Wybory do Sejmu i Senatu 2019. Oddaj głos bez barier!

Wybory, podczas których będziemy wybierać posłów i senatorów, odbędą się 13 października br. Osobom z niepełnosprawnością przysługuje szereg uprawnień,  by mogły zagłosować, nie wychodząc z domu. Muszą jednak trzymać się terminów!

Głosowanie korespondencyjne

Mogą z niego skorzystać osoby:

• z umiarkowanym lub,
• ze znacznym stopniem niepełnosprawności  z orzeczeniem organu rentowego o:
  • całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji lub
  • całkowitej niezdolności do pracy, lub
  • niezdolności do samodzielnej egzystencji, lub
  • zaliczeniu do I grupy inwalidów, lub
  • zaliczeniu do II grupy inwalidów;
• osoby o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny.

Zgłoś się do 30 września (włącznie!)

Zamiar głosowania korespondencyjnego wyborca musi zgłosić komisarzowi wyborczemu (kontakty są na stronie Państwowej Komisji Wyborczej). Koniecznie należy dołączyć kopię aktualnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.

Wyborca może zażądać w zgłoszeniu dołączenia do pakietu wyborczego nakładki na kartę w brajlu.

Pakiet wyborczy

Wyborca otrzymuje pakiet wyborczy nie później niż 7 dni przed dniem wyborów.

Doręcza go urzędnik wyborczy za pośrednictwem Poczty Polskiej do rąk wyborcy z niepełnosprawnością, po okazaniu dokumentu tożsamości i pokwitowaniu odbioru. W skład pakietu wyborczego wchodzą:

• koperta zwrotna,
• opieczętowana pieczęcią obwodowej komisji wyborczej karta (lub karty) do głosowania,
• koperta na kartę (karty) do głosowania,
• instrukcja głosowania korespondencyjnego,
• oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania.

Wyborca, który wyraził taką wolę, otrzymuje również nakładkę (lub nakładki) na kartę (lub karty) do głosowania, sporządzoną w alfabecie Braille’a.

Jak zagłosować korespondencyjnie?

1. Po oddaniu głosu na karcie (lub kartach) do głosowania należy włożyć ją (lub je) do koperty na kartę do głosowania.
2. Kopertę należy zakleić i włożyć do koperty zwrotnej, łącznie z podpisanym oświadczeniem.
3. Kopertę zwrotną należy przesłać do obwodowej komisji wyborczej. Kopertę zwrotną można też przekazać przedstawicielowi Poczty Polskiej.

Głosowanie przez pełnomocnika

Kto może głosować przez pełnomocnika?

Mogą skorzystać osoby, które mają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w tym wyborcy z orzeczeniem organu rentowego o:

• całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności  do samodzielnej egzystencji;
• całkowitej niezdolności do pracy;
• niezdolności do samodzielnej egzystencji; 
• zaliczeniu do I grupy inwalidów;
• zaliczeniu do II grupy inwalidów,
• a także osoby o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym,  którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny;
• osoby,  które najpóźniej w dniu głosowania ukończą 75 lat.

Kto nie może głosować przez pełnomocnika?

Nie mogą głosować przez pełnomocnika osoby przebywające w:

• zakładach opieki zdrowotnej,
• domach pomocy społecznej,
• zakładach karnych i aresztach śledczych oraz ich oddziałach zewnętrznych,
• wyborcy głosujący korespondencyjnie.

Kto może zostać pełnomocnikiem?

Można wyznaczyć osobę, która wpisana jest do rejestru wyborców w tej samej gminie. Nie może ona wchodzić w skład obwodowej komisji wyborczej w danym obwodzie, być mężem zaufania ani kandydatem w wyborach.

Pełnomocnictwo można przyjąć tylko od jednej osoby, ale można też być pełnomocnikiem dwóch osób, jeżeli co najmniej jedną z nich jest wstępny (ojciec, matka, dziadek, babcia itd.), zstępny (syn, córka, wnuk, wnuczka itd.), małżonka, małżonek, brat, siostra lub osoba pozostająca w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli w stosunku do pełnomocnika.

Zgłoś się do 4 października 2019 r.!

W celu sporządzenia aktu pełnomocnictwa trzeba złożyć wniosek w urzędzie gminy lub miasta, w których  jest się wpisanym do rejestru wyborców.

Jak zgłosić zamiar głosowania przez pełnomocnika?

Wniosek powinien zawierać dane wyborcy i osoby, której ma być udzielone pełnomocnictwo:

• nazwisko i imię (imiona),
• imię ojca,
• datę urodzenia,
• numer ewidencyjny PESEL,
• adres zamieszkania,
• wyraźne oznaczenie wyborów, których dotyczy pełnomocnictwo do głosowania.

Wniosek można wysłać pocztą. Dowolna osoba może go też złożyć w imieniu wyborcy w urzędzie gminy. Trzeba tylko sporządzić wniosek, który może również podpisać osoba mająca być pełnomocnikiem.

Głosowanie w innym okręgu

Zmiana lokalu głosowania

Jeśli budynek, w którym odbywa się głosowanie w naszym okręgu wyborczym, nie jest dostosowany architektonicznie, wówczas osoba z niepełnosprawnością może oddać głos w innym lokalu wyborczym na terenie swojej gminy.

Zgłoś to do 8 października 2019!

O formularz należy pytać na miejscu w swoim urzędzie gminy. Wyborca zostanie skreślony ze spisu wyborców w obwodzie właściwym dla miejsca stałego zamieszkania.

Informacja o lokalach obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnością dostępna jest w BIP gminy i obwieszczeniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o numerach i granicach obwodów głosowania, najpóźniej w 30. dniu przed wyborami.

W razie pobytu w szpitalach i miejscach odosobnienia

Jeśli w ww. miejscach przebywa co najmniej 15 osób uprawnionych do głosowania, tworzy się odrębne obwody głosowania.

Głosowanie w dowolnym lokalu wyborczym

Zgłoś to do 11 października 2019 r.!

Aby zdobyć zaświadczenie o prawie do głosowania, należy złożyć wniosek w urzędzie gminy, w której jest się ujętym w spisie wyborców, najpóźniej w drugim dniu przed dniem wyborów, tj. do 11 października 2019 r. Może on zostać złożony pisemnie, faksem lub e-mailem.

Po odbiór zaświadczenia wyborca może kogoś upoważnić. Musi sporządzić wniosek o wydanie zaświadczenia i upoważnienia (może to być jeden dokument), w którym wskazuje się: swoje imię (imiona) i nazwisko, PESEL i dane osoby upoważnionej.

Ważne! Wyborca, któremu wydano zaświadczenie o prawie do głosowania, zostanie z urzędu skreślony ze spisu wyborców, w którym był ujęty. W razie utraty zaświadczenia o prawie do głosowania, niezależnie od przyczyny, nie będzie możliwe otrzymanie kolejnego zaświadczenia ani wzięcie udziału w głosowaniu w obwodzie właściwym dla miejsca stałego zamieszkania.

Dojazd do lokali wyborczych

Gdy wyborca z niepełnosprawnością ma problem z dotarciem do lokalu wyborczego, powinien zgłosić to do urzędu gminy (miasta). W wielu miastach i gminach organy jednostek samorządu terytorialnego zapewniają osobom  z niepełnosprawnością i w podeszłym wieku pomoc w dojeździe do lokali wyborczych. Jeśli gmina nie zagwarantuje transportu, należy sprawdzić, czy nie pomagają lokalne organizacje. O pomoc można też poprosić rodzinę i przyjaciół.

Pomoc w dniu głosowania

Podczas głosowania w lokalu wyborczym osoba z niepełnosprawnością może korzystać z pomocy dowolnej osoby – także niepełnoletniej, która może jej towarzyszyć w kabinie i pomóc oddać głos. „Asystentem” nie może być członek komisji wyborczej lub mąż zaufania. Komisja wyborcza jest zobowiązana, na prośbę wyborcy z niepełnosprawnością, do przekazania ustnie treści obwieszczeń wyborczych, czyli przeczytania informacji o komitetach wyborczych i zarejestrowanych kandydatach.

Nakładki w alfabecie Braille’a

Jak otrzymać nakładkę?

Gdy wyborca z niepełnosprawnością narządu wzroku zgłosi się do komisji o wydanie mu wraz z kartą do głosowania nakładki  w brajlu, komisja niezwłocznie informuje urząd gminy o konieczności pilnego doręczenia tej nakładki do tego obwodu głosowania. Komisja ma obowiązek zapewnienia wyborcy komfortu oddania głosu z wykorzystaniem nakładki, mając na względzie format kart wykorzystywanych w danym obwodzie.

W czasie oczekiwania jeden z członków komisji powinien poinformować wyborcę o sposobie głosowania i warunkach ważności głosu, odczytać mu, jeżeli wyrazi taką potrzebę, treść obwieszczeń wyborczych, w tym o listach kandydatów do parlamentu. Komisja nie może pomóc w oddawaniu głosu.

Po dostarczeniu nakładki komisja wydaje ją wyborcy wraz z kartami do głosowania i informuje, że po oddaniu głosu wyborca obowiązany jest zwrócić nakładkę.

Artykuł pochodzi z numeru 4/2019 magazynu „Integracja”.

Zobacz, jak możesz otrzymać magazyn Integracja.

Sprawdź, jakie tematy poruszaliśmy w poprzednich numerach (w dostępnych PDF-ach).