodawcy, musi m.in. uzyskać jeszcze pozytywną ocenę zdolności kredytowej i potwierdzić możliwość ustanowienia prawnego zabezpieczenia spłaty pożyczki. 

Szczegółowe informacje na temat zasad naboru można znaleźć na stronie Banku BGK. (PDF, 632 KB).

Jak to jest w budynkach komunalnych? 

W przypadku budynków komunalnych, decyzja o przeprowadzeniu każdej modernizacji nieruchomości należy do jej wyłącznego właściciela jakim jest gmina. Najemca takiego mieszkania czy lokalu może w tej sprawie zwrócić się do jednostki zarządzającej nieruchomością w imieniu gminy. Podejmując decyzję w tej sprawie, gmina kieruje się ekspertyzą określającą techniczną możliwość zainstalowania windy. 

We wspólnocie decydują właściciele 

W przypadku budynków wspólnot mieszkaniowych decyzja podejmowana jest przez właścicieli lokali w drodze uchwały, określającej zasady i źródło sfinansowania robót. Zarząd wspólnoty mocą uchwały otrzymuje pełnomocnictwa do zawarcia umowy z wybranym przez właścicieli lokali wykonawcą robót. Obowiązki finansowe spoczywają w tym zakresie na właścicielach lokali, którzy mogą pokryć je ze środków własnych wspólnoty, zazwyczaj są to środki zgromadzone na funduszu remontowym, bądź wspólnota może skorzystać z pożyczki. 

Jednakże, aby tak się stało, pożyczka powinna być spłacana ze środków z funduszu remontowego (FR). Wspólnota mieszkaniowa takie działania powinna zaplanować wcześniej i ustalić wysokość stawki wpłat na FR, aby zapewnić sobie zdolność kredytową do spłaty pożyczki. Brak zdolności kredytowej zablokuje udzielenie pożyczki, a co za tym idzie – zatrzyma planowane inwestycje przez wspólnotę. 

Wspólnota może też wspierać się programami współfinansującymi takie przedsięwzięcia, jak np. dotacja z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. 

W spółdzielni potrzebna uchwała 

W wypadku spółdzielni mieszkaniowych do udzielenia pożyczki z Funduszu Dostępności wymagana jest uchwała walnego zgromadzenia mieszkańców, dotycząca maksymalnej kwoty zobowiązań, jaką może zaciągnąć spółdzielnia w danym roku budżetowym oraz uchwała rady nadzorczej lub zarządu (w zależności od kompetencji przyznanych w statucie SM tym organom), odnośnie do zgody na zaciągnięcie pożyczki na konkretny cel np. budowę windy. Ponadto, prace związane z budową windy powinny zostać uwzględnione w rocznym planie gospodarczo-finansowym sporządzonym przez zarząd spółdzielni mieszkaniowej i zaakceptowanym przez radę nadzorczą.

Potrzebę modernizacji budynku, np. poprzez montaż windy, mieszkańcy mogą zgłaszać na corocznym walnym zgromadzeniu spółdzielni, natomiast zarząd powinien udzielić członkom informacji, jakie są techniczne i finansowe możliwości realizacji takiej inwestycji. 

Kwestie techniczne

W wielu budynkach nie ma możliwości montażu windy wewnątrz klatki schodowej. Takich budynków w naszych miastach jest wiele, ale i one mogą zostać wyposażone w windy. 

Jak to możliwe? 

W takich sytuacjach szyb windowy może znajdować się na zewnętrznej ścianie budynku. Takie rozwiązanie wymaga uwzględnienia następujących czynników: 

• kolizje w miejscu planowanego szybu;
• odpowiednie doświetlenie lokali sąsiadujących z szybem dźwigowym czy też odpowiednio duża przestrzeń przed drzwiami przystankowymi;
• szyb dźwigowy musi spełniać odpowiednie normy dotyczące bezpiecznej strefy pracy dla konserwatora. Oznacza to, że w części szybu znajdującej się poniżej poziomu najniższego przystanku (podszybiu) i tej znajdującej się pomiędzy poziomem najwyższego przystanku a stropem szybu, powinna być wystarczająco duża przestrzeń, aby konserwator w bezpieczny i w miarę komfortowy sposób mógł wykonywać swoją pracę, zgodnie z obowiązującymi przepisami i normą dźwigową; 
• skala potrzeb mieszkańców budynku oraz rachunek ekonomiczny. 

Co z zabytkami?

Warto zauważyć, że wyposażenia w windy wymagają nie tylko budynki wzniesione w czasach PRL-u, ale także i przedwojenne. W ich przypadku koniecznie może być uzyskanie zgody konserwatora zabytków, jeśli budynek znajduje się w rejestrze zabytków bądź leży w obszarze wpisanym do rejestru zabytków. 

Biorąc pod uwagę, że wszystkie dźwigi osobowe podlegają dozorowi technicznemu, w przypadku nowego urządzenia wymagane jest:

• pisemne zgłoszenie wraz z dokumentacją rejestracyjną do objęcia dozorem technicznym;
• skierowane do właściwego terenowo oddziału Urzędu Dozoru Technicznego (UDT). 

Dopiero po pozytywnym zweryfikowaniu dokumentacji oraz badaniach technicznych urządzenia podczas przeprowadzonej inspekcji, inspektor UDT wydaje decyzję zezwalającą na eksploatację.

Poradnik dotyczący korzystania z Funduszu Dostępności jest dostępny na naszym portalu.

Jeśli masz pytania dotyczące Funduszu Dostępności, napisz je w komentarzu pod artykułem lub pisz na adres: redakcja@niepelnosprawni.pl. Zadamy je ekspertom z Banku Gospodarstwa Krajowego.