Program Sprawny dojazd. Ekspert wyjaśnia.

W odpowiedzi na duże zainteresowanie możliwością uzyskania dofinansowania do zakupu samochodu w ramach programu ''Sprawny dojazd'' publikujemy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania internautów w tej sprawie, a także niezbędne formularze i dodatkowe informacje. Wątpliwości wyjaśnia Małgorzata Poręba, główna specjalistka Wydziału Programowania, Ewaluacji i Komunikacji Społecznej PFRON.

1. Czy w porównaniu z ubiegłym rokiem zmieniła się grupa osób, które kwalifikują się do uzyskania wsparcia?
 
Tak, uchwała nr 1/2008 Rady Nadzorczej PFRON z dnia 18 stycznia 2008 rozszerzyła katalog adresatów programu w obszarze A (pomoc w zakupie samochodu)  o osoby:

a) pełnoletnie, w wieku aktywności zawodowej, pracujące lub uczące się, z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, wydanym z powodu znacznej dysfunkcji narządu ruchu w zakresie co najmniej jednej kończyny dolnej (analogicznie do adresata ze znacznym stopniem niepełnosprawności), posiadające prawo jazdy kategorii B,

b) niepełnosprawne w wieku 16-18, ze znacznym stopniem niepełnosprawności, wymagające rehabilitacji leczniczej, jeśli rodzic lub opiekun prawny posiada prawo jazdy kategorii B,

c) pełnoletnie, w wieku aktywności zawodowej, uczące się lub pracujące, ze znacznym stopniem niepełnosprawności, które ze względów zdrowotnych nie posiadają i nie mogą posiadać prawa jazdy, wymagające opiekuna kierowcy.

2. Z programu nie będą mogły skorzystać osoby w wieku powyżej 18 lat, które nie pracują ze względu na stan zdrowia. Czy jest to zabieg celowy wynikający z ograniczenia środków na realizację programu?

Faktycznie, w chwili obecnej takie osoby nie mogą uczestniczyć w programie ''Sprawny dojazd'', chyba że nadal uczą się w szkole ponadgimnazjalnej albo w placówce kształcenia praktycznego/ustawicznego, ośrodku dokształcania i doskonalenia zawodowego lub też studiują.

Środki PFRON pochodzą od pracodawców, niezatrudniających osób niepełnosprawnych i ze względu na źródło pochodzenia tych środków, są one wydatkowane przede wszystkim na cele związane z zatrudnianiem lub warunkującą zatrudnienie -  edukacją  osób niepełnosprawnych.

Ze względu na pilotażowy charakter programu, katalog określający adresatów modyfikowany będzie stosownie do zgłaszanych potrzeb oraz możliwości finansowych PFRON.

3. Jakie warunki formalne trzeba spełnić by uzyskać dofinansowanie?

Warunki uczestnictwa w programie określa rozdział VI programu pilotażowego ''Sprawny dojazd''.

4. Czy jest konieczne wniesienie wkładu własnego w przypadku zakupu
i montażu oprzyrządowania do samochodu zakupionego ze środków pochodzących z programu ''Sprawny dojazd''?

W przypadku zakupu i montażu oprzyrządowania wkład własny nie jest wymagany.

5. Czy wkład własny beneficjenta musi być wpłacony gotówką, czy też można wziąć kredyt na pokrycie kosztów udziału własnego? W 2007 roku część klientów zgłaszała trudności w pokrywaniu wkładu z kredytu.

Warunkiem przekazania kwoty dofinansowania na zakup samochodu jest m.in. udokumentowanie wniesienia minimalnej części udziału własnego (20% ceny brutto w przypadku samochodu fabrycznie nowego i 25% ceny brutto w przypadku samochodu używanego, nie starszego niż 3-letni).

Po przekazaniu przez Fundusz kwoty dofinansowania (na podstawie przedłożonej przez Beneficjenta faktury VAT lub umowy kupna - sprzedaży), brakującą kwotę musi uiścić Wnioskodawca (do pełnej ceny brutto samochodu).

Wnioskodawca nie może odstępować osobom trzecim przedmiotu dofinansowania, w szczególności nie może samochodu sprzedawać, wydzierżawiać, zastawiać, użyczać, darować - przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy. Wnioskodawca będzie także zobowiązany do cesji praw z obowiązkowej polisy AC na rzecz Funduszu. Wymienione wyżej okoliczności wykluczają możliwość zaciągnięcia bankowego kredytu „samochodowego” na pokrycie udziału własnego, gdyż banki zazwyczaj wymagają także ustanowienia cesji z polisy AC na rzecz banku bądź innej formy zabezpieczenia, która jest związana z władztwem nad pojazdem.

Reasumując, niedopuszczalny jest kredyt bankowy na pokrycie udziału własnego, zabezpieczenie którego jest lub może być związane z samochodem dofinansowanym ze środków PFRON.

6. Jakie dochody za 2007 ma wykazać osoba, która weszła w październiku w związek małżeński, a do października stanowiła gospodarstwo domowe z matką?

Za dochód brutto należy rozumieć dochód stanowiący podstawę naliczenia podatku, o którym mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Średni miesięczny dochód stanowi sumę dochodów członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym podzielonych przez 12 miesięcy. Wnioskodawca, który zawarł związek małżeński w roku poprzedzającym rok złożenia wniosków składa oświadczenie o dochodach w oparciu o aktualną sytuację rodzinną tj.podając dochody własne i małżonka.

7. Jakich samochodów nie można kupić korzystając z dofinansowania?

Ze środków PFRON przeznaczonych na realizację programu może być udzielona pomoc w formie dofinansowania zakupu samochodu osobowego, fabrycznie nowego lub używanego jednak nie starszego niż 3 – letni, którego cena zakupu nie przekracza kwoty stanowiącej równowartość 20 tys. euro (w 2008 roku 71.640 zł). Samochód może być także oprzyrządowany.

8. Dlaczego nie można kupić auta starszego niż trzyletnie?

Zakup samochodu nie starszego niż 3-letni powinien dać gwarancję bezpiecznego i długiego użytkowania go przez osobę niepełnosprawną. Ponadto, o kolejną pomoc ze środków PFRON w zakupie samochodu będzie można ubiegać się nie wcześniej niż po upływie 6 lat od daty zawarcia umowy dofinansowania. Wymóg ten służy, więc osobie niepełnosprawnej.

9. Jak ubiegać się o dofinansowanie na zakup auta za gotówkę w komisie lub od osoby prywatnej?

Zgodnie z zapisami § 4 umowy o dofinansowanie, Fundusz przekaże kwotę dofinansowania (po uprzednim wniesieniu wymaganego minimalnego udziału własnego) bezpośrednio na rachunek sprzedawcy przedmiotu dofinansowania, na podstawie przedłożonej przez Beneficjenta:
1)  faktury VAT wystawionej na beneficjenta,
lub
2) podpisanej przez strony, umowy kupna-sprzedaży samochodu.

Wymagania co do zawartości umowy kupna – sprzedaży określone są w umowie dofinansowania pomiędzy Wnioskodawcą i PFRON. Wymagania co do faktury VAT określają powszechnie obowiązujące przepisy, a także zapisy umowy dofinansowania ze środków PFRON.
Wybór przedmiotu dofinansowania oraz jego sprzedawcy, należy wyłącznie do Beneficjenta.

10. W jaki sposób mogą uzyskać dofinansowanie osoby kupujące samochód na kredyt?

Wyjaśnienia są zawarte w pkt 5.

11. Czy z dofinansowania mogą skorzystać ON prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które chciałyby zarejestrować kupiony samochód na swoją firmę?

Program dopuszcza uczestnictwo osób niepełnosprawnych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Ale adresatami programu są wyłącznie osoby fizyczne. Dlatego umowa dofinansowania określa, że samochód musi być zarejestrowany na Beneficjenta.

12. Co należy zrobić w przypadku stłuczki lub wypadku? W jakiej części pieniądze z autocasco są kierowane do wnioskodawcy, który naprawi auto, a w jakiej do PFRON?

W przypadku kolizji należy wezwać Policję i niezwłocznie zgłosić szkodę do najbliższej jednostki ubezpieczyciela. Przy zgłoszeniu szkody ubezpieczyciel  udzieli niezbędnych informacji dotyczących procesu likwidacji szkody i poinformuje jakie dokumenty będą niezbędne do zakończenia postępowania.

W przypadku ubezpieczenia autocasco sposoby likwidacji szkody całkowitej wyglądają podobnie jak w ubezpieczeniu OC. Inaczej ustala się jednak, czy szkoda jest całkowita, czy częściowa. Ubezpieczenie AC uregulowane jest nie tylko przez powszechnie obowiązujące przepisy, ale także przez ogólne warunki ubezpieczenia, w których ubezpieczyciele definiują szkodę całkowitą.

Właścicielem samochodu jest osoba niepełnosprawna. Odszkodowanie powinno zostać przeznaczone na pokrycie kosztów naprawienia szkody. Obsługa cesji praw z polisy ubezpieczeniowej AC przez Fundusz ma charakter indywidualny. Zwolnienie cesji ma umożliwić naprawienie powstałej szkody.

Przy okazji warto dodać, że po naprawie warto wykonać przegląd powypadkowy w uprawnionej stacji diagnostycznej, doubezpieczyć pojazd u agenta ubezpieczeniowego lub brokera (z wykonaniem zdjęć) lub wykonać oględziny pojazdu (ocena stanu technicznego ze zdjęciami) u rzeczoznawcy i posiadać jego pisemną opinię. Działania te mogą zabezpieczyć Wnioskodawcę na przyszłość w zakresie kolejnej szkody, w razie gdyby ubezpieczyciel podważał wykonanie poprzedniej naprawy, uzasadniając zaniżenie kolejnego odszkodowania, czy odmowę wypłaty.

13. Jak się zachować w przypadku kradzieży auta? Czy PFRON dofinansowuje część samochodu, a ubezpieczenie zostanie w całości scedowane na fundusz?

Przed zaistnieniem szkody, w chwili zawierania polisy, można i warto przezornie wykupić w opcji za dodatkową składkę tzw. gwarantowaną sumę ubezpieczenia.  Wówczas niezależnie od daty powstania szkody całkowitej (kasacja powypadkowa, kradzież etc.) ubezpieczyciel zwróci całą wartość z dnia ubezpieczenia pojazdu.

W przypadku kradzieży samochodu należy powiadomić niezwłocznie Policję, następnie zgłosić szkodę do najbliższej jednostki terenowej ubezpieczyciela. Fakt zaistnienia szkody pojazdu zabezpieczonego cesją praw z polisy AC, firma ubezpieczeniowa zgłasza do Funduszu. Fundusz będzie wyrażał zgodę na zwolnienie cesji celem zakupu innego samochodu przez Beneficjenta.

Jeżeli samochód został skradziony albo całkowicie (ale również częściowo) zniszczony, to kwota odszkodowania winna być przekazana Funduszowi do wysokości wypłaconego dofinansowania w przypadku gdy Wnioskodawca narusza warunki zawartej umowy dofinansowania i jest zobowiązany do zwrotu udzielonego dofinansowania.

W przypadku szkody całkowitej Beneficjent powinien nabyć inny samochód. Jakiekolwiek dodatkowe dofinansowanie przez Fundusz zakupu nowego samochodu ponad sumę wypłaconą w ramach ubezpieczenia jest wykluczone. Trzeba dodać, że samochód zakupiony w ramach odszkodowania podlega tym samym rygorom – zabezpieczenia w formie cesji praw z polisy AC na rzecz PFRON.

14. Czy w przypadku, jeśli wnioskodawca w okresie 5 lat nie będzie w stanie wyremontować zepsutego auta, zwraca całość dofinansowania, musi się zobowiązać do przeprowadzenia remontu czy decyzja jest podejmowana indywidualnie?

Zgodnie z postanowieniami umowy, Beneficjent zobowiązuje się do ponoszenia kosztów eksploatacji samochodu zakupionego w ramach programu. Sankcje za naruszenie postanowień umowy określane są w sposób indywidualny, ale na podstawie zapisów umowy.

Sprzedaż bądź konieczna zamiana samochodu zakupionego ze środków Funduszu w okresie 5 lat od dnia zawarcia umowy, wymaga każdorazowo zgody Funduszu. Ewentualna zamiana samochodu odbywa się bez zaangażowania dodatkowych środków Funduszu. Postanowienia umowy dofinansowania ze środków PFRON mają zastosowanie również do samochodu uzyskanego w wyniku tej zamiany.

Materiał informacyjny obszar A

Materiał informacyjny obszar A-D

Materiał informacyjny obszar B

Załącznik do uchwały rady nadzorczej

Uchwała nr 52/2008

Procedury realizacji programu

Wniosek A

Wniosek A-D

Wniosek B

Oświadczenie o wysokości dochodów

Oświadczenie opiekuna kierowcy

Regulamin komisji opiniujących wnioski

Decyzja pełnomocników zarządu PFRON

Wzór umowy na wniosek A

Wzór umowy na wniosek A-D

Wzór umowy na wniosek B

Ankieta ewaluacyjna