Co nam przyniósł rok 2014?

Koniec roku to okazja do podsumowań. Co w 2014 r. było najważniejsze dla osób z niepełnosprawnością?

W Soczi bez medalu nie tylko Polacy

Od 7 do 13 marca nasi paraolimpijczycy walczyli na Igrzyskach w Soczi. Nasz portal przygotował na nie specjalną zakładkę, w ramach której na bieżąco informowaliśmy o wynikach nie tylko naszych zawodników.

Niedowidzący Maciej Krężel (z prawej) i jego przewodniczka Anna Ogarzyńska liczyli w Soczi na medal. Niewiele brakowało. W slalomie i superkombinacji zajęli piąte miejsca, fot. Robert Szaj

Igrzyska w Soczi odbywały się w cieniu konfliktu Rosji i Ukrainy, dlatego różnie były oceniane. O tym, że medal za nie się Rosjanom nie należy, mówił nam w wywiadzie Robert Szaj, wiceprezes Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego.

Rodzice zajęli Sejm

W marcu okupacją Sejmu przez rodziców dzieci z niepełnosprawnością rozpoczęły się szerokie społeczne dyskusje nad sytuacją tej grupy społecznej i wsparciem udzielanym im przez państwo. Rodzice domagali się m.in. podwyższenia wysokości świadczenia pielęgnacyjnego oraz uznania opieki nad dziećmi za ich zawód.

- Jak zdarta płyta mówimy jedno i to samo – chcemy uzawodowienia, zwiększenia świadczenia pielęgnacyjnego, nie jesteśmy nierobami, jesteśmy poważnymi ludźmi, ciężko pracującymi – mówiła podczas protestów Elżbieta Karasińska, matka 16-letniej Agaty, osoby z niepełnosprawnością.

W wyniku protestu na sejmowych korytarzach, doszło doszło do rozmów rodziców z premierem Donaldem Tuskiem, a także do rozpoczęcia prac tzw. okrągłego stołu ds. osób z niepełnosprawnością, fot. Tomasz Przybyszewski

Mniej więcej po tygodniu do protestujących rodziców dołączyli opiekunowie dorosłych osób z niepełnosprawnością, którzy zamieszkali w „miasteczku” przed Sejmem. „Mamy te same żołądki! Chcemy tych samych praw! Precz z dzieleniem opiekunów na lepszych i gorszych!” – brzmiało jedno z haseł protestujących. Opiekunowie domagali się przywrócenia stanu sprzed lipca 2013 r., kiedy to wielu z nich odebrano świadczenie pielęgnacyjne. Domagali się także równego traktowania wszystkich opiekunów, niezależnie od stopnia pokrewieństwa oraz zbudowania całościowego systemu wsparcia.

Świadczenia rodzinne po nowemu

W wyniku protestów rodziców i opiekunów osób z niepełnosprawnością, rząd wprowadził zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Nie obyło się bez burzliwych debat, jednak ostatecznie od 1 maja podwyższono świadczenie pielęgnacyjne do 1000 zł. Świadczenie to od stycznia 2015 r. wzrasta do 1200 zł, a od stycznia 2016 r. będzie to 1300 zł.

Z kolei opiekunom dorosłych osób z niepełnosprawnością, którzy 1 lipca 2013 r. stracili prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, przyznano zasiłek dla opiekuna w wysokości 520 zł. Był to wynik realizacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 5 grudnia 2013 r., który zakwestionował część nowelizacji Ustawy o świadczeniach rodzinnych. System świadczeń stał się mniej przejrzysty, staraliśmy się więc na bieżąco tłumaczyć, komu co się należy.

Czy „okrągły stół” to przełom?

Oprócz zmian w systemie świadczeń, w wyniku protestów rodziców i opiekunów rząd zaproponował serię rozmów ze środowiskiem osób z niepełnosprawnością w formule okrągłego stołu, w celu wypracowania wspólnych rozwiązań całościowego wsparcia państwa dla tej grupy społecznej.

Na obrady "okrągłego stołu" przybyło ok. 100 uczestników z całej Polski. Wzięli w nich udział m.in. ministrowie pracy i zdrowia, fot. Tomasz Przybyszewski

Rozmowy rządu z przedstawicielami organizacji pozarządowych, rodzicami i opiekunami osób z niepełnosprawnością przebiegają w podziale na podzespoły tematyczne, dotyczące np. zdrowia, edukacji czy orzecznictwa. Spotkania te, niedostępne dla mediów, budzą kontrowersje wśród ich uczestników. Rozmowy nie zostały jeszcze oficjalnie zakończone.

Zrównanie rynków

1 kwietnia weszły w życie nowe przepisy, dotyczące dofinansowania do zatrudnienia osób z niepełnosprawnością, które zostały przyjęte ustawą okołobudżetową jesienią ubiegłego roku. Zmiany polegały na wprowadzeniu takich samych kwot dofinansowania do zatrudnienia pracownika z niepełnosprawnością na otwartym i chronionym rynku pracy. Od kwietnia dofinansowanie wynosi więc dla pracownika z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności: znacznym – 1800 zł, umiarkowanym – 1125 zł, lekkim – 450 zł, a dla pracowników ze schorzeniami specjalnymi – dodatkowo 600 zł.

Od 1 kwietnia dofinansowanie nie zależy od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, utrzymuje się zatem w tych określonych kwotach. Obawy, zwłaszcza pracodawców z rynku chronionego, o stabilność rynku pracy po tych zmianach, nie sprawdziły się.

Marek Plura europosłem

W wiosennych wyborach poseł Marek Plura (PO) zdobył mandat do Parlamentu Europejskiego (PE). W okręgu wyborczym nr 11 w Katowicach uzyskał 9268 głosów.

- Dla mnie priorytetem będzie europejska legitymacja osoby niepełnosprawnej, zwana też kartą mobilności - mówił nam w wywiadzie pierwszy europoseł z Polski, poruszający się na wózku. - Korzystając z pozycji europarlamentarzysty chciałbym jeszcze wspierać realizację przez polskie firmy dyrektyw, które odnoszą się do transportu publicznego - dodał.

Europoseł Marek Plura podczas jednego z posiedzeń plenarnych w Brukseli, fot. Tomasz Przybyszewski

Kilka miesięcy później odwiedziliśmy europosła Marka Plurę w Brukseli, gdzie mieliśmy możliwość powiedzieć: sprawdzam!

Gra w karty... parkingowe

1 lipca br. weszły w życie przepisy Ustawy prawo o ruchu drogowym, które wprowadziły znaczne zmiany w zasadach wydawania kart parkingowych. Celem zmian było uszczelnienie systemu i wyeliminowanie osób, które korzystają z kart bezprawnie. Zmienione przepisy spotkały się z niezadowoleniem części środowiska osób z niepełnosprawnością. Od początku wyjaśnialiśmy dokładnie, na czym polegają zmiany, mimo iż dwa najważniejsze rozporządzenia w tym zakresie zostały ogłoszone przez ministra pracy i polityki społecznej... dopiero w przeddzień wejścia w życie nowych przepisów. Niedługo później uruchomiliśmy także specjalną stronę poświęconą tylko i wyłącznie temu zagadnieniu.

Nowe przepisy dotyczące kart parkingowych miały ograniczyć proceder nadużywania wynikających z nich uprawnień, fot. Piotr Stanisławski

Okazało się bowiem, że interpretacja przepisów przysporzyła wiele kłopotów nawet zespołom ds. orzekania o niepełnosprawności. Początkowo stare karty miały być ważne do końca listopada 2014 r., jednak ze względu m.in. na trudności organizacyjne zespołów oraz opóźnienia w produkcji samych kart, wprowadzono nowelizację Ustawy prawo o ruchu drogowym, która przedłużyła ważność starych kart parkingowych do 30 czerwca 2015 r. Dyskusje wciąż trwają, gdyż przepisy wzbudziły także zainteresowanie Rzecznika Praw Obywatelskich.

Dzień pracy to znów 7 godzin

10 lipca weszły w życie przepisy przywracające 7-godzinny dzień pracy osobom ze znacznym i z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Został w ten sposób zrealizowany wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 czerwca 2013 r. Na naszym portalu można było przeczytać m.in. o tym, czy pracodawcy na pewno zastosowali się do nowych przepisów.

Nadzieja dla osób po urazie rdzenia

Dzięki zorganizowanym przez Integrację testom egzoszkieletu, dziesięć osób od lat poruszających się na wózkach mogło zrobić w sumie 7450 kroków. Udostępniony przez firmę Technomex egzoszkielet dał im szansę, by po wielu latach dosłownie stanęli na własne nogi.

- Czuję się fantastycznie - mówił Jacek Czech, testując egzoszkielet, fot. Agnieszka Fiedorowicz

EKSO GT to pierwszy komercyjnie dostępny egzoszkielet, wprowadzany na polski rynek. Urządzenie jest przeznaczone do stosowania w ośrodkach zajmujących się rehabilitacją pacjentów po urazach neurologicznych. Jak powstał i działa egzoszkielet, tłumaczyła nam Beata Roberts z produkującej te urządzenia amerykańskiej firmy Ekso Bionics.

Ten rok przyniósł także sukces polskim lekarzom, których innowacyjna operacja przywróciła czucie w nogach sparaliżowanemu od pasa w dół mężczyźnie. Wydarzenie to już okrzyknięto przełomem w medycynie.

PFRON z nową prezes i z... osobowością prawną

Ten rok przyniósł zmianę na stanowisku prezesa PFRON. Decyzją premiera z 6 marca, na czele Funduszu stanęła Teresa Hernik, która wcześniej pełniła funkcję dyrektora Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (BON). Jej miejsce zajął zaś Krzysztof Kosiński, uprzednio zastępca dyrektora BON.

Teresa Hernik to nowa prezes PFRON, fot. Piotr Stanisławski

Z kolei 27 października weszła w życie nowelizacja Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która zagwarantowała zachowanie osobowości prawnej PFRON po 1 stycznia 2015 r., co ma zapewnić stabilne zarządzanie środkami Funduszu.

Druga Miss Polski na wózku

Już po raz drugi wybrano Miss Polski na wózku. Tytuł zdobyła Julia Torla. Maturzystka ze Stalowej Woli była także ulubienicą publiczności.

Julia Torla, maturzystka ze Stalowej Woli, została drugą w historii Miss Polski na wózku, fot. Marta Kuśmierz

Wybory Miss Polski na Wózku organizuje Fundacja Jedyna Taka. W jury konkursu zasiadł w tym roku także Piotr Pawłowski, prezes Integracji. Warto obejrzeć wyjątkową sesję zdjęciową z udziałem nowej Julii Torli i jej partnera, Karola.

Waloryzacja nie niższa niż 36 zł

Rząd zdecydował w tym roku o przyjęciu mieszanego mechanizmu waloryzacji rent i emerytur w 2015 r. - kwotowo-procentowego. Zgodnie z nim, waloryzacja rent i emerytur od 1 marca 2015 r. nie będzie niższa niż 36 zł dla wszystkich.

Wyroki Trybunału Konstytucyjnego

W tym roku zapadły trzy znaczące dla środowiska osób z niepełnosprawnością wyroki Trybunału Konstytucyjnego (TK). 21 października TK uznał, że uzależnianie przyznania opiekunowi świadczenia pielęgnacyjnego od wieku, w którym powstała niepełnosprawność podopiecznego, jest niezgodne z konstytucją. Niedługo później, bo 4 listopada Trybunał orzekł, że niezgodny z ustawą zasadniczą jest także przepis, pozwalający organizatorom ruchu drogowego na umieszczanie tabliczki „Dotyczy także niepełnosprawnych” pod znakami drogowymi, do których mogą się nie stosować posiadacze kart parkingowych. W końcu 18 listopada br. TK uznał, że przepis, w myśl którego przyznaje się świadczenie pielęgnacyjne tylko na jedno dziecko z niepełnosprawnością, podczas gdy jest ich w rodzinie więcej i drugi rodzic już nie może otrzymać tego świadczenia, jest niezgodny z konstytucją.

Nowa premier rządu RP Ewa Kopacz

22 września br. w Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość zaprzysiężenia Ewy Kopacz na stanowisko premiera i powołania nowej Rady Ministrów. Nowa premier była wcześniej m.in. ministrem zdrowia i marszałkiem Sejmu.

3 grudnia, z okazji Światowego Dnia Osób Niepełnosprawnych, premier Ewa Kopacz wraz z Piotrem Pawłowskim, prezesem Integracji, poprowadziła lekcję dla uczniów klasy 3a Szkoły Podstawowej nr 103 w Warszawie, fot. Ewelina Dogońska

Na naszym portalu pisaliśmy m.in. o działaniach nowej premier na rzecz środowiska osób z niepełnosprawnością oraz o exposé Ewy Kopacz z niepełnosprawnością na dalszym planie.

Integracja ma już 20 lat!

- Trzeba spojrzeć na problem osób niepełnosprawnych w Polsce nie tylko jak na wyzwanie, ale również ważne zadanie, które udało się rozwiązać w ramach 25-lecia naszej wolności. Czujemy, że ta polska wolność, demokracja, została w kwestiach ważnych z punktu widzenia osób z niepełnosprawnością dobrze wykorzystana – powiedział Prezydent RP Bronisław Komorowski, witając gości Wielkiej Gali Integracji. Wyjątkowej Gali, bo organizowanej w roku jubileuszu 20-lecia Integracji.

Prezydent uświetnił swą obecnością Wielką Galę Integracji, która 6 listopada odbyła się w warszawskiej Hali Arena Ursynów, fot. K. Kuśmierz

„(…) niektórzy sądzą, że osoby niepełnosprawne domagają się specjalnych praw, przywilejów. Chcemy takiemu myśleniu się przeciwstawić, mimo że zdajemy sobie sprawę, iż funkcjonuje ono wśród samych niepełnosprawnych. Prawdą jest jednak, że bez pewnych udogodnień, niepełnosprawni funkcjonować by nie mogli. Jednocześnie nie wolno zapominać, że chodzi o istoty myślące, zdolne do podejmowania decyzji, świadome swych czynów i umiejące ponosić konsekwencje swoich poczynań” – czytamy we wstępniaku do 1. numeru magazynu „Integracja”, wydanego w 1994 r. Te same idee towarzyszą Integracji także dziś, po 20 latach działań.

Jubileuszowy rok był dla nas bardzo intensywny. Postaraliśmy się m.in. o kolejne otwarcie kampanii parkingowej „Uwalniamy koperty dla najbardziej potrzebujących!”. Podbiliśmy internet nową, nietypową odsłoną kampanii „Płytka wyobraźnia to kalectwo”. Zaistnieliśmy w TVP Regionalna z naszym programem „Misja Integracja” - z premierowymi odcinkami dwa razy w tygodniu. Sprezentowaliśmy także naszym Czytelnikom nową, w pełni dostępną odsłonę portalu Niepelnosprawni.pl, a także strony samej Integracji. Zadbaliśmy też o drogę do otwartego Internetu, organizując konferencję „Dostępność Polska 2014”. W końcu roku ruszyliśmy natomiast z kampanią „Więcej nas łączy, niż dzieli...”.

W tym roku odbyła się też 12. edycja konkursu „Człowiek bez barier”. Tegorocznym zwycięzcą został Janusz Świtaj, a wyróżnienia odebrali: Małgorzata Hałas-Koralewska, Adam Feliks Czeladzki (dzięki Waszym głosom zdobył także nagrodę publiczności), Krzysztof Jankowski i Bartłomiej Skrzyński.

Na koniec – głośna ciekawostka

Z początkiem tego roku media obiegła fotografia ogromnego podjazdu dla wózków, zbudowanego w Siedlcach.

Imponujący siedlecki labirynt, przeznaczony dla osób na wózkach, fot. Łukasz Pastor, www.transport-publiczny.pl

Jak się okazało, zbudowano go zgodnie z literą prawa, ale... zabrakło zdrowego rozsądku. „W połowie drogi zapomniałam, po co wjeżdżałam” – skomentowała jedna z internautek. Obyśmy w nadchodzącym roku nie musieli pisać o takich absurdach.

Co Twoim zdaniem w 2014 r. było najważniejsze dla osób z niepełnosprawnością? Napisz nam o tym w komentarzu pod artykułem i zagłosuj w naszej sondzie!